Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Να επανεξετάσουν τον βαθμό ευελιξίας των κανόνων για την εφαρμογή του bail-in καλεί τις ευρωπαϊκές αρχές το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εξαιρώντας ορισμένους πιστωτές στην περίπτωση που προκύπτουν κίνδυνοι για την χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Στην εξαμηνιαία έκθεση για την παγκόσμια χρηματοπιστωτική σταθερότητα, το ΔΝΤ αναφέρεται στην Οδηγία για το bail-in (BRRD) που ισχύει από την 1η Ιανουαρίου του 2016 και ενώ την χαρακτηρίζει σημαντικό βήμα για την ενίσχυση του πλαισίου εξυγίανσης των τραπεζών και τη συσχέτιση των κινήτρων για τράπεζες και επενδυτές με τους κινδύνους που αναλαμβάνουν, προειδοποιεί για τη δυνατότητα αξιοποίησης του νέου πλαισίου κατά τη μεταβατική περίοδο μέχρι να ισχυροποιηθούν όλες οι τράπεζες.
Τόσο οι κανόνες για την παροχή κρατικής βοήθειας όσο και η Οδηγία BRRD είναι σημαντικά εργαλεία ελέγχου των στρεβλώσεων στις αγορές και του ηθικού κινδύνου, ωστόσο θα πρέπει να εφαρμοστούν με προσοχή, καθώς στην περίπτωση κρίσεων θα χρειαστεί η στήριξη των πολιτών, αναφέρει στην έκθεση το Ταμείο.
Σε αυτό το πλαίσιο, το ΔΝΤ θεωρεί ότι οι υφιστάμενες επιλογές που δίνει η Οδηγία θα πρέπει να επανεξεταστούν, όπως το να εξαιρεθούν ορισμένοι πιστωτές από το bail-in στην περίπτωση που υπάρχουν κίνδυνοι για την χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Αυτό, συνεχίζει το Ταμείο, ίσως είναι δύσκολο αν πρέπει να επιτευχθεί η εξυγίανση με ιδία μέσα και παράλληλα να διασφαλιστεί ότι οι πιστωτές δεν θα τύχουν χειρότερης μεταχείρισης από μία εκκαθάριση.
Προτείνει δε, να αξιολογηθεί εκ νέου ο βαθμός ευελιξίας που επιτρέπει η Οδηγία, κατά την επόμενη αξιολόγηση της εφαρμογής της που έχει προγραμματιστεί για τον Ιούνιο του 2018. Αφορμή για τις «προσαρμογές» που ζητάει το ΔΝΤ αποτελεί το bail-in που εφαρμόστηκε σε τέσσερις μικρές ιταλικές τράπεζες, σε μία διαδικασία που προκάλεσε ανησυχίες στις τάξεις των επενδυτών, καθώς και η επιλεκτική μεταχείριση των ομολογιούχων της πορτογαλικής Novo Banco.
Θα πρέπει, επίσης, να εξεταστεί η μείωση των ορίων για την «άμεση ανακεφαλαιοποίηση» των ευρωπαϊκών τραπεζών από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), ξεφεύγοντας από το 8% που απαιτείται βάσει της οδηγίας του bail-in, σύμφωνα με την έκθεση.
Το… ελληνικό μοντέλο για τα «κόκκινα» δάνεια
Την ώρα που οι διαπραγματεύσεις μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών για τα «κόκκινα» δάνεια βρίσκονται σε εξέλιξη, προκαλώντας καθυστερήσεις στη συνολική αντιμετώπιση του φαινομένου, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προειδοποιεί ότι δεν πρέπει να υπάρξει άλλη αναβολή στην αντιμετώπιση των προβλημάτων των ευρωπαϊκών τραπεζών, με πρώτο το θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs).
Όπως έγκαιρα έχει αναφέρει το liberal.gr, τόσο η πλευρά των Ευρωπαίων εταίρων όσο και το ΔΝΤ τάσσονταν από την αρχή υπέρ της πλήρους απελευθέρωσης της διαδικασίας πώλησης των «κόκκινων» δανείων, εκτιμώντας ότι οι περιορισμοί που θέτει ο νόμος καθυστερούν τη διαδικασία και «κρύβουν» τους στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και στελέχη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας τονίζουν διαρκώς την ανάγκη αξιοποίησης του συνόλου των διαθέσιμων εργαλείων για τη διαχείριση των NPLs.
Στην ίδια έκθεση, το ΔΝΤ χαρακτηρίζει άμεση την ανάγκη αντιμετώπισης των «κόκκινων» δανείων προτείνοντας μία στρατηγική που θα περιλαμβάνει την άσκηση δυναμικής εποπτείας, τη μεταρρύθμιση των πτωχευτικών πλαισίων και την ανάπτυξη αγορών προβληματικών δανείων με την δραστηριοποίηση εξειδικευμένων εταιρειών διαχείρισης, φωτογραφίζοντας το μοντέλο που προκρίνεται για την Ελλάδα.
Το Ταμείο συγκαταλέγει την Ελλάδα μαζί με την Ιταλία στους… αδύναμους κρίκους της Ευρώπης, σε ότι αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Επισημαίνει, επίσης, ότι οι μετοχές των ελληνικών και ιταλικών τραπεζών ήταν αυτές που δέχτηκαν το ισχυρότερο πλήγμα το μήνα Φεβρουάριο και σε μικρότερο βαθμό των πορτογαλικών, καθώς και ορισμένων μεγάλων γερμανικών τραπεζών, «αντανακλώντας κάποιους από ή όλους τους ακόλουθους παράγοντες: δομικά προβλήματα πλεονάζουσας τραπεζικής δυνατότητας, υψηλά επίπεδα NPLs και κακώς προσαρμοσμένα επιχειρηματικά μοντέλα».
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, οι πιέσεις που δέχονται οι τραπεζικές μετοχές αποδίδονται σε μακροχρόνια προβλήματα, γεγονός που υποδεικνύει ότι δεν χωράει άλλη αναβολή σε μία πιο συνολική επίλυση των προβλημάτων των ευρωπαϊκών τραπεζών.
Λιγότερες τράπεζες λόγω προσφοράς
Παράλληλα, το ΔΝΤ εκτιμά ότι η πλεονάζουσα προσφορά ενδέχεται να οδηγήσει στην συγκέντρωση τραπεζικών συστημάτων σε ορισμένες χώρες και καλεί τις ευρωπαϊκές Αρχές να εφαρμόσουν με σύνεση την Οδηγία του bail-in επιδεικνύοντας την απαραίτητη ευελιξία.
Το Ταμείο επισημαίνει την ανάγκη υλοποίησης μίας συνολικής στρατηγικής για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων τα οποία εκτιμάται ότι διαμορφώνονται στα 900 δισ. ευρώ. Αυτό είναι όμως κάτι γνωστό που τονίζεται σε κάθε ευκαιρία, καθώς εκτός από τα 110 δισ. ευρώ που είναι τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα των ελληνικών τραπεζών, υπάρχει και η μεγάλη απειλή από την Ιταλία, οι τράπεζες της οποίας κατέχουν σχεδόν το 30% των «κόκκινων» δανείων στην Ευρώπη.
Εντύπωση προκαλεί η αναφορά του ΔΝΤ σε κλείσιμο τραπεζών, το οποίο όπως εκτιμά είναι αναγκαίο λόγω της πλεονάζουσας προσφοράς. «Η πλεονάζουσα προσφορά στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί σταδιακά. Σε πολλές χώρες, ενδέχεται να απαιτηθεί η συγκέντρωση ή μείωση του μεγέθους του συστήματος έτσι ώστε οι τράπεζες που θα απομείνουν να μπορούν να αξιοποιήσουν την τιμολογιακή ισχύ και την επαρκή ζήτηση για να αυξήσουν την ικανότητα παραγωγής κεφαλαίου του συστήματος». liberal.gr
