Θα μπορούσαν άραγε οι βασανιστές της χούντας να παρουσιάζουν τα σωψυχά τους κάθε βράδυ στο κρατικό κανάλι; Θα έπρεπε το Εθνικό Τυπογραφείο να τυπώσει τα απομνημονεύματα του Κοεμτζή γιατί αυτός έχει δικαίωμα να γράψει; Μπορεί να υπάρχει ελευθερία λόγου, αλλά αυτό δεν σημαίνει ούτε ότι εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να ακούσουμε τι έχουν να πουν ούτε να τους πληρώσουμε την ντουντούκα τους για να μας ενοχλούν καλύτερα. Δεν είναι τόσο δύσκολες αυτές οι διακρίσεις. Το ότι ο Τερλέγκας δεν εξασκεί τις φωνητικές του χορδές στην Εθνική Λυρική Σκηνή δεν χαρακτηρίστηκε, ώς σήμερα τουλάχιστον, λογοκρισία.
Ένα κείμενο με αφορμή τη ματαίωση της παράστασης με το έργο που στηρίχθηκε και σε κείμενα του Σάββα Ξηρού.
Εν μέσω ατέρμονων συζητήσεων για τα όρια της Τέχνης, τι είναι και τι δεν είναι λογοκρισία, αν πρέπει να μπαίνουν όρια στον Καλλιτέχνη, το Εθνικό Θέατρο εξαναγκάστηκε να δει κατάματα την πραγματικότητα. Βέβαια δεν αναγνώρισε το σφάλμα του αλλά αντιθέτως βγαίνει στην αντεπίθεση με τη σημαία του θιγμένου, του λογοκριμένου, που κάποιοι ακραίοι θέλουν δήθεν να περιορίσουν την καλλιτεχνική ελευθερία.
Σπεύδουν λοιπόν να μιλήσουν για λογοκρισία. Λογοκρισία είναι όταν απαγορεύεις στον άλλο να εκφράζεται. Οι καλλιτέχνες της εν λόγω παράστασης, ας τους λέμε έτσι για τις ανάγκες της συζήτησης, έχουν κάθε δικαίωμα να ανεβάσουν αυτό το έργο σε όποιο ιδιωτικό θέατρο θέλουν. Μπορούν μάλιστα να εμπλουτίσουν το δημιούργημά τους και με τις σημειώσεις άλλων τρομοκρατών ή καταδίκων, καμία κρατική παρέμβαση δεν θα τους εμποδίσει. Δεν μπορούμε όμως να αξιώνουμε από το κράτος να δίδει τη σφραγίδα της εγκυρότητας του σε ένα τέτοιο θεατρικό έργο. Δεν είναι δυνατό το κράτος να χρηματοδοτεί τέτοιες περιθωριακές δημιουργίες και να τις αναδεικνύει ως κεντρική καλλιτεχνική πρόταση.
Θα μπορούσαν άραγε οι βασανιστές της χούντας να παρουσιάζουν τα σωψυχά τους κάθε βράδυ στο κρατικό κανάλι; Θα έπρεπε το Εθνικό Τυπογραφείο να τυπώσει τα απομνημονεύματα του Κοεμτζή γιατί αυτός έχει δικαίωμα να γράψει; Μπορεί να υπάρχει ελευθερία λόγου, αλλά αυτό δεν σημαίνει ούτε ότι εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να ακούσουμε τι έχουν να πουν ούτε να τους πληρώσουμε την ντουντούκα τους για να μας ενοχλούν καλύτερα. Δεν είναι τόσο δύσκολες αυτές οι διακρίσεις. Το ότι ο Τερλέγκας δεν εξασκεί τις φωνητικές του χορδές στην Εθνική Λυρική Σκηνή δεν χαρακτηρίστηκε, ώς σήμερα τουλάχιστον, λογοκρισία. Δεν ξέρω τι άλλαξε και ψάχνουμε τα αυτονόητα ξανά.
Επί της ουσίας, η καλλιτεχνική επιλογή του Εθνικού Θεάτρου ήταν πολλαπλώς άστοχη. Από όλες τις παραστάσεις θεατρικών ομάδων, που ψάχνουν διακαώς και εναγωνίως κάποιο χώρο να δείξουν τη δουλειά τους, το Εθνικό επέλεξε αυτήν που προβάλλει τους μύχιους και σίγουρα βαθείς προβληματισμούς του Σάββα Ξηρού. Χάθηκαν οι καλλιτέχνες και έπρεπε να γεννηθούν νέοι μέσα από τη φυλακή και μάλιστα να προβληθούν στη λαμπρότερη θεατρική σκηνή της πόλης μας; Τι ωφελεί μια παράσταση που θα δείχνει την οπτική του Σάββα Ξηρού; Το ηθικό δίδαγμα ότι ο Ξηρός είναι ένας παραπλανημένος ιδεολόγος που χρησιμοποίησε λάθος μέσα είναι μια πολύ ωραία ιστορία την οποία ακούσαμε όταν την αφηγήθηκε από το σκαμνί του κατηγορουμένου, δεν θέλουμε να την ξανακούσουμε από το σανίδι του Εθνικού, ενός θεάτρου με μεγάλη ιστορία. Ας ψάξουν λοιπόν να βρουν ένα θεατρικό indymedia για να εκφράσουν τις καλλιτεχνικές τους ανησυχίες.
Ο Σάββας Ξηρός στο εδώλιο – εκεί όπου έδωσε τη μεγάλη παράσταση της ζωής του με ακροατήριο ολόκληρη την ελληνική κοινωνία
Πρέπει συνεπώς να πούμε ένα πολύ μεγάλο μπράβο στους συγγενείς των θυμάτων της τρομοκρατίας. Δεν συγκεντρώθηκαν έξω από το θέατρο να εμποδίσουν την παράσταση, παρά το γεγονός ότι τους εξόργιζε και τους λυπούσε. Στάθηκαν με αξιοπρέπεια, προβάλλοντας το παράπονό τους με λογικά επιχειρήματα. Η διεκδίκηση με επιχειρήματα καμιά φορά φέρνει καρπούς σε αυτόν τον τόπο. Ας τους λέει ακραίους και δογματικούς η ανακοίνωση του Εθνικού Θεάτρου που εξαντλεί ξανά, με αυτήν την επονείδιστη ανακοίνωση, την υπομονή της ελληνικής κοινωνίας. Μια συγγνώμη θα αρκούσε, έστω και αν κάποιοι δεν θα τη βρίσκανε αρκετά καλλιτεχνική….
Ένα μεγάλο μπράβο στους συγγενείς θυμάτων της τρομοςκρατίας
Μιχάλης Ροδόπουλος Δικηγόρος. booksjournal.gr
