Η ανθρώπινη πλευρά του Κ. Δαβάκη, ποιος άλλος σπουδαίος Μανιάτης ήταν ο ήρωάς του…

Στο Β’Π.Π. σε ένα Μανιάτη συνταγματάρχη (το Δαβάκη) η μοίρα ανέθεσε την αναχαίτιση του θρασύτατου ιταλικού Φασισμού πάνω στις αετοράχες της Πίνδου με ό,τι αυτό σήμαινε για την Ελληνική, Ευρωπαϊκή και Παγκόσμια κοινή γνώμη και ιστορία. 

Γράφει στο αρχείο του με τίτλο “Σκέψεις και Λογισμοί στη Πίνδο”.

“Η μεγαλύτερη ανάμνησις της παιδικής μου ηλικίας ήταν το 1907. Ο Καπετάν Γέρμας, Μανιάτης Μακεδονομάχος Ανθυπολοχαγός Τσοτάκος, είχε σκοτωθεί στα Μακεδονικά. Ένα μεσημέρι ο πατέρας μου έφερε την εφημερίδα και την εδιάβαζε. Ήμουνα τότε δέκα χρονών και άκουγα με συγκίνηση τον πατέρα μου. Σε μια στιγμή ο πατέρας μου είπε: “Ε, και να ‘μουν ανύπαντρος και να μην είχα παιδιά! Να πήγαινα αντάρτης!”. Δεν είπα τίποτα, το παιδιάστικο μυαλό μου όμως δούλεψε και έκαμε τη σκέψη: έννοια σου! σαν μεγαλώσω θα πάω εγώ, από τότε μου γεννήθηκε η ιδέα να πάω στη Σχολή Ευελπίδων και να γίνω Αξιωματικός. Και έτσι με την βοήθεια του Θεού και με στερήσεις της οικογένειάς μου, έγινα Αξιωματικός και έθεσα εαυτόν στην υπηρεσία της πατρίδος”.

Ο Κωνσταντίνος Δαβάκης υπήρξε από τους πρωτοπόρους της ιδέας της μηχανοκίνησης του πεζικού και της χρησιμοποίησης αρμάτων ως κύριου όπλου για την διάσπαση και καταδίωξη του εχθρού, καθώς πρόκρινε την ευελιξία των μηχανοκίνητων μονάδων έναντι της γραμμής οχυρών. Έγραψε αρκετά στρατιωτικά έργα, μεταξύ των οποίων και το βιβλίο «ο πόλεμος του μέλλοντος» (1939).

Ο Σ. Μελάς έχει χαρακτηρίσει τον Κωνσταντίνο Δαβάκη ως “μοναδική σύνθεση προσόντων, που σπάνια πάνε μαζί: Σπουδαίος ‘τρουπιέ’ όπως λένε οι Γάλλοι, πολέμαρχος, καπετάνιος με καρδιά βουνό, αισιοδοξία τρελή, θάρρος απροσπέλαστο, διοικητής ασύγκριτος, χέρι δυνατό, θέληση αλύγιστη, αλλά και ιδιοφυία στρατηγική, κάτοχος του εδάφους όσο λίγοι διοικητές στρατευμάτων. Ακούραστος μελετητής και γνώστης βαθύτατος της τέχνης του πολέμου, πρωτεύων στις ξένες πολεμικές Ακαδημίες, δάσκαλος αξιωματικών σπάνιος, συγγραφεύς στρατιωτικός πρωτότυπος και πρωτοπόρος – ολόκληρη βιβλιοθήκη τα έργα του – μοναδικός ιχνηλάτης των ‘τακτικών καταστάσεων’, ξάστερος στην κρίση, ευφάνταστος και γοργότατος στη σύλληψη του σχεδίου κι εκτελεστής άμεσος, μεγάλος μαέστρος του ελιγμού, επίμονος και παράφορος στον αγώνα”. (Η δόξα του 40, σελ. 21).

Μετά τον θάνατό του η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε το αργυρό μετάλλιο της αυτοθυσίας, ενώ στον δήμο της Καλλιθέας υπάρχει πλατεία με το όνομά του, και μια προτομή του. Οδοί-προτομές και ανδριάντες του ήρωα υπάρχουν και στην Ήπειρο. Καλλιθέα Αττικής

Ο Δαβάκης συνέγραψε οκτώ βιβλία και μεγάλο αριθμό άρθρων, όλα σχετικά με θέματα στρατηγικής, τακτικής, τεχνικά όπλων κλπ. Όλα με σκοπό όπως αναφέρει την ενημέρωση και επιμόρφωση των νέων συναδέλφων του, πράγμα που σημαίνει ότι δεν κρατά για τον εαυτόν του τις μοναδικές γνώσεις και εμπειρίες για να καταστεί αναντικατάστατος, αλλά τουναντίον προσπαθεί να καταστήσει κοινωνούς σε αυτές και τους λοιπούς συναδέλφους του. Ένα ακόμη δείγμα ανωτερότητος και αλληλεγγύης.

Το βιβλίο του «Τα άρματα μάχης» γράφτηκε το 1927, δηλαδή εννέα χρόνια πριν γραφεί το αντίστοιχο του μετέπειτα σπουδαίου Γερμανού στρατηγού των αρμάτων και πορθητού της Γαλλίας Γκουντέριαν και επτά πριν το ανάλογο του στρατηγού Ντε Γκωλ. Κοινός παρονομαστής και των τριών είναι ότι υποστηρίζουν την ιδέα εντάξεως των τεθωρακισμένων στους στρατούς ως ανεξαρτήτου όπλου. Είχαν και οι τρεις έγκαιρα προβλέψει τις δυνατότητες του άρματος και την αξία του σε ένα μελλοντικό πόλεμο. Από αυτούς μόνο ο Γκουντέριαν είχε την τύχη να δει τις προβλέψεις του υλοποιούμενες και το «προνόμιο» να ηγηθεί Τ\Θ μονάδων στη μάχη της Γαλλίας με τον γνωστό κεραυνοβόλο πόλεμο. Οι άλλο δύο λοιδορήθηκαν αντί να εισπράξουν επαίνους.

Το βιβλίο «ο στρατός του μέλλοντος» εκδόθηκε το 1934. Και στα δύο αυτά βιβλία ο Δαβάκης προβλέπει ότι σε ένα μελλοντικό πόλεμο οι αρματομαχίες θα είναι συνηθισμένο φαινόμενο και ότι οι στρατοί του μέλλοντος θα κυριαρχούνται από τα άρματα, τα αεροπλάνα, το Μ\Κ ΠΖ και ΠΒ.

Τέλος μιλά με προφητικό τρόπο για το θάνατο του ηρωικού όπλου του Ιππικού.

Από τα λίγα προαναφερθέντα επιβεβαιώνεται το ότι ο Δαβάκης ήταν πράγματι αξιωματικός του μέλλοντος, ότι είχε ενστερνισθεί τις ιδέες του σύγχρονου στρατού και της διεξαγωγής του πολέμου, καλύτερα από κάθε άλλον στρατιωτικό όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και για να παραφράσουμε τον ιστορικό Bryan Perrett, είχε την ατυχή ικανότητα να λέει αλήθειες που δεν ήταν άμεσα φανερές σε θνητούς κατώτερης ικανότητας και με τρόπο που προκαλούσε αντιπάθειες.

Από τον τραυματισμό μέχρι τον αδόκητο θάνατο του ήρωα συνέβησαν πολλά. Λόγω χρόνου θα περιορισθούμε στο σημαντικό και έντονο κοινωνικό έργο, που αφορούσε στον επισιτισμό των συμπατριωτών του της Μάνης, αλλά και τα παιδικά συσσίτια στην Καλλιθέα, που έσωσαν σημαντικό μέρος της νεολαίας της περιοχής, αλλά και τους αγώνες του για τους αναπήρους πολέμου. Επίσης την απόλυτη άρνησή του κρυφτεί, όταν άρχισαν οι σοβαρές ενδείξεις για επικείμενη συλλήψή του. Ως επιχείρημα προέβαλε: μου λέτε να κρυφτώ, αλλά εάν κρυφτώ εγώ, οι άλλοι Έλληνες τι πρέπει να κάνουν; Οι αγώνες για την Πατρίδα έχουν θυσίες, και αν θέλεις να αγωνίζεσαι για την Πατρίδα δεν πρέπει να λογαριάζεις τη ζωή σου..»

Ο άνθρωπος Δαβάκης διεπνέετο από βαθιά χριστιανική πίστη, εμφορείτο από υψηλά εθνικά ιδεώδη και πατριωσύνη. Γόνος της ηρωοτόκου φτωχής Μάνης, ήταν λιτός στην όλη του ζωή, σεμνός στη συμπεριφορά και στις σχέσεις του με τους ανθρώπους. Ήταν άνθρωπος που έθετε το εθνικό συμφέρον υπεράνω του ατομικού. Ήταν πρώτα για τους άλλους και το κοινωνικό σύνολο και μετά για τον εαυτόν του. Ακόμη και κατά τις τελευταίες στιγμές της ζωής του, μετά τον τορπιλισμό του πλοίου(πόλη της Γένοβας), που τον μετέφερε αιχμάλωτο των Ιταλών προσπάθησε να βοηθήσει τους άλλους αδιαφορώντας για τον εαυτόν του.

Παραδείγματα πολλά. Σημειώνουμε την επιτυχή παρουσία του στον 9α συνοριακό τομέα, αλλά στο εγκαταλελειμμένο ΑΠ, το οποίο, ανασυγκρότησε, οχύρωσε τελικά και δόξασε. Τι να πούμε για τον αξ/κό, ο οποίος παράλληλα με τη στρατιωτική διέθετε και πανεπιστημιακή μόρφωση (είχε αποφοιτήσει από τη φυσικομαθηματική σχολή του ΠΑ) και μιλούσε τέλεια Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Γερμανικά και Βουλγάρικα.

Να μιλήσουμε για το πατρικό ενδιαφέρον προς τους φαντάρους του όπως τους έλεγε και τους αξ/κούς του. Από την άρνησή του να φάει διαφορετικό φαγητό, από αυτό που έτρωγαν όλοι, από το καζάνι δηλαδή. Το ουσιαστικό και πραγματικό ενδιαφέρον για τα προσωπικά και οικογενειακά προβλήματα των υφισταμένων του, αλλά και από τη λελογισμένη χρήση παράλληλα με το καρότο και του μαστίγιο, μη διστάζων να παραπέμψει τους λίγους λιπόψυχους ή ανεπαρκείς στο στρατοδικείο. Θα κλείσουμε με τις εντυπώσεις του μητροπολίτη Σιατίστης και Σισσανίου Διοδώρου, ο οποίος λέει: «περιόδευον περί τα μέσα Σεπτεμβρίου(1940) εις την επαρχίαν μου και είχον φθάσει εγγύς της Πίνδου.

Ο συνταγματάρχης Δαβάκης πληροφορηθείς ότι ήμην εκεί, απέστειλε δύο μουλάρια και με παρεκάλεσε να μεταβώ στο Επταχώριον. Εδέχθην και πήγα. Πώς να περιγράψω την θαυμασίαν εκείνην εθνικοθρησκευτικήν εορτήν; .τας εντυπώσεις μου από τον μέγαν αυτόν πατριώτη, τον Δαβάκην, ο οποίος ελατρεύετο από τους στρατιώτας και τους κατοίκους όλους; την αγαθότητα της ψυχής του, την καλωσύνην; σας λέω μόνον ότι ουδέποτε θα λησμονήσω την εν υπαίθρω λειτουργίαν, παρουσία όλης της φρουράς και των κατοίκων, το γεύμα και τον επακολουθήσαντα χορόν, εις τον οποίον επί κεφαλής εχόρεψεν ο Δαβάκης υπό τας εκφράσεις λατρείας πάντων των παρισταμένων. Δεν θα ήμην υπερβολικός εάν έλεγον ότι ο Δαβάκης ενεψύχωσε με τα υπέροχα προσόντα του ακόμη και τα βράχια της Πίνδου», αλλά και το παράδειγμα του κρητός στρατιώτη, που γνώρισε το Δαβάκη το 1915, για λίγους μήνες και όταν έμαθε τις ηρωικές του πράξεις και τον τραυματισμό του 26 χρόνια μετά του γράφει και του λέει ότι σε είχα λοχαγό το 15, αλλά σε είχα ψυχολογήσει ότι ήσουν σπουδαίος. Επίσης όταν μερικοί στρατιώτες του ΑΠ συναντήθηκαν με τους τραυματιοφορείς που διακόμιζαν το Δαβάκη και τον είδαν τραυματισμένο, αυτοί μονολόγησαν «και τώρα εμείς τι θα γίνουμε;»

Οι κάτοικοι του Επταχωρίου που ήταν ο ΣΔ του ΑΠ, ομολόγησαν ότι τις δύσκολες ημέρες μετά την 28η , δεν έπεφταν να κοιμηθούνε στα σπίτια τους εάν πρώτα δεν έριχναν μια ματιά στο γραφείο του Δαβάκη. Βλέποντας φως μονολογούσαν, ο «τρανός» αγρυπνεί, όλα καλά. Τέλος να θυμηθούμε την απάντηση που έδωσε στον Τχη Καραβία, όταν του αντέτεινε ότι θα ήταν επικίνδυνο να ηγηθεί της αντεπιθέσεως, αυτός απάντησε δηλαδή μόνο στο χορό μπροστά, όχι στη μάχη.

Εκεί που τα πράγματα είναι απλά, για τον ήρωα Δαβάκη. Αρκεί η αναφορά ότι η ιστορία έχει μιλήσει και τον έχει κατατάξει στη χορεία και στο Πάνθεον των ηρώων. Αρκούν επίσης οι επανειλημμένες προαγωγές του επ΄ ανδραγαθία, αλλά και τα τρία Αριστεία Ανδρείας, οι πάμπολλοι Πολεμικοί Σταυροί και τα άλλα μετάλλια που κοσμούσαν το στήθος του. ότι Το να προσπαθήσεις να αποδείξεις και επιβεβαιώσεις τον ήρωα Δαβάκη αποτελεί θράσος και ύβρη. Μη γένοιτο από εμάς κάτι τέτοιο.

Εκείνο που θα προσπαθήσουμε είναι να εξηγήσουμε δύο πράγματα. Το πρώτο αφορά στο ότι ο ηρωισμός του Δαβάκη δεν εντοπίζεται και δεν εμφανίζεται ως ψυχική έξαρση μιας ή δύο το πολύ στιγμών. Δεν είναι, ας μου επιτραπεί να δανειστώ ένα νομικό όρο, ο ηρωισμός δεν είναι «στιγμιαίος», αλλά «διαρκής». Αρχίζει από το Σκρα ντι Λεγκεν στην Αλμωπία, συνεχίζεται στη Δοϊράνη, φθάνει στις αχανείς εκτάσεις και υψώματα Αλπανός της Μικράς Ασίας, για να εκραγεί και εμφανισθεί ως ΜΠΟΥΜ στις βουνοκορφές και τις χαράδρες της Πίνδου και να γράψει σελίδες Δόξης εκεί.

ManiVoice.gr