Του Thibault Serlet… Το βιοτικό επίπεδο της Αρχαίας Ελλάδας ήταν τόσο υψηλό ώστε δεν υπήρξε αντάξιό του μέχρι τον 19ο αιώνα.
Ο Δρ. Josiah Ober του Πανεπιστημίου του Stanford πρόσφατα δημοσίευσε το βιβλίο The Rise and Fall of Classical Greece. Στην μελέτη του, εξηγεί ότι οι απλοί πολίτες της Αρχαίας Ελλάδας απολάμβαναν τόσο υψηλό βιοτικό επίπεδο, το οποίο δεν είχε ξεπεραστεί μέχρι τον 19ο αιώνα.
Η αιτία του υψηλού βιοτικού επιπέδου της Αρχαίας Ελλάδας παραμένει μυστήριο για πολλούς σύγχρονους ιστορικούς.
Στη σύγχρονη εποχή, θα πίστευε κάποιος, βάσει της κοινής λογικής, ότι η αποκέντρωση των αρχαίων Ελλήνων καθιστούσε αδύνατη τη διεξαγωγή του εμπορίου. Φαίνεται, όμως, ότι συνέβη το αντίθετο: το βιοτικό επίπεδο των αρχαίων Ελλήνων βελτιωνόταν διαρκώς μέχρι οι Ρωμαίοι να συγκεντρώσουν και να ενοποιήσουν την περιοχή. Η ζωή των απλών πολιτών ήταν πολύ καλύτερη στις πόλεις-κράτη από όσο στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Σύμφωνα με γενικές εκτιμήσεις, φαίνεται ότι υπήρχαν πάνω από 1500 πόλεις και αποικίες. Οι πιο πολυπληθείς, όπως η Αθήνα, είχαν περίπου 500.000 κατοίκους.
Ο πολιτισμός των αρχαίων Ελλήνων έφτασε ιδιαίτερα μακριά. Οι Έλληνες είχαν αποικίες σε όλη την τωρινή Τουρκία, φτάνοντας ακόμα και στη χερσόνησο της Ανατολίας και τον Πόντο. Είχαν εγκατασταθεί, επίσης, γύρω από τη Μαύρη Θάλασσα, την Ιταλική χερσόνησο και τη Βόρεια Αφρική. Πολλές σύγχρονες πόλεις στην Ισπανία και τη Γαλλία λέγεται ότι αρχικά είχαν ιδρυθεί από Έλληνες.
Εκτός από τις πολυάριθμες απομακρυσμένες αποικίες, οι Έλληνες κατόρθωσαν πολλά, επίσης, στις εξερευνήσεις. Ο εξερευνητής Πυθέας ταξίδεψε με τις γαλέρες του στη «Θούλη», η οποία πιστεύεται από πολλούς ιστορικούς ότι αντιστοιχεί με την τωρινή Ιρλανδία. Ένας άλλος Έλληνας φιλόσοφος (σημείωση: οι όροι «λογογράφος» ή «ιστορικός» ταιριάζουν πολύ καλύτερα στην περίπτωση αυτή, αλλά το πρωτότυπο άρθρο τον αναφέρει ως “philosopher”), ο Ηρόδοτος, έγραψε για τον εντοπισμό των πηγών του Νείλου και της λίμνης της Βικτωρίας. Τέλος, τα στρατεύματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου θα κατακτούσαν ολόκληρες περιοχές, φτάνοντας μέχρι και την Ινδία.
Είναι πιθανό οι Έλληνες να οφείλουν μέρος της ευημερίας τους στην κατανόηση των οικονομικών που τους διέκρινε.
Η πρώτη μορφή συναλλάγματός τους μπορεί να εντοπιστεί στην Λυδία και χρονολογείται γύρω στο 600 π. Χ. Τα νομίσματα ήταν φτιαγμένα από κράματα χρυσού και αργύρου, και βοήθησαν τους Έλληνες να ξεφύγουν από το στάδιο των παραδοσιακών ανταλλακτικών οικονομιών τους. Η εισαγωγή των νομισμάτων συνέβαλε στην επιτάχυνση της ανάπτυξης των ελληνικών οικονομιών, και έδωσε έμφαση στην κατανομή του μόχθου.
Το εμπόριο διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο σε κάθε πτυχή των Αρχαίων Ελληνικών κοινωνιών. Αυτό αντικατοπτρίζεται στη δομή της πόλεως. Οι Ελληνικές πόλεις-κράτη οργανώνονταν γύρω από την Αγορά, ένα μέρος που λειτουργούσε ως χώρος εμπορίου και συζητήσεων. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις θεοκρατικές κοινωνίες των Περσών, οι οποίες ήταν χτισμένες γύρω από ναούς και βωμούς.
Οι Αρχαίοι Έλληνες φαίνεται ότι διέθεταν μεγάλο ποσοστό ιδιοφυϊών. Η ίδια η ποσότητα σημαντικών Ελληνιστικών φιλοσόφων είναι κάτι το εκπληκτικό: Πλάτωνας, Σωκράτης, Αριστοτέλης, και όλοι οι άλλοι θεμελιωτές της σύγχρονης φιλοσοφίας (σημείωση: από τους προαναφερθέντες φιλοσόφους, ο Αριστοτέλης είναι ο μόνος πλησιέστερος στην Ελληνιστική περίοδο, καθώς πέθανε μετά τον μαθητή του, τον Μέγα Αλέξανδρο). Η ίδια η λέξη «φιλοσοφία» προέρχεται από την αρχαία Ελληνική και δηλώνει την «αγάπη για τη σοφία».
Η τεχνολογική πρόοδος ήταν, επίσης, εκπληκτική. Οι μαθητές στα σύγχρονα σχολεία μαθαίνουν ακόμα για το Πυθαγόρειο θεώρημα. Πολλές από τις εφευρέσεις αυτές επανήλθαν στο φως μόλις τον 19ο αιώνα. Για παράδειγμα, ο Ήρων ο Αλεξανδρεύς δημιούργησε την πρώτη ατμομηχανή το 10 μ. Χ. Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων ήταν ένας πρωτόγονος υπολογιστής που μπορούσε να προβλέπει τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων.
Παρά την αποκέντρωση των πόλεων-κρατών, οι Έλληνες πάντα μπορούσαν να συγκεντρώσουν στρατιωτικές δυνάμεις όποτε τις χρειάζονταν. Επιπλέον, πολεμούσαν με πολύ εφευρετικό τρόπο. Οι ανορθόδοξες πολεμικές τους τακτικές τους βοήθησαν να νικήσουν πολύ μεγαλύτερες στρατιωτικές δυνάμεις. Αυτό φαίνεται και στη μάχη των Συρακουσών, όπου ο Αρχιμήδης χρησιμοποίησε έναν καθρέφτη για να ρίξει τα Ρωμαϊκά πλοία.
Φαίνεται ότι τα Ελληνικά επιτεύγματα στις εφευρέσεις άρχισαν σιγά-σιγά να φθίνουν υπό τη Ρωμαϊκή κυριαρχία. Πριν την εμφάνιση των Ρωμαίων, ο Ελληνικός πολιτισμός ήταν απίστευτα αποκεντρωμένος. Στη συνέχεια, ο πολιτισμός αυτός έγινε φεουδαρχικός και γραφειοκρατικός. Το σύστημα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας επέβαλλε βαρείς φόρους στον πληθυσμό. Στη διάρκεια του Μεσαίωνα, η έκφραση «Βυζαντινή γραφειοκρατία» χρησιμοποιείτο για να δείξει τα επιβαρυμένα συστήματα.
Οι σχετικά ανόητοι -με τα σημερινά δεδομένα- και πρωτόγονοι Έλληνες κατάφεραν πολλά χάρη στην αποκέντρωση. Αυτό ωθεί τον καθένα μας να αναρωτηθεί τι θα μπορούσαν να πετύχουν οι σύγχρονοι και ευφυείς άνθρωποι κάτω από ένα τόσο χαλαρό σύστημα. Χάρη στο Startup Societies, μπορεί να το μάθουμε σύντομα.
