Για τον διαχωρισμό κράτους – τραπεζών…

Του Richard M. Ebeling*… Το χρήμα είναι το σημαντικότερο αγαθό σε ένα οικονομικό σύστημα. Φυσικά το χρήμα «κάνει τον κόσμο να γυρνάει». Αυτό συμβαίνει επειδή το χρήμα είναι το γενικότερο μέσο συναλλαγών. Πωλούμε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας για το χρήμα, και έπειτα το χρησιμοποιούμε για να αγοράσουμε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες άλλων.

Το χρήμα μας επιτρέπει, επίσης, να κάνουμε συγκρίσεις. Καθώς όλα τα αγαθά ανταλλάσσονται με χρήματα, κάθε πράγμα στην αγορά έχει τη δική του χρηματική αξία. Οι καταναλωτές και οι παραγωγοί μπορούν εύκολα να αξιολογήσουν τις σχετικές χρηματικές αξίες των καταναλωτικών αγαθών, όπως και τις πρώτες ύλες με τις οποίες παράγονται αυτά τα αγαθά. Αυτό επιτρέπει μια αποτελεσματική και οικονομική χρήση των πόρων και των αγαθών στην κοινωνία.

Επιπλέον, το χρήμα επιτρέπει την αποτελεσματική μεταφορά πόρων μεταξύ αποταμιευτών και επενδυτών. Οι άνθρωποι που θέλουν να αποταμιεύσουν τα χρήματά τους μπορούν να τα δανείσουν σε αυτούς που θέλουν να τα ξοδέψουν. Αυτή η διαδικασία αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία οι επιχειρηματίες έχουν μπορέσει να επενδύσουν σε εξοπλισμούς και νέες, βελτιωμένες μηχανές που μας έχουν χαρίσει το υψηλό βιοτικό επίπεδό μας.

Στην τελική, το χρήμα έχει την τάση να διατηρεί την τιμιότητα των ανθρώπων. Αν θέλω να αγοράσω αυτό που πουλάνε οι άλλοι, πρέπει να έχω τα χρήματα για να το κάνω αυτό. Αλλά, τελικά, ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορώ να έχω χρήματα σε μια οικονομία ελεύθερης αγοράς είναι να τα κερδίσω με την παραγωγή ενός πράγματος για το οποίο οι άλλοι είναι πρόθυμοι να με πληρώσουν.

Κατά συνέπεια, η ικανότητά μου να αποκτήσω ό, τι έχουν παραγάγει οι άλλοι εξαρτάται από την παραγωγή ενός πράγματος το οποίο θέλουν οι άλλοι να αγοράσουν από εμένα. Σε μια κοινωνία ελεύθερης αγοράς, κάθε άνθρωπος υπηρετεί τους άλλους και αυτό είναι το μέσο με το οποίο επιτυγχάνει τους δικούς του προσωπικούς σκοπούς.

Ο κίνδυνος ενός συναλλαγματικού μονοπωλίου

Από την αρχή της καταγεγραμμένης ιστορίας, οι κυβερνήσεις πάντα είχαν μια ακαταμάχητη επιθυμία να ξοδεύουν πλούτο. Βασιλείς και πρίγκιπες, τύραννοι και δημοκρατικά εκλεγμένοι εκπρόσωποι ποτέ δεν ξέμειναν από τρόπους για να ξοδεύουν αυτά που άλλοι έχουν παραγάγει και αποκομίσει. Και όταν οι κυβερνήσεις ανακάλυψαν ότι μπορούν να πάρουν επιπλέον πλούτο μέσα από τη φορολογία, κατέφυγαν στην υποβάθμιση του νομίσματος. Τα αρχαία χρόνια, οι κυβερνήσεις «έκοβαν» χρυσά και αργυρά νομίσματα∙ σε πιο σύγχρονες εποχές, η εφεύρεση της τυπογραφίας έδωσε τη δυνατότητα στις κυβερνήσεις να τυπώνουν ωκεανούς χαρτονομισμάτων, και στην εποχή της «υψηλής τεχνολογίας» οι κυβερνήσεις απλά προσθέτουν στο χρήμα που διαθέτει η οικονομία με το πάτημα ενός κουμπιού του υπολογιστή –τεράστια ποσά από μπλοκ επιταγών εμφανίζονται στον ισολογισμό.

Αυτό είναι που καθιστά το μονοπώλιο πάνω στην αρμοδιότητα δημιουργίας χρήματος τόσο πολύτιμο για τις κυβερνήσεις. Καθώς το χρήμα, ως το γενικό μέσο ανταλλαγών, είναι δεκτό με προθυμία από κάθε μέλος της κοινωνίας, ο έλεγχός του επιτρέπει στις κυβερνήσεις να έχουν πρόσβαση στον πλούτο της κοινωνίας χωρίς να έχει παραγάγει κάτι πρώτα ώστε να πάρει αυτά τα χρήματα σε αντάλλαγμα. Ο έλεγχος της τύπωσης χρημάτων δίνει τη δυνατότητα στο κράτος να είναι καταναλωτής χωρίς να έχει παραγάγει κάτι.

Στον αιώνα μας οι κυβερνήσεις έχουν βρει διάφορες δικαιολογίες για αυτή τη διαδικασία. Δηλώνουν ότι ο σκοπός τους είναι να σταθεροποιούν την οικονομία, να εξασφαλίζουν πλήρη απασχόληση και να παρέχουν ένα ισορροπημένο οικονομικό περιβάλλον. Το 1913, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών εγκαθίδρυσε μια κεντρική τράπεζα –γνωστή ως Federal Reserve System- ώστε να κάνει αυτή τη δουλειά. Οι επιδόσεις της τα λένε όλα: μια «μεγάλη κρίση» τη δεκαετία του 1930, μια σειρά οικονομικών ανόδων και πτώσεων διαφορετικής συχνότητας και διάρκειας στην εποχή μετά τον Β’ Παγκόσμιο, και ατέλειωτο πληθωρισμό για 5 δεκαετίες. Να κρίνετε από τα έργα και όχι από τα λόγια.

Το κυβερνητικό μονοπώλιο και ο έλεγχος πάνω στο χρήμα έχουν υπάρξει μια οικονομική και κοινωνική καταστροφή. Ο πλούτος έχει διασκορπιστεί και επενδυθεί λανθασμένα, οι αποταμιεύσεις εκατομμυρίων ανθρώπων έχουν καταστραφεί λόγω του πληθωρισμού και ο κοινωνικός ιστός έχει εξασθενήσει σε διάφορες εποχές σε περιόδους χρηματικής ακολασίας.

Η ιδιωτικοποίηση του χρήματος

Σε μια εποχή όπου η πίστη στον σοσιαλισμό φθίνει σε όλον τον κόσμο, είναι καιρός να αντιληφθούμε ότι το κυβερνητικό μονοπώλιο του χρήματος δεν αποτελεί τίποτα λιγότερο από κεντρικό νομισματικό σχεδιασμό. Και αυτός έχει αποτύχει. Είναι καιρός να «ιδιωτικοποιηθεί» το χρήμα για τους ίδιους λόγους που προτείνεται η ιδιωτικοποίηση της παραγωγής και της διαφήμισης αγαθών και υπηρεσιών στην κομμουνιστική Ανατολή και στη δημοκρατική Δύση. Μόνο οι ιδιωτικές επιχειρήσεις, οι οποίες λειτουργούν σε μια ελεύθερη αγορά, μπορούν να εξαλείψουν τις πολιτικές καταχρήσεις στην κατανομή των πόρων και να εγγυηθεί την αποτελεσματική χρήση αυτών των πόρων για την ικανοποίηση των καταναλωτικών αναγκών.

Αντίθετα με τον μύθο που προωθείται από την κυβέρνηση, το χρήμα δεν αποτελεί δημιούργημα του κράτους. Από ιστορικής απόψεως, το χρήμα εξελίχθηκε μέσα στην κοινωνία βάσει των σχέσεων πολλών αγοραστών και πωλητών, οι οποίοι έψαχναν τρόπους για να υπερβούν τις δυσκολίες στις ανταλλαγές. Αγαθά όπως το χρυσό και το ασήμι θεωρήθηκαν από τους ανθρώπους ότι διαθέτουν την ανάλογη ποιότητα και τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά για να αποτελέσουν ένα υγιές και σταθερό μέσο συναλλαγών.

Η κυβέρνηση και ο κανόνας του χρυσού

Τον 19ο αιώνα, οι οπαδοί της ατομικής και της οικονομικής ελευθερίας υπερασπίστηκαν την καθιέρωση του κανόνα του χρυσού για να περιοριστεί η κυβερνητική κατάχρηση του τύπου. Αντίθετα με τα χαρτονομίσματα, ο χρυσός δεν μπορεί να παραχθεί με τον τυπογραφικό μοχλό. Η ποσότητα χρυσού στην αγορά περιορίζεται από το κέρδος εξόρυξής του. Κατά συνέπεια, η ποσότητα του χρήματος ελέγχεται από τις αγοραστικές δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης.

Αλλά το λάθος που έκαναν αυτοί οι φίλοι της ελευθερίας ήταν ότι ακόμα πίστευαν πως οι κυβερνήσεις έπρεπε να έχουν την αρμοδιότητα να διαχειρίζονται τον κανόνα του χρυσού, ακόμα και όταν αυτός φτιάχτηκε ακριβώς για να περιοριστεί η κυβερνητική κατάχρηση της δημιουργίας χρήματος. Η αλεπού είχε τον ρόλο να προσέχει το κοτέτσι. Όπως ήταν αναμενόμενο, το σύστημα απέτυχε. Ο 20ος αιώνας συνάντησε παλιρροϊκά κύματα πληθωρισμού σε διάφορες χώρες, επειδή οι κυβερνήσεις βρήκαν τρόπους να καταστρατηγήσουν την εμπιστοσύνη που τους δόθηκε μέσω του κανόνα του χρυσού και έπειτα δικαιολόγησαν την έκδοση τεράστιων ποσοτήτων χαρτονομισμάτων –όλα αυτά στο όνομα του «γενικού συμφέροντος».

Το χρήμα πρέπει να διαχωριστεί από το κράτος. Η Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα πρέπει να εξαλειφθεί∙ όλοι οι νόμοι που απαγορεύουν τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν και να κάνουν συμβόλαια με όποιο νόμισμα επιθυμούν πρέπει να καταργηθούν. Η αγορά –η οποία περιλαμβάνει όλους μας στους ρόλους των καταναλωτών και των παραγωγών- πρέπει να είναι ελεύθερη να αποφασίσει ποια αγαθά πρέπει να επιλέγονται ως τα καταλληλότερα για τις συναλλαγές. Επιπλέον, η αγορά πρέπει να είναι ελεύθερη να καθορίζει ποια είναι τα χρησιμότερα τραπεζικά και οικονομικά μέσα.

Αντίθετα με την κυβερνητική προπαγάνδα, αυτό δεν θα οδηγούσε σε οικονομική «αναρχία» ή κατάρρευση. Αντίθετα, θα ήταν ο θεμέλιος λίθος της ελευθερίας και της ευημερίας του 21ου αιώνα. Οι κυβερνήσεις έχουν αποτελέσει την πηγή των νομισματικών αναταράξεων στην κοινωνία μας. Μια ελεύθερη αγορά ως προς το χρήμα και τις τράπεζες θα ήταν η λύση στην «εποχή του πληθωρισμού» που διανύουμε. Ο κεντρικός σχεδιασμός της νομισματικής πολιτικής από την κυβέρνηση έχει δοκιμαστεί και έχει αποτύχει. Είναι καιρός να δοθεί μια ευκαιρία και στη νομισματική ελευθερία.

*Ο Richard M. Ebeling είναι διακεκριμένος Καθηγητής Ηθικής και Ελεύθερης Επιχειρηματικής Ηγεσίας στο Στρατιωτικό Κολέγιο της Νότιας Καρολίνα. Θήτευσε ως Πρόεδρος του FEE από το 2003 έως το 2008.  
capitalismmagazine.com