Ένας Έλληνας στο Παρίσι (με αφορμή την επίσκεψη ενός Γάλλου στην Αθήνα)…

Η πρωθυπουργική θητεία του Ιωάννη Κωλέττη ξεκίνησε τον Αύγουστο του 1844. Έληξε τρία χρόνια μετά, πάλι Αύγουστο. Την τελευταία ημέρα εκείνου του μήνα (31/8/1847) ο Ιωάννης Κωλέττης απεβίωσε. Ο Κωλέττης ήταν, θυμίζω, ο αρχηγός του Γαλλικού κόμματος. Είχε περάσει και μια οκταετία στο Παρίσι (1835-1843) ως πρεσβευτής της Ελλάδας στη Γαλλία. Ο Κωλέττης ήταν μορφωμένος άνθρωπος. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ακόμα και διανοούμενος, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι ήταν στενός φίλος του Θεόφιλου Καΐρη. Πολλοί μάλιστα ισχυρίζονται ότι αυτός είναι ο συγγραφέας της «Ελληνικής Νομαρχίας». Βέβαια θεωρείται μέχρι και σήμερα ο πατέρας του πελατειακού κράτους, του λαϊκισμού και της πολιτικής εκμετάλλευσης του εθνικισμού. Αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας σήμερα. Κάτι άλλο με απασχολεί. Αν και είχε σπουδάσει στην Πίζα είναι βέβαιο ότι γνώριζε πολύ καλά γαλλικά. Άραγε όταν ζούσε στο Παρίσι τι διάβαζε; Ποιους συγγραφείς;

Την ίδια εποχή με τον Κωλέττη, πρωθυπουργός της Γαλλίας ήταν ο Jean-de-Dieu Soult, πρώην στρατιωτικός και βέβαια μυθιστορηματική προσωπικότητα. Δεν είχε την καλύτερη φήμη αλλά παρέμεινε πρωθυπουργός πολλά χρόνια σε μια περίοδο έντονων ανακατατάξεων στην γαλλική πολιτική σκηνή καθώς πλησίαζε το επαναστατικά κομβικό 1848.

Δεν ξέρω αν επισκέφτηκε ο Κωλέττης το Παρίσι στη διάρκεια της τελευταίας του θητείας. Ίσως και να το έκανε, σίγουρα θα το επιθυμούσε. Αν το είχε επισκεφτεί όμως θα τον υποδέχονταν ο Soult. Αν ο Soult ήθελε να τον τιμήσει για τις υπηρεσίες του στη Γαλλία – της οποίας ο Κωλέττης ήταν πιστός σύμμαχος – ίσως να οργάνωνε και μια δεξίωση με μεγάλες πνευματικές προσωπικότητες της Γαλλίας. Μάλλον ο Soult δεν θα καλούσε τον Flaubert, ήταν άγνωστος ακόμα. Ο Stendhal είχε πεθάνει αλλά δεν θα λάμβανε πρόσκληση έτσι κι αλλιώς, ποτέ δεν ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής. Υποθέτω ότι οι σημαντικότεροι προσκεκλημένοι θα ήταν ο Balzac (αν δεν έλειπε σε ταξίδι στην ανατολική Ευρώπη), o Dumas (πατέρας), ο Hugo, ίσως ο Gautier και οπωσδήποτε η George Sand που μπορεί να έφερνε μαζί της και τον Chopin.

Πόσο τυχερός θα είχε αισθανθεί ο Κωλέττης! Θα επέστρεφε στην Αθήνα και θα είχε τόσα πολλά θαυμαστά να περιγράψει στο υπουργικό συμβούλιο… Όσα περίπου ανέκδοτα θα έχει να λέει στο δικό του, από Δευτέρα, ο François Hollande.

[Στη γκραβούρα βλέπετε το Παρίσι στη δεκαετία του 1840. Διακρίνεται η γέφυρα Louis-Philippe που οδηγεί, μέχρι και σήμερα, στο Île Saint-Louis.]

Αριστείδης Χατζής