Λύνει η Φορολογική Μεταρρύθμιση στις ΗΠΑ, επιπτώσεις κρίσης και παγκοσμιοποίησης;…

Γράφει ο Βέργος Κωνσταντίνος*… Η φορολογική μεταρρύθμιση στις ΗΠΑ που έγινε με την παρέμβαση του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλτ Τράμπ ειχε δύο σκέλη. Το ένα σκέλος αφορούσε την φορολόγηση των εταιριών και το άλλο την φορολόγηση των ιδιωτών.

Η φορολογική μεταρρύθμιση στις εταιρίες

Σε άλλο άρθρο μας έχουμε αναλύσει, αν και με συντομία, το θέμα της φορολόγησης των εταιριών και έχουμε εξηγήσει ότι η μείωση του φορολογικού συντελεστή των εταιριών ουσιαστικά κλείνει την “ψαλίδα” μεταξύ μικρών εταιριών και πολυεθνικών.

Χαμηλώνοντας τον φορολογικό συντελεστή, δηλαδή, οι μεγάλες εταιρίες χάνουν το φορολογικό πλεονέκτημα που είχαν επι σειρά ετών έναντι των μικρών εταιριών, και έτσι διασφαλίζεται ενας σωστότερος , υγιέστερος ανταγωνισμός, σε μια εποχή που αυξανόμενα οι πολυεθνικές έχουν τη δυνατότητα να παρκάρουν τα κέρδη σε τρίτες χώρες, φορολογικού παραδείσου. Αυτό το κομμάτι της φορολογικής παρέμβασης του Τραμπ, έχουμε εξηγήσει ότι θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας. Όμως αυτή είναι η μία, η πρώτη φορολογική μεταρρύθμιση

Φόρος για Φυσικά πρόσωπα

Η δεύτερη μεταρρύθμιση που έκανε είναι η μείωση των φορολογικών συντελεστών για φυσικά πρόσωπα. Ο Μπέρνι Σάντερς, υποψηφιος προεδρος των Δημοκρατικων και κορυφαίος μαχητής ενάντια στην παγκοσμιοποίηση, κατά του λόμπι των εταιριών πολέμου και υπέρ των δικαιωμάτων του Αμερικανού πολίτη εξέφρασε σοβαρούς προβληματισμούς γι αυτό το σκέλος της μεταρρύθμισης. Όπως εξηγεί “σε μια εποχή μαζικού εισοδήματος και ανισότητας πλούτου, το 83 τοις εκατό των φορολογικών οφελών σε αυτό το νομοσχέδιο πηγαίνει στην κορυφή 1 τοις εκατό στο τέλος των 10 ετών!”

Η ανάλυσή του τονίζει ότι μέχρι το τέλος της δεκαετίας, 92 εκατομμύρια Αμερικανοί της μεσαίας τάξης θα πληρώνουν πραγματικά περισσότερους φόρους. Ο Μπέρνι Σάντερς επισημαίνει ότι η νομοθεσία θα έχει ως αποτέλεσμα 13 εκατομμύρια άνθρωποι να χάσουν την ασφάλιση υγείας τους ενώ θα αυξήσουν σημαντικά τα ασφάλιστρα σε ολόκληρη τη χώρα.

Η μείωση του φόρου επίσης αυξάνει το έλλειμμα κατά 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια, θέτοντας τις βάσεις για τον Πρόεδρο της Βουλής  Πώλ Ράιαν να ζητήσει περικοπές στην Κοινωνική Ασφάλιση, στο όνομα της “μείωσης του ελλείμματος”.

Ο Μπέρνι Σάντερς προτείνει αντ αυτού φορολογική μεταρρύθμιση που ωφελεί μόνιμα όλες τις οικογένειες μεσαίου εισοδήματος και χαμηλού εισοδήματοςχωρίς να δίνει φορολογικές ελαφρύνσεις στο πρώτο 1 τοις εκατό. Στη συνέχεια, μεταξύ άλλων, προτείνει “μπορούμε να διπλασιάσουμε την έκπτωση φόρου, και να επιστρέψουμε πλήρως την πίστωση φόρου παιδιών – χωρίς να αυξηθεί το χρέος οι μελλοντικές γενιές θα κληρονομήσουν”.

Ο φορος που ο Τραμπ δεν πειραξε

Κατ αρχήν εκείνο που παρέλειψε ο Μπερνι Σάντερς να επισημάνει είναι ότι ο σημαντικότερος φόρος που πέφτει στην πλάτη των εργαζομένων, είναι ο έμμεσος φόρος.

Ειναι ο φόρος που πληρωνουμε οταν αγοράζουμε αγαθα και υπηρεσιες. Οι ΗΠΑ δεν εχουν, ευτυχως το ΦΠΑ, μια Γαλλική εφεύρεση, αλλά το φόρο πωλήσεων, σαν τον ΦΚΕ που είχαμε στην Ελλάδα πριν το ΦΠΑ.

Η μείωση του φόρου αυτού, του οποίου το 80% περίπου περνάει από τα φτωχά και μεσαία στρώματα, είναι ο καλύτερος τρόπος να βοηθηθεί ο μέσος Αμερικάνος, και όχι από μειώσεις αμεσου φόρου. Όταν, για παράδειγμα καποιος κερδιζει ακομη και 20.000 δολάρια το χρονο και πληρωνει 10% αυτων, δηλαδη 2.000 δολάρια σε Φόρο Πωλήσεων, γιατι αγορασε ψωμι ή οτιδηποτε αλλο, η μειωση του φορου αυτού στο μισο (5%), θα του εξασφαλιζε 1.000 επιπλέον δολάρια στην τσεπη, δηλαδη αυξηση του προ αμεσων φόρων εισοδήματος  από 18.000 σε 19.000. Θα αυξανε το εισόδημά του κατα 1.000/18.000=5,5% περίπου. Αυτή θα ηταν μια φορολογικη επανάσταση που όμως ο κυριος Τραμπ δεν θέλησε και δεν έκανε.

Εχει δίκιο ο Μπέρνι Σάντερς;

Άρα εξ αρχής θα λέγαμε η μείωση φόρου φυσικών προσώπων που εισηγήθηκε ο Τραμπ δεν είναι κάτι για τα φτωχά στρώματα. Καθώς μάλιστα το όφελος γίνεται σημαντικό μόνο σε πολίτες με εισόδημα πάνω από 250.000 δολάρια, δηλαδή σε λιγότερο από το 5% των πολιτών, θα λέγαμε ότι δεν πιάνει ούτε καν την “μεσαία τάξη” με τη σύγχρονη έννοια του όρου, αλλά πιάνει τους ελάχιστους καλοπληρωμένους διευθυντές και τους ιδιοκτήτες εταιριών.

Οπως βλεπουμε στον ενδεικτικό παρακατω πινακα, το οφελος ειναι κολοσσιαίο για ανθρωπους που ηδη κερδιζουν αρκετα (117.000 δολαρια κατα ατομο, για το 1% των πιο πλουσιων που ηδη εχουν 1,8 εκατομμυρια δολαρια εισόδημα) και μολις 150 δολαρια για το 20% των φτωχοτερων αμερικανων (Μεσο εισόδημα 16.000 δολλάρια). Αυτο ειναι μολις 1% οφελος για τους φτωχους και 6% οφελος για παμπλουτους. Βλεπε το παρκατω παραδειγμα στο Wisconsin

Οι προτάσεις του Σάντερς είναι σωστές, από όποια οπτική και αν το δει κανείς. Καθώς οι πλούσιοι έτσι κι αλλιώς (και καλώς) παίρνουν όφελος από την μείωση του εταιρικού φόρου, εξάλλου δεν έχει έννοια να πάρουν υπερπρονομια με μια έξτρα μείωση του προσωπικού φόρου. Δυστυχως όμως, η οικονομική κρίση του 2008 όπως και η παγκοσμιοποίηση κατεστρεψαν ακριβώς αυτά τα κομματια, το 95%-99% των Αμερικανων, όπως εξάλλου δείχνει αυτό το σχήμα.

Το σχημα δειχνει οτι οι οικονομικά ασθενέστεροι (10th percentile-κόκκινη γραμμη) ειχαν απο την κριση μειωση εισοδημάτων που δεν αναπληρωθηκαν ακομη, ενω οι πλούσιοι (95th-μουσταρδί γραμμή) βρίσκονται σε εισοδηματικά επίπεδα καλύτερα απο εκείνα πριν την κριση.

Γιατί Ο Τραμπ έκανε αυτό το βασικό σφάλμα

Ο Τραμπ δυστυχώς φαίνεται ότι συμβιβάστηκε με τα συμφέροντατων πλουσίων λόμπι που τον υποστήριξαν για το δεύτερο αυτό κομμάτι φορολογίας, ή απλά, κατά αλλους,  εξυπηρετεί τα συμφέροντα αυτού του τμήματος. Όμως αυτό δεν ακυρώνει εντελώς την προσπάθεια του να μειώσει τους φόρους των εταιριών, που είναι γενικά προς τη σωστή κατεύθυνση, καθως το κύριο στην φορολογική πολιτική είναι οι επιχειρήσεις να λειτουργούν σε ένα καλό ανταγωνιστικό περιβάλλον, κάτι που εξασφαλίζει με την μείωση των φόρων των εταιριών και την ανάπτυξη των μικρομεσαιων εταιριων που δημιουργούν 95% των θέσεων εργασίας.

Επομενως οι ΗΠΑ λυνουν το βασικο προβλημα της παγκοσμιοποίησης, την καταστροφη του οικονομικού ιστου και των Μικρομεσαίων εταιριών, εχουν ομως παράλληλα σημαντικά περιθώρια επιπλέον βελτίωσης.

*O Βέργος Κωνσταντίνος είναι καθηγητής χρηματοοικονομικών στο πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία
new-economy.gr