Γράφει ο Πάσχος Μανδραβέλης… Ολοι οι Ελληνες πολίτες γνωρίζουν ότι έχουν έναν αφανή συνεταίρο στην τσέπη τους. Λέγεται κράτος και δεν χαρίζεται σε κανέναν. Μέχρι και οι άνεργοι, ακόμη και όσοι ζουν από την επαιτεία, πληρώνουν διά των έμμεσων φόρων τη λειτουργία του. Βεβαίως η φορολογία είναι αναγκαία για τη συντήρηση κάποιων βασικών υπηρεσιών που πρέπει να προσφέρει το κράτος (παιδεία, υγεία, ασφάλεια), αλλά το ερώτημα πολιτικής σε κάθε κοινωνία είναι πόση φορολογία πρέπει να πέφτει στους ώμους των πολιτών και πόσες κρατικές δαπάνες πρέπει να υπάρχουν. Παντού πλην της Ελλάδος, όπου πολίτες και κόμματα είναι υπέρ των υψηλών κρατικών δαπανών και κατά της φορολογίας. Μετά την ουσιαστική χρεοκοπία της χώρας, κατανοήσαμε ότι φόροι και κρατικές δαπάνες κάπως συνδέονται. Ετσι, για πρώτη φορά ίσως στη μεταπολιτευτική ιστορία, λόγω δημοσιονομικής στενότητας και κλειστών αγορών για δανεικά, η ελληνική κοινωνία θα αναγκαστεί να συζητήσει σοβαρά πόσους φόρους αντέχει και ποιες κρατικές δαπάνες θα δεχθεί να χρηματοδοτήσει. Πριν απ’ όλα όμως, για να είναι σοβαρή η συζήτηση, πρέπει να ξέρουμε τους αριθμούς. Ποιο είναι το φορολογικό βάρος που σηκώνει ο μέσος Ελληνας.
Το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών-Μάρκος Δραγούμης (ΚεΦιΜ) εισάγει στην ελληνική δημόσια συζήτηση έναν έξυπνο δημοσιονομικό όρο για να καταλάβουμε όλοι το φορολογικό βάρος που επωμιζόμαστε· ειδικά μετά τη φορολογική λαίλαπα της κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας (Tax Freedom Day) εισήχθη το 1947 από το ίδρυμα φορολογικών ερευνών Tax Foundation, που εδρεύει στην Ουάσιγκτον των ΗΠΑ. Είναι η ημέρα που ο μέσος Ελληνας σταματά να εργάζεται για την ενίσχυση των κρατικών ταμείων και αρχίζει να εργάζεται αποκλειστικά για τον εαυτό του. Οπως αναφέρεται στη σχετική μελέτη, στόχος του ΚεΦιΜ είναι «η δημιουργία ενός θεσμού μέτρησης των ημερών που δουλεύουμε για το κράτος που θα γίνει σημείο αναφοράς στη φοροδοτική – δημοσιονομική συνείδηση της Ελληνίδας και του Ελληνα φορολογουμένου. Εν γνώσει του γεγονότος ότι κάποια απλούστευση των μεγεθών είναι αναπόφευκτη, θεωρούμε ιδιαίτερο προτέρημα της συγκεκριμένης απεικόνισης τον συνδυασμό αφενός μεν μιας διεθνώς αναγνωρισμένης μεθοδολογίας και αφετέρου μιας απλής και εύληπτης απεικόνισης».
Η 7η Ιουλίου
Η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας υπολογίζεται στα πρότυπα της πρωτότυπης προσέγγισης του Tax Foundation, δηλαδή «συγκρίνοντας τα συνολικά φορολογικά έσοδα του κράτους ως προς το Καθαρό Εθνικό Εισόδημα (ΚΕΕ). Αρχικά, το σύνολο των κρατικών εσόδων προσδιορίζεται ως ποσοστό του Καθαρού Εθνικού Εισοδήματος σε τρέχουσες τιμές. Επειτα, το ποσοστό αυτό μετατρέπεται σε αριθμό ημερών του χρόνου.
Τέλος, ξεκινώντας από την 1η Ιανουαρίου του εκάστοτε έτους, ο αριθμός αυτός ενσωματώνεται στο ημερολόγιο για να υποδείξει πόσες ημέρες εργάστηκε ο μέσος Ελληνας μόνο για την προσκόμιση εσόδων για την εξόφληση του συνόλου των ετήσιων φορολογικών υποχρεώσεων. Η πρώτη μέρα του χρόνου που οι Ελληνες εργάστηκαν αποκλειστικά για τον εαυτό τους είναι η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας».
Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι τον μισό χρόνο οι Ελληνες δουλεύουν για να συντηρούν το κράτος τους και το χειρότερο είναι ότι η τάση παραμένει αυξητική: Το 2015 τα συνολικά φορολογικά έσοδα (69,448 δισ. ευρώ) αντιπροσώπευαν το 47,9% του ΚΕΕ (144,930 δισ. ευρώ) και, συνεπώς, ο μέσος Ελληνας φορολογούμενος χρειάστηκε να εργαστεί περίπου 174 ημέρες για συντηρήσει το κράτος. Η πρώτη ημέρα κατά την οποία εργάστηκε αποκλειστικά για τον εαυτό του ήταν η 24η Ιουνίου 2015. Αυτή ήταν η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας για το 2015, όπως και για το 2014. Για το 2016, το σύνολο των άμεσων φόρων υπολογίζεται ότι θα ανέλθει στα 24,738 δισ. ευρώ, εκείνο των έμμεσων φόρων στα 20,028 δισ. ευρώ και των κοινωνικών εισφορών στα 30,045 δισ. ευρώ. Η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας αναμένεται να είναι η 7η Ιουλίου και τα συνολικά φορολογικά έσοδα αναμένεται να αντιπροσωπεύουν το 51,7% του ΚΕΕ. Με άλλα λόγια, ακόμη και σήμερα οι Ελληνες δουλεύουν από το κράτος. Σε ένα μήνα από σήμερα θα δουλέψουμε για τον εαυτό μας· εάν εν τω μεταξύ δεν θεσπιστεί κάποια έκτακτη εισφορά.
Αχρηστες δαπάνες
Βασικότερο πρόβλημα και από το φορολογικό βάρος, όμως, είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος των φόρων χρηματοδοτεί άχρηστες δημόσιες δαπάνες. Ολως παραδόξως στην Ελλάδα των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ κόπασε η συζήτηση για κλείσιμο άχρηστων δημόσιων οργανισμών, στρατοπέδων που πρέπει να κλείσουν, απολύσεις μετακλητών υπαλλήλων που για πρώτη φορά (τουλάχιστον στα χρόνια της κρίσης) έφτασαν τις 2.006. Στα πρώτα χρόνια της κρίσης εξεγειρόμασταν για το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός χρησιμοποιούσε έστω σπάνια το κρατικό Εμπραέρ και τώρα όλοι σιωπούν για τις άχρηστες και ακριβές στρατιωτικές παρελάσεις που κάνει η κυβέρνηση της πρώτης φοράς Αριστερά, με ολίγη από λαϊκιστική Δεξιά. Το πρόβλημα, γράφει ο Φρεντερίκ Μπαστιά («Η σπασμένη τζαμαρία. Η πολιτική οικονομία σε 12+1 παραμύθια», μτφρ. Θάνος Σαμαρτζής, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης), είναι πως οι άχρηστες δημόσιες δαπάνες δεν αυξάνουν τον πλούτο μιας χώρας, αλλά αντιθέτως τον μειώνουν. Ενα πιάτο περισσότερο στο τραπέζι ενός δημόσιου αξιωματούχου, ένα ρούχο πιο πολυτελές –αναφέρει σε ένα άλλο «παραμύθι» του– δημιουργούν ευκαιρίες απασχόλησης και επιπλέον πλούτο στο Παρίσι, αλλά ταυτοχρόνως τον μειώνει ισόποσα κάπου στην επαρχία: «Εχουμε και λέμε: Εστω ότι κανονίζω μ’ έναν εργάτη να σκάψει ένα αυλάκι στο χωράφι μου με αντάλλαγμα εκατό τάλιρα. Την ώρα που συνάπτω τη συμφωνία, ο φοροσυλλέκτης παίρνει τα εκατό μου τάλιρα και τα δίνει στον υπουργό των Εσωτερικών…». Το χρήμα κυκλοφορεί διά των δαπανών του κράτους και «ένας προμηθευτής στο Παρίσι κέρδισε εκατό τάλιρα. Σ’ αυτό έχετε δίκιο. Παραδεχθείτε όμως κι εσείς ότι ένας εργάτης στην επαρχία έχασε εκατό τάλιρα. Το επίσημο γεύμα και ο ικανοποιημένος προμηθευτής είναι αυτό που βλέπουμε. Το αφρόντιστο χωράφι κι ο εργάτης που δεν δούλεψε είναι αυτό που δεν βλέπουμε…».
«Οταν ο (σ.σ.: φορολογούμενος) Ιάκωβος Καλόπουλος», γράφει ο Μπαστιά στο εξαιρετικά γλαφυρό κεφάλαιο περί φορολογίας, «δίνει 100 φράγκα στο κράτος δίχως να λάβει καμία υπηρεσία ως αντάλλαγμα ή μάλιστα λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα μια ταλαιπωρία, τότε είναι σαν να δίνει τα λεφτά του σε έναν κλέφτη. Δεν αλλάζει τίποτε αν πει κανείς ότι ο δημόσιος υπάλληλος θα ξοδέψει τα 100 τάλιρα προς μέγα όφελος της εθνικής οικονομίας. Το ίδιο θα έκανε και ο κλέφτης. Το ίδιο θα έκανε και ο Ιάκωβος Καλόπουλος, αν δεν είχε συναντήσει στον δρόμο του ούτε τον παράνομο άρπαγα ούτε τον νόμιμο…».
Η αρπαγή συνεχίζεται και επί ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ διογκώνεται. Βλέπετε, η κυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου έχει πολλές ευαισθησίες και πολλούς ευαίσθητους να βολέψει…
Ιnfo
Η μελέτη για την Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας θα παρουσιαστεί σε εκδήλωση του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών την Τρίτη 7 Ιουνίου, στις 7 μ.μ., στο ξενοδοχείο Stanley της Αθήνας.
