Στις απόκρυφες γωνίες του διαδικτύου, υπάρχει μια διάχυτη αίσθηση ότι η μεγαλύτερη επιτυχία του Bitcoin δεν θα είναι καθόλου το ίδιο το νόμισμα.
Ίσως η πραγματική αξία του κρυπτονομίσματος να βρίσκεται στο πρωτόκολλο κρυπτογράφισης και διανομής, το λεγόμενο “blockchain.” Ένα ασφαλές, ανώνυμο, αδιαπέραστο δίκτυο που αποκεντρώνει την εμπιστοσύνη και δημοκρατικοποιεί την ισχύ.
Και ίσως η πιο παραμελημένη μέχρι σήμερα χρήση όλων αυτών, βρίσκεται στην πολιτική. Με τη χρήση του Bitcoin blockchain για την αναμόρφωση της δημοκρατικής διαδικασίας.
Πολιτικές ομάδες και νεοφυείς τεχνολογικές εταιρίες έχουν αρχίσει να πειραματίζονται με ψηφιακά συστήματα ψηφοφορίας που βασίζονται στο Bitcoin και το πρωτόκολλο blockchain.
Τι κοινό έχει η ψήφος με το Bitcoin; Παρά την αίγλη της, η ηλεκτρονική ψηφοφορία στην τρέχουσα μορφή είναι πολύ ευάλωτη στην απάτη, στις κυβερνοεπιθέσεις και την διαφθορά.
Θεωρητικά, το πρωτόκολλο ασφαλείας Bitcoin σε συνδυασμό με λογισμικό ανωνυμοποίησης και μια υποδομή εντελώς ανοικτού κώδικα, θα λύσει πολλά από αυτά τα προβλήματα.
“Απλώς αντικαταστήστε ένα κέρμα με μια ψήφο και ακολουθήστε ακριβώς την ίδια δυναμική”, είπε ο Maximiliaan van Kuyk, συνιδρυτής της πρωτοβουλίας V, με έδρα τη Νέα Υόρκη. Η πρωτοβουλία V είναι μια από τις κορυφαίες προσπάθειες ηλεκτρονικής ψηφοφορίας με βάση το Bitcoin.
Φανταστείτε ότι αντί ενός Bitcoin, υπάρχει μια σειρά από “κέρματα” με ανωνυμοποιημένους μοναδικούς κλειδάριθμους μέσα στο τρέχων πρωτόκολλο blockchain του Bitcoin που αντιστοιχεί σε μια συγκεκριμένη ψηφοφορία. Αυτό λειτουργεί ως ψηφοδέλτιο και μπορεί να επιτευχθεί ακόμα και σήμερα.
Κάθε εγγεγραμμένος ψηφοφόρος παίρνει ένα τέτοιο “ψηφοδέλτιο” από την εκλογική επιτροπη. Η κυβέρνηση θεσπίζει επίσης ψηφιακά πορτοφόλια που αντιστοιχούν ουσιαστικά στο “ναι” και στο “όχι” ή σε “υποψήφιο Α” και “υποψήφιο Β” και ως ακολούθως. Αυτή είναι η κάλπη.
Όταν έρχεται η ώρα της ψήφου, ο ψηφοφόρος στέλνει το σημαδεμένο με κλειδάριθμο κέρμα στο πορτοφόλι της επιλογής του, ακριβώς όπως σε μια συναλλαγή με Bitcoin. Ρίχνει δηλαδή το ψηφοδέλτιο του στην κάλπη που επιλέγει.
Επίσης, όπως μια συναλλαγή Bitcoin, η όλη διαδικασία καταγράφεται σε ένα δημόσια κατανεμημένο κατάστοιχο βασισμένο στο blockchain, τροποποιημένο για την επαλήθευση των ψήφων και την αποφυγή της απάτης.
Έτσι, αντί για εμπιστοσύνη σε μια κεντρική αρχή, όπως ας πούμε τους καταμετρητές στα εκλογικά κέντρα, το δίκτυο είναι ανώνυμο, αλλά διαφανές και ελεγχόμενο από το πλήθος.
Η πρωτοβουλία V, δεν είναι το μόνο σύστημα που εφαρμόζει το πρωτόκολλο blockchain για ασφαλείς online ψηφοφορίες. Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται τα BitCongress, Liquid Feedback, Agora Voting και άλλα.
Ηλεκτρονικές κρυπτο-ψηφοφορίες έχουν χρησιμοποιηθεί πειραματικά σε διάφορες εκλογές στη Νορβηγία, στη Δανία, στο Κόμμα των Πειρατών της Ευρώπης, και το ισπανικό Κογκρέσο.
Η Εσθονία, η Αγγλία και η Φινλανδία εξετάζουν την ψηφιακή ψήφο για τις εθνικές εκλογές τους με κεντρικά συστήματα. “Αυτό το φαινόμενο κινείται προς τα εμπρός σε πολλά μέρη, αλλά κανείς δεν το συζητάει ουσιαστικά”, δήλωσε ο van Kuyk.
Αλλά πριν αναδιοργανώσουμε τα πλαίσια της δημοκρατίας, υπάρχουν κάποιες ερωτήσεις που πρέπει να απαντηθούν. “Τι θα συμβεί αν κάποιοι χάκερς επιτεθούν στις ψηφιακές υποδομές; Τι γίνεται με τον εξαναγκασμό ψηφοφόρων, με ανθρώπους που θα μπορούσαν να δέχονται απειλές για να ψηφίσουν με έναν συγκεκριμένο τρόπο;” διερωτάται ο van Kuyk. “Τι γίνεται με την προστασία της ιδιωτικής ζωής;”
Η ηλεκτρονική ψηφοφορία και η κρυπτογραφία είναι καυτά θέματα, με πολλές εταιρείες και οργανώσεις να ασχολούνται με αυτά. Για παράδειγμα η onename.io, η οποία χρησιμοποιεί το blockchain για την εξακρίβωση της ταυτότητας κάποιου και η TurboVote, μια ΜΚΟ για online εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους.
Όσον αφορά το θέμα της ιδιωτικής ζωής, η πρωτοβουλία V θα πρέπει να είναι 100 τοις εκατό ανώνυμη, σε αντίθεση με το Bitcoin. Ως τελευταία γραμμή άμυνας, το πρωτόκολλο θα τρέχει σε ένα λογισμικό συγκάλυψης-IP, όπως το Tor για να προστατεύσει τους χρήστες από άντληση στοιχείων που μπορούν να αποκαλύψουν την ταυτότητά συνδυάζοντας ενδείξεις, όπως μάθαμε από τις διαρροές για την NSA.
Μπορεί επίσης να υπάρξει μια ψυχολογική αντίσταση στη μεταφορά ενός αναλογικού σύστηματος με μεγάλο διακύβευμα στον κυβερνοχώρο (η θεία μου μέχρι πέρυσι αρνείτω να κάνει οποιαδήποτε τραπεζική συναλλαγή on-line).
Η πρωτοβουλία V, δοκιμάζει την εφαρμογή της σε μικρότερες διαδικασίες λήψης δημοκρατικών αποφάσεων πριν από την κατάδυση στην πολιτική. Σχεδιάζει δοκιμές σε πολιτικές και κοινωνικές διαδικασίες, όπως τα φοιτητικά συμβούλια, τα συνδικάτα, τα τοπικά συμβούλια και τις επιχειρήσεις.
Πέρα από την ασφάλεια, το τεχνο-ουτοπικό όραμα της ψηφοφορίας βασισμένης σε Bitcoin είναι να κινηθεί πιο κοντά σε μια άμεση ή “ρευστή” δημοκρατία και όχι μια αυστηρά αντιπροσωπευτική. Για να επιτρέπεται μεγαλύτερη εμπλοκή του κάθε πολίτη στην πολιτική διαδικασία.
Στο απώτατο άκρο αυτής της ιδεολογίας είναι οι προτάσεις να καταργηθεί η αντιπροσωπευτική δημοκρατία εξ ολοκλήρου και να αντικατασταθεί από το crowdsourcing μέσω διαδικτύου. Ο van Kuyk οραματίζεται μια πιο μετριοπαθή αλλαγή. “H πρωτοβουλία V θα επιτρέπει στους αιρετούς πολιτικούς να αλληλεπιδρούν πιο εύκολα με τους ανθρώπους που εκπροσωπούν”.
“Η πολιτική διαφθορά, τα αδιέξοδα και ένα μεγάλο μέρος της κινδυνολογίας δεν μπορούν να συνεχιστούν. Πρέπει αναπόφευκτα να ανατραπεί το σύστημα… Θα μπορούσαμε να έχουμε στη θέση του ένα άλλο, έτσι ώστε να μπορούμε πάντα να εκφραζόμαστε και να κάνουμε τις απόψεις μας γνωστές και οι πολιτικοί να λειτουργούν με γνώμονα τους ψηφοφόρους τους, όπως οφείλουν.” Κλείνει ο van Kuyk.
Στον πυρήνα της, η θεμελιώδης αξία του Bitcoin ήταν πάντα ο εκδημοκρατισμός της εξουσίας.
Ίσως αυτό να επιτευχθεί τελικά μέσα από τον εκδημοκρατισμό της πολιτικής διαδικασίας και όχι μόνο μέσω ενός νέου νομίσματος.
