Γράφει ο Γιώργος Κύρτσος... Ο πολιτικός χρόνος τελειώνει για την κυβέρνηση σε ό,τι αφορά την επιβολή σκληρών μέτρων που συνδέονται με το τρίτο πρόγραμμα-Μνημόνιο, που φέρει την υπογραφή του κ. Τσίπρα, και το Μαξίμου επιχειρεί ελιγμούς απελπισίας σε μια προσπάθεια να περιορίσει το πολιτικό κόστος. Το πιθανότερο είναι ότι θα καταλήξουμε στην επιβολή ιδιαίτερα σκληρών μέτρων χωρίς αυτά να αποδώσουν τα αναμενόμενα και να βγει επιτέλους η ελληνική οικονομία από την κρίση.
Η μεγάλη σύγχυση
Με ευθύνη του κ. Τσίπρα η ελληνική πλευρά προσπαθεί να συνδυάσει την αντιμετώπιση του προσφυγικού, μεταναστευτικού με κάποιου είδους χαλάρωση στην εφαρμογή των προγραμματισμένων μέτρων. Χαρακτηριστική η δήλωση που έκανε ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας, υποδεχόμενος τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Σουλτς, ο οποίος επισκέφτηκε την Αθήνα. «Την ίδια στιγμή που εμείς θα κάνουμε το καθήκον μας και θα δημιουργήσουμε τις καλύτερες προϋποθέσεις ώστε αυτοί οι άνθρωποι να έχουν στέγη, έστω και προσωρινή, η κυβέρνηση δέχεται πιέσεις, ακόμη και παράλογες απαιτήσεις, σχετικά με την άρση της προστασίας της πρώτης κατοικίας».
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά σε μια περίοδο κατά την οποία ορισμένα από αυτά αντιμετωπίζουν πρόσθετα προβλήματα εξαιτίας της διόγκωσης του προσφυγικού, μεταναστευτικού.
Αυτού του είδους η επιχειρηματολογία δεν εντυπωσιάζει τους Ευρωπαίους εταίρους, οι οποίοι θεωρούν ότι η Ελλάδα είναι ενταγμένη σε ένα ειδικό οικονομικό πρόγραμμα και πως εάν ακόμη υπάρξει κάποια δημοσιονομική χαλάρωση, στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας, για χώρες που δοκιμάζονται από το προσφυγικό, μεταναστευτικό και αναγκάζονται να αυξήσουν τις δημόσιες δαπάνες, αυτή δεν πρόκειται να ισχύσει για την Ελλάδα.
Επομένως, ο πρωθυπουργός θέτει δημόσια ένα αίτημα στο οποίο γνωρίζει ότι δεν θα υπάρξει ανταπόκριση και παρά το γεγονός ότι ο ίδιος υποστήριξε πριν από μερικές ημέρες στη Βουλή πως η Ελλάδα δεν διεκδικεί ούτε ένα ευρώ για τη συμμετοχή της στην προσπάθεια αντιμετώπισης του προσφυγικού, μεταναστευτικού.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Σουλτς κράτησε πολιτικές αποστάσεις από τον Ελληνα πρωθυπουργό, επισημαίνοντας ότι «πρέπει να προστατεύσουμε την Ελλάδα με κάθε μέσο, αλλά και η Αθήνα πρέπει να καλύψει όλα τα κριτήρια που έχουν συμφωνηθεί με τους θεσμούς. Είναι το προαπαιτούμενο για να οικοδομηθεί η εμπιστοσύνη όχι μόνο με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, αλλά κυρίως με τους επενδυτές».
Αυτό δεν εμπόδισε ορισμένους παράγοντες, όπως ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Βούτσης, να δημιουργήσουν τις προσδοκίες πολιτικής στράτευσης του κ. Σουλτς υπέρ της κυβερνητικής προσπάθειας για χαλάρωση των μνημονιακών μέτρων. Ο κ. Βούτσης έφτασε στο σημείο να δημοσιοποιήσει το περιεχόμενο υποτιθέμενης συνομιλίας του με τον κ. Σουλτς, με τον τελευταίο να αναγνωρίζει ότι η κυβέρνηση Τσίπρα έχει σε όλα δίκαιο και πως οι θεσμοί ζητάνε απαράδεκτα πράγματα σε ό,τι αφορά τον πλειστηριασμό της πρώτης κατοικίας και τη μείωση των συντάξεων.
Τις όποιες πολιτικές απορίες έλυσε με δημόσια παρέμβασή του ο επίτροπος Οικονομικών της Ε.Ε. Πιέρ Μοσκοβισί, που επισκέφτηκε την Αθήνα για να προωθήσει την εφαρμογή του τρίτου προγράμματος-Μνημονίου. Οπως τόνισε: «Η Κομισιόν έχει μία μόνο πυξίδα, αυτή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, και οι κανόνες θα πρέπει να εφαρμόζονται. Οσον αφορά την Ελλάδα, έχουμε άλλη πυξίδα, την υιοθέτηση του Μνημονίου και του προγράμματος. Τίποτα δεν θα πρέπει να μας κάνει να χαλαρώσουμε αυτές τις μεταρρυθμίσεις».
Ο κυβερνητικός παραλογισμός επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι η κυβέρνηση Σαμαρά είχε επιτύχει τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, στη διατήρηση του ΦΠΑ σε χαμηλά επίπεδα στα νησιά και στις τουριστικές υπηρεσίες, ενώ είχε μειώσει τον αριθμό των προσφύγων και των οικονομικών μεταναστών που εισέρχονται στην Ε.Ε. μέσω Ελλάδας σε 40.000 το χρόνο.
Η κυβέρνηση Τσίπρα δέχτηκε την αύξηση του μειωμένου ΦΠΑ στην εστίαση, στην αύξηση του ΦΠΑ σε τουριστικές υπηρεσίες και στην κατάργηση του μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά προτού αυξηθούν δραματικά οι προσφυγικές, μεταναστευτικές ροές. Στη συνέχεια κατάφερε να αυξηθούν οι προσφυγικές ροές στο 20πλάσιο από την περίοδο της κυβέρνησης Σαμαρά, εφαρμόζοντας μία πολιτική ανοιχτών συνόρων χωρίς κανέναν απολύτως έλεγχο για όσους έρχονται στην Ελλάδα μέσω Τουρκίας. Τώρα προσπαθεί να συνδυάσει τις δύο μεγάλες αποτυχίες της για να παρουσιάσει στην κοινή γνώμη μία ακόμη εικονική διαπραγμάτευση που δεν οδηγεί πουθενά.
Πολιτική απομυθοποίηση
Ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του βρίσκονται αντιμέτωποι με τις πολιτικές συνέπειες της διαπραγματευτικής τους αποτυχίας και της προεκλογικής τους υποκρισίας. Είναι υποχρεωμένοι να ξεχάσουν πολλές από τις «κόκκινες γραμμές» που πρόβαλλαν για να διατηρήσουν την πολιτική και εκλογική τους δύναμη.
Η καταβολή της υποδόσης των 2 δισ. περνάει υποχρεωτικά από τους πλειστηριασμούς για την πρώτη κατοικία εκατοντάδων χιλιάδων δανειοληπτών, τιςαλλαγές στη ρύθμιση των 100 δόσεων σε βάρος των οφειλετών, την εξεύρεση ισοδύναμων μέτρων ή την οριστικοποίηση του ΦΠΑ 23% στην ιδιωτική εκπαίδευση και πολλές άλλες ρυθμίσεις που αναμένεται να προκαλέσουν την αντίδραση των πολιτών, ακόμη και των υποστηρικτών του ΣΥΡΙΖΑ.
Το Μαξίμου έχει φτάσει στο σημείο να διαχειρίζεται τα οικονομικά ζητήματα σε 24ωρη βάση. Προσπαθεί να κερδίσει λίγα 24ωρα, με τους Ευρωπαίους εταίρους να ζητούν ολοκλήρωση των προαπαιτουμένων μέχρι τη Δευτέρα 9 Νοεμβρίου και το ΚΚΕ να επιχειρεί να τα μετατρέψει σε πολιτική πρώτη ύλη στην προσπάθειά του να οργανώσει πανελλαδική απεργία στις 12 Νοεμβρίου.
Με μεγάλο πολιτικό άγχος αντιμετωπίζει η κυβερνητική ηγεσία και την προθεσμία για την ολοκλήρωση της επεξεργασίας και υιοθέτησης της πρώτης δέσμης μέτρων για τον περιορισμό του κόστους του ασφαλιστικού, συνταξιοδοτικού συστήματος. Από την υπόσχεση για χορήγηση 13ης σύνταξης στους χαμηλοσυνταξιούχους και τις φραστικές εγγυήσεις για αποφυγή οποιασδήποτε νέας μείωσης σε όλες τις συντάξεις, ο κ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του περνάνε σε σημαντικές μειώσεις όλων των συντάξεων οι οποίες φαίνεται να μεγαλώνουν με το πέρασμα του χρόνου εξαιτίας της αδυναμίας χρηματοδότησης του ασφαλιστικού, συνταξιοδοτικού συστήματος.
Ο επίτροπος κ. Μοσκοβισί θύμισε στην κυβέρνηση τη δέσμευσή της να εμφανίσει το νέο «πακέτο» μέτρων για το ασφαλιστικό, συνταξιοδοτικό εντός του Νοεμβρίου, ενώ ο αρμόδιος υπουργός κ. Κατρούγκαλος προσπάθησε να κερδίσει λίγο χρόνο και να εμφανίσει τα νέα μέτρα στα τέλη του 2015, αρχές του 2016.
Οι προθεσμίες τρέχουν σε βάρος της κυβέρνησης αλλά και της οικονομίας. Οι ελιγμοί στους οποίους καταφεύγει η κυβερνητική ηγεσία προσπαθώντας να ελέγξει το πολιτικό κόστος δημιουργούν κλίμα οικονομικής αστάθειας και μεγαλώνουν τις μαύρες δημοσιονομικές τρύπες που θα πρέπει στη συνέχεια να καλυφθούν με σκληρότερα μέτρα. Για παράδειγμα, ο ΦΠΑ 23% που έχει επιβληθεί στην ιδιωτική εκπαίδευση δεν εισπράττεται εφόσον η κυβέρνηση αναζητεί ισοδύναμα μέτρα. Αυτό σημαίνει ότι δεν πραγματοποιούνται έγκαιρα προγραμματισμένα έσοδα και δεν είναι βέβαιο ότι θα καλυφθεί το κενό στο μέλλον. Ανάλογες εξελίξεις παρατηρούνται στο ασφαλιστικό, συνταξιοδοτικό, όπου έχουμε ένα συνδυασμό μείωσης των προγραμματισμένων εσόδων των ασφαλιστικών ταμείων, αλλά και καθυστέρησης στην προβλεπόμενη από το τρίτο Μνημόνιο μείωση των δαπανών για την κοινωνική ασφάλιση και τις συντάξεις.
Ετσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα θα έχουμε την επιβολή ιδιαίτερα σκληρών μέτρων με έναν τρόπο που δεν θα εξασφαλίζει την αποτελεσματικότητά τους, ούτε θα συμβάλλει στην έξοδο της εθνικής οικονομίας από την κρίση. Αποδεικνύεται στην πράξη ότι τα πολιτικά παιχνίδια του ΣΥΡΙΖΑ και των κυβερνήσεων Τσίπρα έχουν τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό κόστος.
