Η απαρατήρητη άνοδος του ουμανισμού…

Γράφει ο Ματ Ρίντλεϊ*… Πριν από 50 χρόνια, μετά την αποκρυπτογράφιση του γενετικού κώδικα, ο Φράνσις Κρικ ήταν τόσο σίγουρος πως οι θρησκείες θα σβήσουν, που πρότεινε ένα βραβείο για την πιο ευρηματική χρήση των εκκλησιών του Κέημπριτζ. Οι πισίνες τελικά κέρδισαν.

Σήμερα που οι τρομοκράτες φωνάζουν “Ο Θεός είναι μεγάλος” πριν προβούν σε δολοφονίες στο Παρίσι και στο Μπάμακο, το αστείο ακούγεται πικρό. Αλλά μέσα σε όλα αυτά παραμένει μια αισιόδοξη σκέψη: πως ο τζιχαντισμός είναι μια τελευταία, επίπονη, σπασμοδική κίνηση ενος φιδιού που χαροπαλεύει. 

Οι ουμανιστές κερδίζουν. Ακόμα και εναντίων του Ισλάμ.

Αργά αλλά σταθερά η έλλειψη πίστης αναδιπλώνεται. Όσοι χρησιμοποιούν τις πιο ακραίες μορφές της θρησκείας για να δηλιτηριάσουν τα μυαλά της απελπισμένης νεολαίας είναι εξαγριωμένοι με τη διάδωση υλιστικών και κοσμικών ιδεών που αδυνατούν να αποτρέψουν.

Σε 50 χρόνια από τώρα, πιθανότατα θα κοιτάμε πίσω στο σήμερα και θα αναρωτιόμαστε πως αποτύχαμε να αντιληφθούμε ότι το Ισλάμ ήταν έτοιμο να χάσει το μερίδιο της αγοράς του όχι σε άλλες θρησκείες, αλλά στην έλλειψη αυτών, στον ουμανισμό.

Η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πίστη στον κόσμο είναι η έλλειψη πίστης.

Καμία πίστη δεν αναπτύχθηκε τόσο γρήγορα κατά τον προηγούμενο αιώνα. Εκεί που σχεδόν κανένας δεν αυτοχαρακτηριζόταν ως μη-πιστεύων το 1900, σήμερα το κάνει γύρω στο 15%. Το ποσοστό αυτό είναι ήδη κοντά σ’ αυτό του Ινδουϊσμού (17%) που σύντομα θα ξεπεράσει, πλησιάζει προς το ποσοστό του Ισλάμ (20%) και κερδίζει έδαφος από τον Χριστιανισμό (30%).

Αυτοί οι αριθμοί είναι ακόμα πιο εκπληκτικοί όταν σκεφτεί κανείς πως οι αθεϊστές και οι ουμανιστές συνήθως δεν κάνουν κύρήγματα και φυσικά ούτε και ξοδεύουν χρήματα για την προώθηση των ιδεών τους. Η αύξηση του ποσοστού τους προέρχεται αποκλειστικά από την εθελοντική αποκύριξη άλλων πίστεων, ενώ η αύξηση του ποσοστού του Ισλάμ που είναι η μόνη θρησκεία που συνεχίζει να αναπτύσσεται προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από τα υψηλά ποσοστά γεννήσεων στον Μουσουλμανικό κόσμο.

Και αυτό σύντομα πρόκειται να αλλάξει. Τα ποσοστά γεννήσεων στις Μουσουλμανικές χώρες κατακρυμνίζονται με πρωτοφανής ρυθμούς. Μια δημογραφική μελέτη του Νίκολας Εμπερσταντ πριν από τρία χρόνια συμπέρανε ότι: “Έξι στις δέκα χώρες με απόλυτη πτώση γονιμότητας έχουν Μουσουλμανικές πλεοψηφίες”. Ιράν, Ομάν, Η.Α.Ε., Αλγερία, Μπανγκλαντές, Τυνισία, Λιβυή, Αλβανία, Κατάρ και Κουβέιτ παρουσίασαν πτώσεις στα ποσοστά γεννήσεων γύρω στο 60% τα τελευταία 30 χρόνια.

Ταυτόχρονα η κοσμικότητα βρίσκεται σε άνοδο στις Μουσουλμανικές χώρες. Δεν είναι εύκολο να είναι κάποιος ουμανιστής σε μια Μουσουλμανική κοινωνία, ακόμα και μακριά από την κόλαση του ΙΣΙΣ, έτσι δεν γνωρίζουμε πόσοι ακριβώς είναι. Αλλά μια έρευνα το 2012 βρήκε πως το 5% των Σαουδάραβων δηλώνουν αθεϊστές και 19% μη-πιστεύοντες – περισσότεροι από τα αντίστοιχα ποσοστά στην Ιταλία. Στον Λίβανο το ποσοστό ανέρχεται στο  37%.

Αυτά ενώ σε πολλές από αυτές τις χώρες είναι παράνομο ακόμα και να σκέφτεται κάποιος έτσι… Το γεγονός πως οι Αραβικές κυβερνήσεις ποινικοποιούν την μη-πίστη είναι ένδειξη ανησυχίας και όχι αυτοπεποίθησης.

Την περασμένη εβδομάδα ένα δικαστήριο στη Σαουδική Αραβία καταδίκασε έναν Παλαιστίνιο ποιητή σε θάνατο για αποστασία με βάση έναν νόμο του 2014 που κατηγοριοποιεί την αθεϊα ως τρομοκρατική ενέργεια.

Η χούντα του Σισι στην Αίγυπτο, ενώ είναι σκληρή με τους Ισλαμιστές, ταυτόχρονα κυνηγάει και τους αθεϊστές. Πρόσφατα έκλεισε μια καφετέρεια που πραγματοποιούσαν τις εκδηλώσεις τους και απέλεισε έναν βιβλιοθηκάριο επειδή μίλησε για τον ουμανισμό σε μια τηλεοπτική εκπομπή.

Για τις περισσότερες Μουσουλμανικές κυβερνήσεις, οι εχθροί δεν είναι τόσο οι “Σταυροφόροι” Χριστιανοί, όσο οι εντός των τειχών αρνητές του Ισλάμ.

Οι τζιχαντιστές του ΙΣΙΣ έχουν ως κίνητρο να αποτρέψουν την διολίσθιση της Μουσουλμανικής διασποράς στην δυτική κοσμικότητα και όχι τόσο τον προυλιτισμό της απελπισμένης ευρωπαϊκής νεολαίας.

Στον Αραβικό κόσμο, αυτό που κάνει τους ανθρώπους να αποστατίσουν από το Ισλάμ δεν είναι τόσο ο αποτροπιασμός με τις φρικαλεότητες των εξτρεμιστών, όσο αυτό που έχει αραιώσει την επισκεψιμότητα των εκκλησιών στη Δύση: ο υλισμός, ο ορθολογισμός και ο σκεπτικισμός.

Συνήθως χάνουν την πίστη τους σταδιακά, καθώς η αδικία της θείας δικαιοσύνης, ο ανορθολογισμός των διαδαχών, η προκατάληψη κατά των γυναικών, των ομοφυλόφιλων και των αλλόθρησκων αρχίζει να τους ενοχλεί.

Από όπου και να προέρχεσαι και όσο καλή πλύση εγκεφάλου και να έχεις υποστεί, είναι απλά κάτι σε μια κοινωνία γεμάτη εστιατόρια, πανεπιστήμια, κινητά τηλέφωνα και κοινωνικά δίκτυα που κανει πολύ δύσκολη την διατήρηση της πίστης πως η ηθική πηγάζει από τις δεισιδαιμονίες.

Όχι πως οι δυτικοί ουμανιστές έχουν ανοσία σε δεισιδαιμονίες… Απο τη γιόγκα, μέχρι τις δίαιτες και την αστρολογία υπάρχει αρκετός χώρος για αιρέσεις στον δυτικό κόσμο, αν και κατά βάση είναι ανόδυνες. Όπως και ο Χριστιανισμός σήμερα, δηλαδή.

Δεν θέλω όμως να φανώ υπερόπτης κατά του Διαφωτισμού. Η γκετοποίηση Ευρωπαϊκών περιοχών και η εγκατάσταση της Σαρίας πρέπει να αποτραπεί.

Οι τζιχαντιστές θα σκοτώσουν ακόμα πολλούς μέχρι να τους ξεπεράσει η ανθρωπότητα και θα προκαλέσουν αντιδράσεις από τις κυβερνήσεις που θα καταπατήσουν πολλά ανθρώπινα δικαιώματα στο διάβα τους.

Με θλίβει η έλλειψη ενδιαφέροντως για την προστασία της ελευθερίας του λόγου που έχει καταλάβει σημαντικό μέρος της δυτικής νεολαίας σήμερα, καθώς όλο και περισσότερες ομάδες παίζουν το χαρτί της βλασφημίας (όπως οι Ισλαμιστές) και ζητούν της “προστασία” του κράτους από την εκδήλωση προσβλητικών για αυτούς απόψεων.

Όπως και να έχει όμως, ας μην χάνουμε τη μεγάλη εικόνα. Αν διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας, σταματήσουμε τους δολοφόνους, αποκαλύψουμε τους κύρικες του μίσους, ενθαρρύνουμε τους μεταρρυθμιστές και ανακόψουμε την άνοδο του πολεμικού Ισλαμ, η κοσμικότητα και οι ηπιότερες μορφές θρησκείας θα κερδίσουν σε βάθος χρόνου.

Ματ Ρίντλεϊ – TheTimes
*Ο Ματ Ρίντλεϊ, επιστήμονας, δημοσιογράφος και διαπρεπής αρθρογράφος σε θέματα βιολογικής επιστήμης, είναι επισκέπτης καθηγητής στο Cold Spring Harbor Laboratory της Νέας Υόρκης.
Διετέλεσε επί επτά έτη πρόεδρος του μη κερδοσκοπικού κέντρου για τη διάδοση της επιστήμης International Centre for Life, το οποίο εδρεύει στο Νιούκαστλ της Αγγλίας.
Έχει γράψει έξι βιβλία για το ευρύ κοινό, τα οποία έχουν μεταφραστεί σε είκοσι έξι γλώσσες και έχουν προταθεί για έξι λογοτεχνικά βραβεία.