του Δημήτρη Ε. Παστελάκου*
Την τρέχουσα γεωπολιτική και οικονομική διάσταση στην ευρύτερη περιοχή μας την ορίζουν πλέον αντιφάσεις τακτισμοί πολιτικοί και οικονομικοί ελιγμοί.
Με το συμφωνητικό της Τουρκίας με την «επίσημη» κυβέρνηση της Λιβύης οι εταίροι θεωρούν ότι μπορούν να οριοθετήσουν τα θαλάσσια σύνορα τους όπως εκείνοι νομίζουν, υφαρπάζοντας και “κάτι” από την επικράτεια μας ,με την μεταξύ τους απλή ανταλλαγή εγγράφων.
Όσο για εμάς; Μεταφέρεται στην κοινή γνώμη ότι από την πλευρά μας επιδοθήκαμε σε ένα διπλωματικό και νομικό μαραθώνιο για την ακύρωση της συγκεκριμένης συμφωνίας δημιουργώντας μια εντελώς λανθασμένη αντίληψη, ότι δηλαδή μια είναι διαφορά μεταξύ γειτόνων για τα όρια της ιδιοκτησίας τους που θα λυθεί κάποια στιγμή στο μέλλον στα διεθνή στα αστικά δικαστήρια.
Ο τεράστιος φυσικός πλούτος στην Ανατολική Μεσόγειο , τον οποίο η Deutsche Bank υπολόγισε μόνο για την ελληνική ΑΟΖ σε 230 δις ευρώ ,όπως και ο υποθαλάσσιος αγωγός Εast Μed, πολιτικής κυρίως και στρατηγικής σημασίας για το Ισραήλ, έχει ως φυσικό επακόλουθο τον έντονο ανταγωνισμό ανάμεσα στα παγκόσμια οικονομικά πολιτικά μπλοκ, όπως και στις χώρες της περιοχής, οι οποίες όμως, λόγω των περιορισμένων συγκριτικά δυνατοτήτων τους, μπορούν να διαδραματίσουν ένα ρόλο “αντιπροσώπων” των ισχυρών, ελπίζοντας σε μια μελλοντική κερδοφορία από τον βαθμό συμμέτοχής τους στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων στην περιοχή.
Σχηματικά τα δυο κυρίαρχα ανταγωνιστικά μπλοκ είναι “Γερμανία” και “Ρωσία”, με ( εν είδει πληρεξουσίου αντιπροσώπου στην περιοχή) την Τουρκία από την μια και αι ΗΠΑ ,Ισραήλ , Γαλλία , Ιταλία από την άλλη.
Θα πρέπει να επισημανθεί η αποφασιστικότητα που δείχνει η Γαλλική πολιτική για τον απεγκλωβισμό της από τον τραπεζικό και βιομηχανικό πυθώνιο εναγκαλισμό της Γερμανίας. Αποφασιστικότητα που ενθαρρύνει το επερχόμενο Brexit , για το οποίο η βασική αίτια ήταν η κατηγορηματική άρνηση των Βρετανών να υπαχθεί το χρηματοπιστωτικό τους σύστημα στον έλεγχο της ΕκΤ.
Σε ένα περιβάλλον το οποίο καθορίζει ο ισχυρότατος πελατειακός δεσμός ανάμεσα στις δυο χώρες, Γερμανίας και Ρωσίας, λόγω των ενεργειακών αναγκών της πρώτης (άνω του 50% της απαιτούμενης ενέργειας εισάγεται από την Ρωσία), η σχέση αυτή είναι ζωτικής οικονομικής σημασίας για τους Ρώσους και την οικονομία τους .
Το ζητούμενο λοιπόν από την ηγεμονεύουσα Γερμανία στα πλαίσια της ΕΕ είναι να διαδραματίσει υπερεθνικό- προστατευτικό ρόλο ο οποίος όμως έρχεται σε αντίθεση με τα εθνικά της συμφέροντα. Και προ αυτού του (θεωρητικού) διλήμματος, αδρανεί μπροστά στην τουρκική επεκτατικότητα, ενισχύει την πολιτική «λύση» στην Λιβύη και δεν παρεμβαίνει για την τουρκική στρατιωτική βοήθεια για την ενίσχυση του παραπαίοντος καθεστώτος της Τρίπολης παρατείνοντας την αιματοχυσία.
Ας σημειωθεί επίσης ότι 3000 θυγατρικές γερμανικών επιχειρήσεων δραστηριοποιούνται σήμερα στην Τουρκία!
Η στροφή της Γερμανίας προς εθνική πολιτική έχει δυο σημαντικότατες συνέπειες που μας αφορούν άμεσα.
Η πρώτη είναι ότι υποβαθμίζεται ο θεσμικός ρόλος της ΕΕ ως ενιαίου πολιτικού διπλωματικού και οικονομικού εκφραστή των κρατών- μελών της υπό την οπτική του ευρωπαϊκού κεκτημένου .
Ο δεύτερος είναι η ενθάρρυνση της Τουρκίας να προβάλει στην Ελλάδα και Κύπρο πολλαπλές αξιώσεις κατά παρέκκλιση του διεθνούς δικαίου .Όλα αυτά υπό το πρίσμα ότι όποια και να είναι η κατάληξη (μην ξεχνάμε τους Αμερικάνους) από αυτήν της πολιτική, η γερμανική ελίτ θεωρεί ότι δεν έχει κάτι να χάσει , αλλά το αντίθετο!
Οι ανάγκες της για ενέργεια παραμένουν, ανεξάρτητα προμηθευτών, και τις εμπορικές της συμφωνίες τις διατηρεί ανέπαφες. Είναι μια κοντόφθαλμη πολιτική της λογικής “και με τον χωροφύλακα και με τον αστυφύλακα!”.
Προς το παρόν, η Τουρκία συντηρεί τρία εκστρατευτικά σώματα με υψηλότατο κόστος. Ένα στην Συρία και στο Ιράκ απέναντι στους κούρδους ένα στην Κύπρο και ένα στην Λιβύη πολεμώντας το LNA το οποίο μέρα με την μέρα νομιμοποιείται στην συνείδηση λαών και κυβερνήσεων.
Η Τουρκία επίσης δαπάνησε και εξακολουθεί να δαπανά εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για τη σύσταση, εκπαίδευση και διοικητική μέριμνα των παραστρατιωτικών ομάδων που δραστηριοποιούνται στα ανοιχτά μέτωπα.
Οι μισθοφόροι αλλά και οι τακτικές ένοπλες δυνάμεις (απομειωμένες από τους “αντιφρονούντες”) πολεμούν η προετοιμάζονται “παράγοντας” ένα ημερήσιο κόστος δεκάδων εκατομμυρίων. Το κόστος π.χ των στρατιωτικών drones υπολογίζεται από 20 έως 70 εκατομμύρια ανά μονάδα χωρίς πυρομαχικά και συντήρηση . Η Τουρκία στην Λιβύη μόνο, έχασε καμιά δεκαριά Βayraktar.
Μέσα σε αυτό το ευρύτερο περιβάλλον των μεταβαλλόμενων συσχετισμών , των αντιφάσεων και του ανταγωνισμού, η τουρκική ελίτ δια του Προέδρου της προσπαθεί να συμμετάσχει και να αποκομίσει οικονομικά οφέλη και πολιτική μακροημέρευση. Όπως κάθε ενέργεια που την υπαγορεύουν αυστηρά οικονομικά συμφέροντα μιας συγκεκριμένης ομάδας ανθρώπων έτσι και οι κινήσεις της Τουρκίας υπαγορεύονται από τον συντελεστή κόστους- απόδοσης. Τα περί της “Οθωμανικής Αυτοκρατορίας” , του “ζωτικού χώρου” και εν γένει αυτής της νέο- Ανσλους (anscluss) αντίληψης, είναι η προπαγανδιστική και η προορισμένη για κατανάλωση πλευρά των πράξεων της.Κατά συνέπεια η Τουρκια για να μην γονατίσει οικονομικά θα πρέπει να επιτύχει το συντομότερο δυνατόν όλους τους στόχους τους οποίους έχει θέσει σε Αιγαίο, Ανατολική Μεσόγειο, Συρία και Λιβύη για να έχει ελπίδες (αν παραμείνουν τα πράγματα αμετάβλητα και στην ίδια την χώρα και διεθνώς) μετά τα επόμενα 20 χρόνια να εισπράξει κάποια ποσοστά από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων. Είναι θέμα επιβίωσης της “νεο-οθωμανικής” της πολιτικής και των πολιτικών της εκφραστών.
Αυτό που ζητούν από την χώρα μας δεν είναι μια κάποιας μορφής συνεκμετάλλευση, κάποιων κοιτασμάτων “όταν και εφ όσον βρεθούν” ούτε ειρηνικές λύσεις μέσα από τους Διεθνείς Οργανισμούς και τα Δικαστήρια .
Ζητούν την παράδοση του Κυπριακού Ελληνισμού, ζητούν την παράδοση των πληθυσμών μας στα νησιά του Αιγαίου. Εδώ το ξεκίνησαν με την παλιά συνταγή στην Κύπρο . Τον αφοπλισμό τους.
Στην πράξη θεωρούν εφικτό τον εποικισμό τους με πληθυσμούς της επιλογής τους. Και αυτό παλιά τους τέχνη και συνταγή .
Εν κατακλείδι η κοινότητα των Γερμανο-Ρωσικών συμφερόντων στην προσπάθειά τους αφ’ ενός να ελέγξουν την ενεργειακή ροή προς την Ευρώπη και αφ’ ετέρου να διασώσουν τις οικονομίες τους βρήκε, κάποιους εκφραστές στην τουρκική οικονομική και πολιτική ελίτ η οποία, στην προοπτική της επιβίωσής της, δεν διστάζει να τραβήξει την χώρα της σε τυχοδιωκτισμούς και αμφίβολου αποτελέσματος επιχειρήσεις.
Γιατί ,όπως και να έχει, είναι αφελές να πιστεύουν ότι οι Αμερικανοί και οι υπόλοιποι ενδιαφερόμενοι θα είναι παρατηρητές και αφελέστερο ότι εμείς οι Έλληνες θα επιτρέψουμε άτυπη “ενσωμάτωση” και εποικισμό των νησιών μας.
* Επιχειρηματίας-οικονομικός αναλυτής
εφημεριδα δημοκρατια 28 δεκεμβριου 2019
