Γράφει ο Νίκος Κατσουρίδης… Όταν πριν από λίγους μήνες άρχιζε η διαδρομή των συνομιλιών για να καλυφθεί το «τελευταίο μίλι» σύμφωνα με τοναστρολόγο Άιντα, οι δύο πλευρές των συνομιλιών είχαν σοβαρότατες διαφωνίες σεθέματα διαδικασίας, τα οποία όμως επηρεάζουν αναπόφευκτα την ουσία, που φαίνονταν αξεπέραστες.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά πολύ καθαρά και έντονα έθετε μιασειρά ζητήματα τα οποία αν και εφ’ όσον δεν υλοποιούνταν, αρνιόταν κατηγορηματικά να προχωρήσει στο επόμενο βήμα. Το βήμα της διάσκεψης για το Κυπριακό. Μια διάσκεψη που η τουρκοκυπριακή πλευρά ζητούσε και απαιτούσε να είναι πενταμερής, σε αντίθεση με την πάγια θέση της ελληνοκυπριακής πλευράς για διεθνή διάσκεψη με συγκεκριμένη σύνθεση και αντικείμενο.
Στην εξέλιξη η ελληνοκυπριακή πλευράυιοθέτησε τον όρο πολυμερής, ενώ η τουρκοκυπριακή και τουρκική επέμενε στην πενταμερή. Μάλιστα ο Ελληνοκύπριος συνομιλητής με δηλώσεις και διακηρύξεις του διαβεβαίωνε ότι δεν υπάρχει περίπτωση να υποχωρήσει από τις θέσεις του, γιατί ήταν κεφαλαιώδους σημασίας και επηρέαζαν αποφασιστικά την ουσία.
Ποιες ήταν αυτές οι θέσεις;
1. Συμφωνία επί του εδαφικού. Συμφωνία επί των κριτηρίων και συνομολόγηση ενός χάρτη περιλαμβανομένης επιστροφής Μόρφου.
2. Συζήτηση και συμπλήρωση των εκκρεμοτήτων επί των πρώτων τεσσάρων κεφαλαίων και ξεπέρασμα των διαφωνιών.
3. Χωρίς τα πιο πάνω η ελληνοκυπριακή πλευρά αρνιόταν να παρακαθήσει σε πολυμερή διάσκεψη.
4. Η πολυμερής διεθνής διάσκεψη θα έχει ως αντικείμενο τη διεθνή πτυχή του Κυπριακού. Δηλαδή στρατεύματα, ασφάλεια,εγγυήσεις, εποίκους.
5. Καμιά συζήτηση και ανάμιξη ζητημάτων της εσωτερικής πτυχής, π.χ. εδαφικό με θέματα της διεθνούς πτυχής π.χ. ασφάλεια.
6. Απαραίτητα στην πολυμερή διεθνή διάσκεψη θα πρέπει να συμμετέχουν, η Κυπριακή Δημοκρατία, η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, και βέβαια οι εγγυήτριες δυνάμεις και οι δύο κοινότητες.
7. Το αποτέλεσμα αυτής διάσκεψης έπρεπε να οδηγήσει σε αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων και την κατάργηση των εγγυήσεων.
8. Απόρριψη οποιουδήποτε χρονοδιαγράμματος.
Από την άλλη η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή πλευρά επέμεναν σε:
1. Πενταμερή διάσκεψη με συμμετοχή μόνο των δύο κοινοτήτων και των τριών εγγυητριών δυνάμεων.
2. Το εδαφικό και οι χάρτες, όχι χάρτης, θα κατατίθονταν στη διάσκεψη.
3. Στη διάσκεψη θα συζητούνταν παράλληλα και θέματα της εσωτερικής πτυχής και της διεθνούς, σε παράλληλα τραπέζια σε ένατελικό πάρε-δώσε.
4. Δεν αποδέχοταν ως προϋπόθεση για την πραγματοποίηση της διάσκεψης την προγενέστερη συμφωνία επί του εδαφικού και των άλλων εκκρεμοτήτων.
5. Ότι η λύση που θα προέκυπτε από μια πενταμερή διάσκεψη, θα προνοούσε παραμονή τουρκικών στρατευμάτων και των τουρκικών εγγυήσεων.
6. Διαφωνούσε με την παρουσία της Κυπριακής Δημοκρατίας στη διάσκεψη.
7. Απαιτούσε επίσημα ή ανεπίσημα χρονοδιαγράμματα.
Το πού έχουμε καταλήξει αυτήν τη στιγμή, είναι καλά γνωστό σε όλους. Και έχουμε καταλήξει εδώ που έχουμε καταλήξει κατά το δείπνο της 1ης Δεκεμβρίου, σύμφωνα με τα πιο επίσημα χείλη από φόβο!
Τον φόβο της πολιτογράφησης και άλλων χιλιάδων εποίκων και της προσάρτησης των κατεχομένων στην Τουρκία. Κάτω από εκβιασμό δηλαδή συναινέσαμε σ’ αυτά τα οποία συναινέσαμε.
Και επειδή κάποιοι θα πουν ας μη στεκόμαστε στη διαδικασία, από τη μια θα πω ότι η παρούσα διαδικασία επηρεάζει αποφασιστικά την ουσία και από την άλλη θα ρωτήσω.
Αφού όλα αυτά δεν είχαν τόση σημασία γιατί χάσαμε τόσον πολύτιμο χρόνο για να τα αποδεκτούμε στο τέλος;
Γιατί διαβεβαιώναμε τον λαό ότι αν δεν γίνουν αποδεκτά δεν προχωρούμε πάρα κάτω; Από ιδιοτροπία ή κάτι άλλο;
Εξόφθαλμα μας επεβλήθησαν και φτάσαμε στο σημείο ο Τουρκοκύπριος συνομιλητής από το κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ορίζει ποιος θα μετέχει στη διάσκεψη και με τι ιδιότητα. Του μέλους ή του παρατηρητή. Και να ξεκαθαρίζει με σιγουριά και αυτοπεποίθηση πως «ότι και να λέει η ελληνοκυπριακή πλευρά, η διάσκεψη θα είναι πενταμερής». Τώρα τρέχει η ελληνοκυπριακή πλευρά να πετύχει διαφοροποιήσεις σ’ αυτά που αποδέχτηκε.
Εύχομαι να μην είναι αργά.
