Του Κώστα Στούπα
1) Ο κύκλος που κλείνει…
Κατά μια ιστορία που αποδίδεται στον Τζακ Νίκολσον τα πρόβατα κάθονται στο κοπάδι και υπομένουν το άρμεγμα και το κούρεμα γιατί φοβούνται το λύκο. Συνήθως είναι ο βοσκός όμως που όταν έρθει η ώρα τα στέλνει στο σφαγείο.
Κάτι ανάλογο ισχύει επίσης για τα χρηματιστηριακά λόμπι και τα κόμματα…
Την περίοδο της χρηματιστηριακής φούσκας ο κόσμος συνωστίζονταν να προσεγγίσει τους λαϊκούς ήρωες της περιόδου, το Θωμά, το Μιχάλη, το Θανάση, τον Ανδρέα ή το Λαυρέντη λίγο αργότερα κ.α.
Η αυταπάτη της περιόδου εκείνης ήταν πως μπορείς να γίνεις πλούσιος αρκεί κάποιος από τους λαϊκούς ήρωες της περιόδου να σε δεχτεί στο κοπάδι που τον ακολουθούσε ή έστω να σου κάνει ένα νεύμα που θα μπορούσε να σημαίνει αγόρασε ή πούλα…
Οι δυναμικοί τότε κερδοσκοπούσαν, άνοιγαν ΕΛΔΕ ή δούλευαν σε τράπεζες στην προώθηση δανείων με προμήθειες και μπόνους. Άπαντες διαγωνίζονταν στην επίδειξη κατανάλωσης, συνήθως ακαλαίσθητης και πομπώδους. Οι λιγότερο δυναμικοί έψαχναν για μια θέση υπαλλήλου γραφείου σε χρηματιστηριακή ή πωλητή στο εισαγωγικό εμπόριο.
Τελευταία στα χρόνια της κρίσης οι συνηθισμένες δουλειές γραφείου που μπορεί να βρει κάποιος είναι στις τηλεπωλήσεις με 400 ευρώ το μήνα ή σε εταιρείες που αναλαμβάνουν την είσπραξη “κόκκινων δάνειων”.
Οι έχοντες καλύτερες δεξιότητες φεύγουν στο εξωτερικό ενώ οι “πονηροί” συνεχίζουν να πλευρίζουν κάποιο κόμμα για κανένα 900άρι αργοσχολίας στο δημόσιο ή ακολουθούν κανένα “προφήτη” που υπόσχεται πως θα τους πληρώσει τον ΕΝΦΙΑ και θα τους χαρίσει πλούτο, φήμη και εξυπνάδα…
Όσο αφελής ήταν τότε ο τελευταίος τροχός της αμάξης που πίστευε πως υπάρχει τρόπος σε μια χρηματιστηριακή “φούσκα” στο τέλος να κερδίσουν όλοι και ιδίως αυτός που μπήκε από τους τελευταίους και ούτε καν γνώριζε τη διαφορά της μετοχής από το λαϊκό λαχείο, άλλο τόσο αφελές μοιάζει να είναι σήμερα το να πιστεύει κανείς πως μπορεί να διαγραφούν τα χρέη του χωρίς να χάσει ό,τι έχει και δεν έχει ή να πιστεύει πως ένας αυτοκινητιστής από την Πάτρα έχει 600 δισ. ευρώ τα οποία διαθέτει για την αποπληρωμή του χρέους της Ελλάδας και την πληρωμή των φόρων των Ελλήνων.
Πλουσιότερος άνθρωπος για το 2015 στον κόσμο βγήκε ο Μπίλ Γκέιτς με περιουσία 75 δισ. δολάρια, δεύτερος ο Αμάνσιο Ορτέγκα με 67 και τρίτος ο Γουώρεν Μπάφετ με 60,8 δισ. δολάρια. Ο πρώτος έχει τη Μάικροσοφτ, ο δεύτερος την αλυσίδα ενδυμάτων ΖΑΡΑ και ο τρίτος είναι μεγαλομέτοχος σε εταιρείες όπως η Κοκα-Κολα και τα ξυριστικά Ζιλετ. Τα παραπάνω προϊόντα βρίσκονται σε δισεκατομμύρια σπίτια στον πλανήτη και αυτό εξηγεί και το μέγεθος της περιουσίας τους.
Πόσο αστοιχείωτος και “χαμηλής πτήσης” πρέπει να είναι κάποιος για να πιστεύει πως κάποιος δικός μας έχει 600 δισ. στο εξωτερικό ή πως μπορεί και να συνομιλεί με εξωγήινους;
Ο Γιώργος Παπανδρέου κέρδισε τις εκλογές με το σύνθημα λεφτά υπάρχουν, ο Αντώνης Σαμαράς με τα Ζάππεια 1,2,3 και ο Αλέξης Τσίπρας με τη διαγραφή του χρέους, τη μη πληρωμή του ΕΝΦΙΑ, των διοδίων, των λογαριασμών της ΔΕΗ και εν γένει την με ένα άρθρο και ένα νόμο επιστροφή στην προ χρεοκοπίας περίοδο της ευημερίας με δανεικά.
Γιατί ο Αρτέμης Σώρρας να μη κερδίσει τις επόμενες εκλογές με το σύνθημα, θα σας πληρώσω τα χρέη με τα 600 δισ. ευρώ που πήρα από την πώληση αρχαιοελληνικής διαστημικής τεχνολογίας στους αμερικάνους;
Ο ίδιος στην αρχή της κρίσης τριγυρνούσε τα κανάλια υποστηρίζοντας πως είχε κάποιες εκατοντάδες δισ. από μετοχές της τράπεζας της Ανατολής.
Δεν ξέρω αν το θέμα στην ουσία του είναι θέμα παιδείας αφού ο μέσος εγγράμματος μπορεί τόσο εύκολα να πέσει θύμα του πρώτου παραμυθατζή ή πρόβλημα δικαιοσύνης όταν ένας δικαστής αποφασίζει πως δεν μπορεί να αποδείξει πως κάποιος δεν έχει 600 δισ. ευρώ, αλλά τολμά να αφήσει την υπόνοια πως μπορεί και να τα έχει. Καλά ο ένας δικαστής, οι άλλοι, οι παραδίπλα, οι παραπάνω τι κάνουν;
Ο οικονομικός κύκλος μετά το 2010 βρίσκεται στο τόξο που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το τόξο που βρισκόταν την περίοδο μετά το 1997-2000.
Παρατηρώντας κάποιος ΑΕΠ, εξαγωγές, λιανικές πωλήσεις, δημόσια έσοδα, ύψος συντάξεων και δημοσίων δαπανών εύκολα αντιλαμβάνεται πως κάπου εδώ κοντά η “ανάποδη φούσκα” θα σκάσει. Σημασία θα έχουν οι μακροπρόθεσμες συνέπειες γιατί οι βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες θα είναι οδυνηρές καθώς η κοινωνία μας απέδειξε τα τελευταία χρόνια πως μόνο με ένα ισχυρό σοκ μπορεί να συνέλθει και να προσγειωθεί στην πεζή πραγματικότητα.
Σχεδόν από την αρχή αυτής της κρίσης, όταν μετά τον πρώτο χρόνο φάνηκε πως η ελληνική κοινωνία και το πολιτικό και οικονομικό σύστημα που την εκφράζει δεν αλλάζουν και προτιμούν να βουλιάξουν, η εκτίμηση της στήλης ήταν πως η έξοδος από την κρίση περνά από την ολοσχερή κατάρρευση. Πολλάκις έχουμε περιγράψει μάλιστα πως για το μέσο πολίτη αυτό σημαίνει τηρουμένων κάποιων αναλογιών συνθήκες ζωής και κυρίως συντάξεις και μισθοί Βουλγαρίας και Ρουμανίας.
Τα πρώτα χρόνια αυτές οι εκτιμήσεις έμοιαζαν σοκαριστικές και υπερβολικές. Αισίως 6 χρόνια μετά οι συντάξεις ξεκινούν από τα 380 ευρώ και το σύστημα δεν είναι βιώσιμο ακόμη καθώς δεν προκύπτει η ανάπτυξη της οικονομίας που θα τις στηρίξει. Είναι βέβαιο λοιπόν πως έχουμε και παρακάτω…
Όπως βέβαιο είναι πως οι ήρωες της “ανάποδης φούσκας” της οικονομίας των τελευταίων ετών θα έχουν την ίδια ή χειρότερη τύχη από τους ήρωες της “φούσκας” του ’99.
Οι μακροπρόθεσμες συνέπειες έχουν να κάνουν με το αν θα αφήσουμε στα εγγόνια μας μια χώρα στην Ευρώπη ή ότι ακολουθήσει το δυτικό κόσμο ή μια επαρχία της Τουρκίας, όπως έχει γίνει κατά το παρελθόν.
2) Δεν υπάρχει σωτηρία…
Κύριε Στούπα καλημέρα σας,
Σας αποστέλλω ένα email, όπως μου το έστειλε κάποιος φίλος. Προσωπικά, χωρίς να γνωρίζω τον συντάκτη του email, πιστεύω ότι είναι απολύτως αληθές και ακριβές καθώς και ότι αντικατοπτρίζει πλήρως την ελληνική πραγματικότητα.
Φίλος επιχειρηματίας,
“Το 2013 με ρώτησε ο Υπ. Αθλητισμού εάν ενδιαφερόμαστε να νοικιάσουμε το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας για 20 χρόνια, για να εκμεταλλευθούμε εμπορικά το στάδιο και τους περιβάλλοντες χώρους και να πληρώνουμε ενοίκιο στο δημόσιο.
Αρχίσαμε να το κοιτάμε, μας άρεσε και πήγαμε στο Υπουργείο για μια μεγάλη, τελευταία συνάντηση.
Εκεί μας είπαν ότι απαράβατος όρος είναι να συνεχίσουμε να απασχολούμε το προσωπικό του ΣΕΦ.
Ζητήσαμε κατάλογο ονομάτων, με αρμοδιότητες και αμοιβές.
Το ΣΕΦ απασχολούσε τότε ΧΙΛΙΟΥΣ (1.000) υπαλλήλους.
Η κατώτερη αμοιβή ήταν της καθαρίστριας: 1.600…ενώ από τους 1.000 υπαλλήλους, εμφανίζονταν στο ΣΕΦ για να εργασθούν περίπου 40!!!
…Οι υπόλοιποι ήταν είτε αποσπασμένοι σε κομματικά γραφεία! ή…απλώς έμεναν σπίτι τους.
Φυσικά αποσύραμε το ενδιαφέρον μας.
Από όσο γνωρίζω, το μισθολόγιο του ΣΕΦ δεν έχει μεταβληθεί”.
Συνεχίστε να πληρώνετε φόρους.
Εβίβα, στη Σοβιετική Δημοκρατία της Ελλάδος!”
Το κείμενο αναρτήθηκε την Μεγ. Δευτέρα, 25η Απριλίου 2016, από τον κ. Π. Κ. οικονομολόγο (PhD).
Απλώς το αντέγραψα, χωρίς να αλλάξω ούτε μια λέξη!
Καλή σας ημέρα, και συγχαρητήρια για την δουλειά σας.
Κων/νος Τζιρίνης
Πλοίαρχος
