Το Ηνωμένο Βασίλειο αποκομίζει περισσότερα από όσα πληρώνει για την επιστήμη και την έρευνα- το Brexit θα σήμαινε ότι θα προσπερνιόταν εύκολα από χώρες όπως η Γερμανία.
(λεζάντα φωτογραφίας: Επιστήμονες ανακάλυψαν ότι, χρησιμοποιώντας ένα αντίγραφο ιστού σε σχήμα ενός ντόνατ και ένα ειδικό τζελ ώστε να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη, μπορούσαν να προκαλέσουν νευρώνες αρουραίων να διαμορφωθούν σε πολύπλοκο εγκεφαλικό ιστό).
Είναι αρκετά εύκολο να δει κανείς την Ευρωπαϊκή Ένωση ως ένα τέρας που καταβροχθίζει τα χρήματα των φορολογούμενων, αλλά ακόμα και οι πιο σκληροί Ευρωσκεπτικιστές δεν μπορούν να παραβλέψουν τα νούμερα που δείχνουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο αποκομίζει περισσότερα από όσα πληρώνει για την επιστήμη και την έρευνα. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι μια παγκόσμια επιστημονική δύναμη χάρη εν μέρει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ανάμεσα στο 2007 και στο 2013 το Ηνωμένο Βασίλειο συνείσφερε περίπου 5,4 δισεκατομμύρια ευρώ στον ερευνητικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έλαβε 8,8 δισεκατομμύρια ευρώ για την έρευνα και την καινοτομία στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθιστώντας μας τον δεύτερο μεγαλύτερο λήπτη μετά τη Γερμανία.
Ενέσεις μετρητών από τα Πανεπιστήμια του Ηνωμένου Βασιλείου που επωφελούνται, το NHS (Εθνικό Σύστημα Υγείας) και επιστημονικά projects όπως το Joint European Torus (JET) στο Culham του Oxfordshire, το οποίο παράγει κοινή έρευνα παγκοσμίου φήμης. Το πρόσφατο συμβόλαιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το JET κοστίζει 283 εκατομμύρια ευρώ.
Τα πλεονεκτήματα είναι πραγματικά αμέτρητα. Η παρουσία στην ΕΕ βοηθά τη Βρετανία να προσελκύει τους καλύτερους επιστήμονες για να κάνουν την εξαιρετικά σύγχρονη έρευνα, η οποία μας εξασφαλίζει αυτές τις γιγάντιες χρηματοδοτήσεις. Το επιχείρημα είναι κυκλικό, αλλά ξεκινά και τελειώνει με τα επιστημονικά μυαλά- και τα παγκόσμια ταλέντα προσελκύονται σε καλά χρηματοδοτημένα προγράμματα όπως οι μέλισσες στο μέλι.
(λεζάντα εικόνας: Ο Stephen Hawking επιχειρηματολογεί ότι το Brexit θα αποτελούσε καταστροφή για την επιστήμη).
Το να μένει κανείς μπροστά σε έναν κόσμο όπου η επιστήμη είναι πιο ακριβή και πιο συνεργατική απαιτεί σημαντικές επενδύσεις. Οι γενετικές έρευνες, τα μεγάλα τηλεσκόπια ή οι θεραπείες για τον καρκίνο απαιτούν υπερσύγχρονες υποδομές και, αυξανόμενα, πρόσβαση σε μεγάλα δεδομένα μη διαθέσιμα σε ένα μεγάλο επιστημονικό νησί. «Αν είμαστε κομμάτι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είμαστε κομμάτι μιας δύναμης που μπορεί να παράγει τα δεδομένα», είπε ο Sir Paul Nurse, διευθυντής του Ινστιτούτου Francis Crick του Λονδίνου, στην Επίλεκτη Επιτροπή της Βουλής των Λόρδων για την Επιστήμη και την Τεχνολογία τον Ιανουάριο.
Αναστροφή του φαινομένου μετανάστευσης των ταλέντων
Την δεκαετία του ’80, Βρετανικά μυαλά μετανάστευσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες για να κάνουν σημαντική έρευνα. Αλλά σύμφωνα με τον Steve Cowley, αρχηγό της Αρχής Ατομικής Ενέργειας του Ηνωμένου Βασιλείου, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πάρει έκτοτε τη σκυτάλη.
«Οι υποδομές και η οργάνωση της Ευρώπης έχουν ξεπεράσει εκείνες των Ηνωμένων Πολιτειών∙ και πολλά επιστημονικά εργαλεία της εποχής μας είναι τώρα στην Ευρώπη», είπε στην Επιτροπή των Λόρδων.
Αναφερόμενος στο JET της ΕΕ, το οποίο λειτουργεί ο ίδιος, ο Cowley πρόσθεσε: «Έχουμε Αμερικανούς επιστήμονες να χτυπάνε τις πόρτες μας γιατί θέλουν να εργαστούν στις μηχανές μας, επειδή μπορούν να λειτουργήσουν σε πολύ πιο ακραίες συνθήκες».
Συνεργασία στην έρευνα
Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι απλά καλό στην έρευνα. Είναι καλό στην αρχηγία της έρευνας. Τα Πανεπιστήμια του Ηνωμένου Βασιλείου διοργανώνουν εξ ολοκλήρου το 1/3 των σχεδίων που χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα 80 δισεκατομμυρίων ευρώ Horizon 500 για την περίοδο 2014-2020. Η Γερμανία παίρνει την αρχηγία με 29%. Άλλες χώρες έρχονται πολύ πιο μετά.
Η διεύθυνση των διεθνών συνεργασιών όχι μόνο φέρνει επιπλέον σημαντικές χρηματοδοτήσεις στα Πανεπιστήμια του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά και διεθνές κύρος, το οποίο από την πλευρά του μας βοηθά στη μάχη να προσελκύσουμε κορυφαία ταλέντα.
Ο John O’Keefe, καθηγητής της γνωστικής νευρολογίας, γεννήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες και σπούδασε στον Καναδά, αλλά επέλεξε να ασχοληθεί με την έρευνα που του εξασφάλισε το Νόμπελ για το 2014 για την ιατρική στο University College London. Οι γεννημένοι στη Ρωσία Andre Geim και Konstantin Novoselov, οι οποίοι μοιράστηκαν το Νόμπελ Φυσικής του 2010, ανακάλυψαν τις ιδιότητες toυ γραφενίου δουλεύοντας στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ.
Οι σχέσεις της Ελβετίας με την ΕΕ αποτελούν ένα παράδειγμα προς αποφυγήν για την επιστήμη του Ηνωμένου Βασιλείου. Αφότου η Ελβετία διώχθηκε με συνοπτικές διαδικασίες από τα Ευρωπαϊκά επιστημονικά προγράμματα λόγω ενός δημοψηφίσματος το 2014 για τον περιορισμό των μεταναστών, η κυβέρνηση βιαστικά βρήκε τα χρήματα για να δώσει τη δυνατότητα στα Πανεπιστήμιά της να συνεχίσουν τις συνεργασίες. Αλλά έχει ήδη φανεί ότι τα Πανεπιστήμια που έχουν την Ελβετική έγκριση θεωρούνται χαμηλότερου κύρους σε σχέση με τα χρηματοδοτημένα από την ΕΕ. Το μάθημα; Η αποκοπή από κορυφαία ταλέντα είναι μεγαλύτερο πλήγμα για πλούσιες χώρες όπως η Ελβετία παρά η αποκοπή από την χρηματοδότηση της ΕΕ.
Το κενό προϋπολογισμού μετά το Brexit
Αν το Ηνωμένο Βασίλειο φύγει από την ΕΕ, είναι δυνατόν να συνεχίσει να συμμετέχει σε επιστημονικά προγράμματα της ΕΕ ως βοηθητικό μέλος, αλλά θα έπρεπε να πληρώσει για το προνόμιο αυτό σύμφωνα με μια φόρμουλα βασισμένη στον πληθυσμό της και το ΑΕΠ. Και δεν είναι βέβαιο ότι το Υπουργείο Οικονομικών θα δρούσε όπως η Ελβετία για να γεφυρώσει το οικονομικό χάσμα, παρά μόνο για μερικά μικρά προγράμματα. Όπως το Εθνικό Γραφείο Καταγραφής είπε σε μια πρόσφατη αναφορά, το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πιο εύκολο να καταστρώνει δελεαστικά επιστημονικά σχέδια παρά να τα διατηρεί.
Και όλη την ώρα άλλες χώρες ρίχνουν λεφτά στην έρευνα. Η Γερμανία ξοδεύει τώρα περίπου 3% του ΑΕΠ στην επιστήμη, κάνοντας το 1,7% της Βρετανίας να μοιάζει μικρό. Η Κίνα στις 5 Μαρτίου ανακοίνωσε μια αύξηση στην επένδυση για την επιστήμη της τάξεως του 9% φέτος στα 41 δισεκατομμύρια δολάρια, ως μέρος της στρατηγικής της για να γίνει μια οικονομία που εμπνέεται από την καινοτομία.
Αν άφηνε την ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο θα παρέμενε σε ηγετική θέση παγκοσμίως σε τομείς όπως η γενετική, χάρη στα μεγάλα δεδομένα από το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Αλλά η Γερμανία πάει να μας προσπεράσει σε άλλους τομείς. Όποιος έχει τα περισσότερα λεφτά και τα καλύτερα μυαλά θα επωφεληθεί περισσότερο από τις ανακαλύψεις και τις εφευρέσεις. Για τη Βρετανία, δεν είναι τώρα η εποχή να χαραμίσει κέρδη που αποκτήθηκαν με κόπο. Η απόσυρση από την Ευρώπη θα σημάνει την παραίτηση από τη θέση μας ως σπουδαία επιστημονική δύναμη.
