Toυ Φάνη Ουγγρίνη*
Τα βίαια επεισόδια στην Κω και στη Σίνδο ήταν το τελευταίο επεισόδιο του προσφυγικού ζητήματος, όπως το βιώνει η χώρα μας. Αν θέλαμε να αιτιολογήσουμε (κι όχι να δικαιολογήσουμε) τα επεισόδια της Κω, θα λέγαμε τα εξής: οι κάτοικοι της ζουν κυρίως από τον τουρισμό, μια δραστηριότητα που για αυτούς συχνά ξεκινά ακόμη και μετά τον Απρίλιο, συνεπώς η υπερσυσσώρευση εξαθλιωμένων προσφύγων και μεταναστών στο νησί τους σίγουρα δεν θα αποτελεί πόλο έλξης για τους τουρίστες και τα πορτοφόλια τους.
Στην δε Σίνδο τα αίτια μάλλον θα πρέπει να αναζητηθούν αλλού: οι κάτοικοι του Καλλικρατικού δήμου Εχεδώρου διαβιούν ίσως στην πιο υποβαθμισμένη περιβαλλοντικά περιοχή της κεντρικής Μακεδονίας, η οποία ταυτόχρονα μαστίζεται από υψηλότατη ανεργία, εγκληματικότητα και χρήση σκληρών ναρκωτικών, οπότε η (μόνιμη;) εγκατάσταση όλου αυτού του-απροσδιόριστης προέλευσης-πληθυσμού αναπόφευκτα προκαλεί εντάσεις στην τοπική κοινωνία. Όλα αυτά φυσικά δεν έχουν σχέση με την εγνωσμένη ανικανότητα της κυβέρνησης στην διαχείριση οποιασδήποτε κρίσης, μικρής ή μεγάλης, οφειλόμενη στην ίδια ή σε εξωτερικούς παράγοντες.
Οι επίσημες μετρήσεις καταγράφουν πλειοψηφία οικονομικών μεταναστών ανάμεσα σε όσους διασχίζουν τα θαλάσσια σύνορα μας τους τελευταίους δώδεκα μήνες, όμως η όλη κατάσταση ονομάζεται «προσφυγικό» επειδή οι εκδιωχθέντες Σύροι και Ιρακινοί είναι αυτοί που έχουν περιπλέξει τον πολιτικό χειρισμό του θέματος και έχουν ενεργοποιήσει τα ανθρωπιστικά αντανακλαστικά των πολιτών της Δύσης. Βλέπετε, η εικόνα ενός πνιγμένου αγοριού, αθώου θύματος ενός εμφυλίου πολέμου, είναι σαφώς πιο συγκινητική από εκείνη ενός νεκρού οικονομικού μετανάστη, ενός νέου άνδρα που συνειδητά ρίσκαρε τη ζωή του για ένα καλύτερο αύριο.
Κι όσο ο εμφύλιος στη Συρία θα μαίνεται, η αμήχανη στάση της Ευρώπης θα διαιωνίζεται, καθώς η ηγεσία της θα παραμένει στριμωγμένη ανάμεσα σε όσα επιτάσσει η πανίσχυρη πολιτική ορθότητα και σε όσα πιεστικά απαιτούν οι φοβισμένοι ψηφοφόροι. Μιλούν βέβαια οι Σκανδιναβοί για μαζικές απελάσεις προσφύγων, όμως όλες αυτές οι απειλές είναι κενές περιεχομένου για όσο διάστημα συνεχίζεται η αδελφοκτόνα σφαγή. Και σα να μην αρκούσε η πραγματικότητα στα πολεμικά πεδία, οι δυτικές ηγεσίες έχουν αυτογκλωβιστεί λόγω της ρητορικής τους κατά του Άσαντ.
Όπως και να το κάνουμε, δεν μπορούν να απελάσουν χιλιάδες οικογένειες και να τις στείλουν πακέτο στα χέρια εκείνου που αποκαλούσαν αιμοδιψή δικτάτορα και του οποίου την παραίτηση ακόμη απαιτούν. Κι έτσι το δράμα θα παρατείνεται και η Τουρκία θα παραμένει ο φαινομενικά καθοριστικός παράγοντας, συνεχίζοντας τους εκβιασμούς της χωρίς να προσφέρει-ως είθισται-καμμία ουσιαστική συνδρομή στους συμμάχους και εταίρους της.
Λογικό λοιπόν είναι να απορεί κανείς για το πότε θα τελειώσουν όλα αυτά. Τολμώ να πω πως ίσως θα δούμε φως στο συγκεκριμένο τούνελ συντομότερα από ότι σε εκείνο της εθνικής μας οικονομίας. Χάρη στην ρωσική αεροπορική ομπρέλα, οι παράλληλες στρατιωτικές επιτυχίες Κούρδων και κυβερνητικών διαμορφώνουν μια μάλλον οριστική κατάσταση στο έδαφος. Η επικείμενη κατάληψη του Χαλεπιού και η αποκοπή της βορειοδυτικής επαρχίας Ιρμπίλ από τις δυνάμεις του Daesh θα τερματίσουν την συστράτευση του ISIS με τις μετριοπαθέστερες ομάδες αντικαθεστωτικών, εξωθώντας μάλλον τους τελευταίους σε συνθηκολόγηση με το καθεστώς. Η δε προέλαση των κούρδων εις βάρος του ISIS στον βόρειο τομέα και η εκδίωξη του από την Τουρκοσυριακή μεθόριο θα οδηγήσει στην ενοποίηση των μειονοτικών θυλάκων και στην δημιουργία του πολυπόθητου «κουρδικού διαδρόμου», ο οποίος θα ξεκινά από το Ιράν και θα καταλήγει λίγο πριν την Μεσόγειο.
Εφόσον αυτό το σενάριο υλοποιηθεί, ο Άσαντ θα εκκαθαρίσει άνετα και τις περιοχές νότια της Δαμασκού, φτάνοντας πιθανώς και μέχρι την συμβολική Παλμύρα, και κάπου εκεί θα σταματήσει, σχηματίζοντας μια νέα κρατική οντότητα στα πλούσια δυτικά εδάφη της διαλυμένης Συρίας, κατοικούμενης από Σιίτες, Χριστιανούς, Δρούζους και κοσμικούς Σουνίτες. Έτσι θα δοθεί στους ισλαμιστές ο ντε φάκτο έλεγχος μια τεράστιας μα άγονης περιοχής, μια ερήμου η οποία επεκτείνεται στα εδάφη του Ιράκ, της Ιορδανίας και της Σαουδικής Αραβίας. Βέβαια, στην περίπτωση αυτή η καυτή πατάτα θα πέσει κατόπιν στα χέρια των Σαούντ, όμως ο καθένας, όπως στρώνει, έτσι κοιμάται.
Μια τέτοια εξέλιξη των πραγμάτων λογικά θα ανοίξει τον δρόμο στην δημιουργία μιας αποδεκτής από την Δύση «δημοκρατικής» κυβέρνησης, η οποία θα αναλάβει να επαναπατρίσει τους πρόσφυγες, οπωσδήποτε με την χρήση γενναιόδωρης διεθνούς βοήθειας. Και η βοήθεια αυτή θα πρέπει να κυριολεκτικά μαζική , αν κρίνουμε από τον βαθμό καταστροφής που έχει συντελεστεί σ’αυτόν τον μαρτυρικό τόπο. Μια χώρα που ευημερούσε ικανοποιητικά όχι χάρη στο πετρέλαιο μα βασιζόμενη στην ελαφρά μεταποίηση και τον πρωτογενή τομέα θα πρέπει να ξαναχτισθεί από την αρχή.
Οι άλλοτε ικανοποιητικές υποδομές της θα κάνουν χρόνια να ανοικοδομηθούν, κι αυτό δεν θα μπορέσει να γίνει με πετροδολάρια, καθώς αυτά είναι πλέον λιγοστά μα και εχθρικά έναντι του Άσαντ. Αυτός που θα βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη θα είναι, μαζί με τους Ρώσους, ο παράγοντας που θα συνδιοικεί τη Συρία, και στοιχηματίζω πως αυτός θα είναι η Κίνα. Κι έστω λοιπόν πως πάνε όλα καλά, και πως έρχεται μια μακροχρόνια ανακωχή, και πως η κανονική ζωή δειλά δειλά επιστρέφει, και πως οι Σύροι φυγάδες επιστρέφουν στα χωριά και στις πόλεις τους.
Και πως εκεί οι χιλιάδες νεαροί άνδρες που λιποτάκτησαν επειδή δεν ήθελαν να σκοτώσουν και να σκοτωθούν θα ξανασυναντήσουν τους συμπατριώτες τους, εκείνους που έμειναν κι έβγαλαν το φίδι από την τρύπα. Αναρωτιέμαι λοιπόν πώς θ’ απαντήσουν όταν θα τους τεθεί η βέβαιη ερώτηση «Που ήσουν εσύ, που υπηρετούσες;». Πέραν της υλικής διάλυσης της, η Συρία έχει διαλυθεί κοινωνικά, κι αυτό δε θα αλλάξει με τσιμέντο και σίδερα. Πολλοί πρόσφυγες θα μείνουν εδώ πιθανότατα για πάντα, αδυνατώντας να συμβιώσουν με τους παλιούς τους γείτονες. Εμείς οι ευρωπαίοι θα πρέπει αυτό τουλάχιστον να το αποδεχτούμε, είτε ζούμε στη Σίνδο είτε στη Στοκχόλμη. liberal.gr
