Το υπερχρεωμένο Πουέρτο Ρίκο έπεισε πέρυσι μερικά από τα μεγαλύτερα hedge funds της Αμερικής να του δανείσουν περισσότερα από 3 δισ. δολάρια. Τα κίνητρα ήταν πολλά για τα hedge funds, καθώς θα είχαν απόδοση 20%, ενώ, σύμφωνα με το Σύνταγμά του, το Πουέρτο Ρίκο όφειλε να τους δώσει απόλυτη προτεραιότητα έναντι οποιασδήποτε άλλης πληρωμής, ακόμη κι αν αυτή ήταν η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των συνταξιούχων του ή οι μισθοί των δασκάλων του. Λίγους μήνες αργότερα, όμως, το Πουέρτο Ρίκο είχε και πάλι ξεμείνει από χρήματα και είχε διαλυθεί η σχέση ανάμεσα στην αμερικανική κτήση και τους επίδοξους σωτήρες της. Τη θέση της είχε καταλάβει μια ασυνήθης πολιτική και οικονομική μάχη για το μέλλον του Πουέρτο Ρίκο.
Επιφανειακά το θέμα αφορά το αν το Πουέρτο Ρίκο έχει δικαίωμα πτώχευσης και προστασίας από τους πιστωτές του, κάτι που θα έθετε σε κίνδυνο τα δισεκατομμύρια δολάρια των επενδυτών. Αποτελεί, όμως, ένα τεστ που θα αποδείξει αν η ανερχόμενη τάξη των βαθύπλουτων Αμερικανών έχει τη δύναμη να κατευθύνει την τύχη ενός εδάφους στο οποίο ζουν περισσότερα από 3 εκατ. άτομα.
Οι επενδυτές είναι ορισμένοι από τους πλουσιότερους ανθρώπους στην Αμερική, πολλοί από τους οποίους έχουν χρηματοδοτήσει προεκλογικές εκστρατείες. Στην προσπάθειά τους να αποτρέψουν οποιαδήποτε πρόταση που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τις επενδύσεις τους, συσπειρώθηκαν hedge funds και χρηματοπιστωτικές εταιρείες και πληρώνουν δεκάδες πρόσωπα με επιρροή, ενώ έχουν σχηματίσει συμμαχίες με ακτιβιστές του Tea Party. Οι προσπάθειές τους να ασκήσουν επιρροή απέβησαν επιτυχείς σε χώρες όπως η Αργεντινή και η Ελλάδα, με αποτέλεσμα να κερδίσουν δισεκατομμύρια εν μέσω οικονομικής καταστροφής.
Ο γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο της Φλόριντα, στην οποία ζουν πάρα πολλοί Πορτορικανοί, συζητούσε αρχικά την προσφυγή της κτήσης στη νομοθεσία περί πτώχευσης και ξαφνικά το καλοκαίρι δήλωσε πως η κήρυξη πτώχευσης πρέπει να θεωρείται «ύστατη λύση». Στο Πουέρτο Ρίκο έχουν εισρεύσει τα τελευταία χρόνια βαθύπλουτοι επενδυτές και επαγγελματίες του χρηματοπιστωτικού κλάδου, καθώς επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν τις γενναιόδωρες φοροαπαλλαγές που προσφέρει. Κάποιοι προειδοποιούν πως το Πουέρτο Ρίκο μπορεί να είναι γενική δοκιμή για την υπόλοιπη χώρα και να προλειαίνει το έδαφος ώστε να γλιτώσουν από τα μη βιώσιμα χρέη τους άλλες υπερχρεωμένες πολιτείες, όπως το Ιλινόι.
Κάποιοι άλλοι εκφράζουν φόβους πως δημιουργεί προηγούμενο: μερικοί πλούσιοι επενδυτές, υποστηρίζουν, προσπαθούν να ξαναγράψουν το κοινωνικό συμβόλαιο του συνόλου των ΗΠΑ. Αξιωματούχοι του Πουέρτο Ρίκο δηλώνουν πως έχουν ήδη περικόψει τις δημόσιες υπηρεσίες και τις δαπάνες της κεντρικής κυβέρνησης κατά το 1/5, προκειμένου να πληρώσουν τα hedge funds.
Επί χρόνια το Πουέρτο Ρίκο δανειζόταν για να πληρώσει τους λογαριασμούς του. Τα ομόλογά του ήταν ιδιαιτέρως ελκυστικά για τα αμοιβαία κεφάλαια επειδή εξαιρούνταν από τη φορολογία του ομοσπονδιακού κράτους, της πολιτείας και των τοπικών Αρχών.
Το 2013, όμως, όταν υποβαθμίστηκαν τα ομόλογά του, προσείλκυσε ένα άλλο είδος επενδυτών: εκείνους που τοποθετούνται σε απαξιωμένους τίτλους υπερχρεωμένων κρατών. Τα funds αυτά άρχισαν να αγοράζουν τα ομόλογά του με μεγάλη έκπτωση, με τη βεβαιότητα ότι δεν επρόκειτο να χάσουν το στοίχημα. Τον Οκτώβριο του 2013, η επενδυτική τράπεζα Lazard διοργάνωσε συζήτηση για επενδυτές στο Πουέρτο Ρίκο, και υπήρξε τέτοια προσέλευση ώστε πολλοί ήταν όρθιοι. Την επόμενη άνοιξη, όμως, επιδεινώθηκε η οικονομική κατάσταση του νησιού, και κανείς δεν ήταν πλέον πρόθυμος να δανείσει στο Πουέρτο Ρίκο.
Συνέχισαν, όμως, να αγοράζουν ομόλογά του ορισμένα από τα μεγαλύτερα hedge funds προσβλέποντας στις αποδόσεις του 20%. Ανάμεσά τους η εταιρεία του Πόλσον, τα Appaloosa Management, Marathon Asset Management, BlueMountain Capital Management και Monarch Alternative Capital. Η προσδοκώμενη ανάκαμψη δεν ήρθε. Τα 3,5 δισ. δολάρια εξανεμίστηκαν, και το Πουέρτο Ρίκο οφείλει τώρα στους πιστωτές του πλέον 70 δισ. δολάρια, ένα χρέος μεγαλύτερο από όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ πλην δύο. Περίπου το 1/3 από αυτά τα οφείλει σε hedge funds.
