Του Πάμπλο Γκιμόν… Ο πρόεδρος του κυριότερου συνδέσμου εργοδοτών στην Ιρλανδία κάθεται απέναντι σε μια μικρή ομάδα ξένων δημοσιογράφων και δεν κρύβει την ικανοποίησή του. «Ξέρετε κάτι; Είναι πολύ ευχάριστο να κάθομαι μαζί σας και να σας λέω καλές ειδήσεις, πριν από μερικά χρόνια η κατάσταση ήταν τελείως διαφορετική». Ύστερα αρχίζει να απαριθμεί αυτά ακριβώς τα στοιχεία που συνθέτουν το ιρλανδικό success story.
Με μια ανάπτυξη που προβλέπεται να φτάσει φέτος το 6%, η Ιρλανδία ετοιμάζεται να γίνει η χώρα της ευρωζώνης με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Η ανεργία μειώθηκε από 15% σε 9,4% μέσα σε τρία μόλις χρόνια. Το έλλειμμα μειώθηκε από 12,5% σε 2,1% του ΑΕΠ και το δημόσιο χρέος από 120% σε 93%. Η ιρλανδική οικονομία βρίσκεται σήμερα σε καλύτερη κατάσταση απ’ ό,τι πριν από την κρίση. Ο μαθητής- πρότυπο της σχολής της λιτότητας αποφοίτησε. Ο κελτικός τίγρης άρχισε και πάλι να βρυχάται και αυτή τη φορά ο βρυχηθμός δεν οφείλεται σε μια φούσκα.
Πριν από δύο χρόνια, η Ιρλανδία αποχαιρέτησε την τρόικα. Τρία χρόνια νωρίτερα, η κατάρρευση των τραπεζών είχε οδηγήσει στην παροχή βοήθειας προς τη χώρα ύψους 67 δισεκατομμυρίων ευρώ από τους Ευρωπαίους εταίρους της και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η υπογραφή του μνημονίου προκάλεσε την πτώση της συντηρητικής κυβέρνησης του Μπράιαν Κόουεν. Και εγκαινίασε πέντε χρόνια λιτότητας, που έλαβαν ουσιαστικά τέλος την περασμένη εβδομάδα, όταν η νέα κυβέρνηση, μια συμμαχία ανάμεσα στο κεντροδεξιό Fine Gael και το Εργατικό Κόμμα, παρουσίασε έναν γενναίο προϋπολογισμό για το 2016.
«Οι ημέρες των περικοπών ανήκουν στο παρελθόν» τόνισε στο κοινοβούλιο ο υπουργός Μπρένταν Χόουλιν από το Εργατικό Κόμμα. Ο προϋπολογισμός, για πρώτη φορά μετά την εκδήλωση της χρηματοπιστωτικής κρίσης, περιλαμβάνει μείωση φόρων και αύξηση των δαπανών ύψους 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ο υπουργός δεν ξέχασε να αναφέρει στον λόγο του εκείνους τους υπουργούς «που μόλις πρόσφατα επικαλούνταν τον ΣΥΡΙΖΑ και τώρα, σωπαίνουν».
Με τις εκλογές να πρέπει να πραγματοποιηθούν πριν από την ερχόμενη άνοιξη, και το αποτέλεσμα αβέβαιο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο προϋπολογισμός έχει εκλογικά κίνητρα. Οι δημοσκοπήσεις τιμωρούν την κυβέρνηση του Έντα Κένι για τα πέντε χρόνια λιτότητας και δύσκολα η κυβέρνηση αυτή θα κερδίσει και πάλι κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Όπως επισημαίνει ο Νταν Ο’ Μπράιεν, από το Ινστιτούτο Διεθνών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, «η δυσαρέσκεια για τις περικοπές μεταφράζεται σε στήριξη του Σιν Φέιν και άλλων κομμάτων κατά της λιτότητας, που λαμβάνουν συνολικά 45%».
Ορισμένοι αμφισβητούν τη σκοπιμότητα της δημοσιονομικής χαλάρωσης όταν η οικονομία πηγαίνει καλά. Η φιλελεύθερη ορθοδοξία ορίζει ότι «επισκευάζεις τη στέγη όταν κάνει καλό καιρό», όπως λέει ο υπουργός Οικονομικών της γειτονικής Βρετανίας Τζορτζ Όσμπορν. Όμως ο Χόουλιν διαφωνεί. «Φαντάζομαι ότι θα θέλατε να μαστιγώσουμε λίγο ακόμη τους πολίτες» σάρκασε. «Όμως η στέγη επισκευάστηκε και τώρα πρέπει να ταΐσουμε τα παιδιά που μένουν από κάτω».
Στην αρχή της δεκαετίας, η Ιρλανδία ενσάρκωνε τον κακό μαθητή του φιλελεύθερου καπιταλισμού. Ένας στους επτά νέους εγκατέλειψε αυτά τα χρόνια τη χώρα, σε αναζήτηση δουλειάς. «Όταν αναλάβαμε την εξουσία, μελετήσαμε τι μπορούσε να γίνει σε κάθε κυβερνητικό τομέα προκειμένου να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας» λέει ο υπουργός Εργασίας, Ρίτσαρντ Μπράτον. «Κι έτσι μετατραπήκαμε στην καλύτερη μικρή χώρα της Ευρώπης για την εγκατάσταση επιχειρήσεων».
Οι άμεσες ξένες επενδύσεις, αποτέλεσμα του χαμηλού εργατικού κόστους και ενός από τους μικρότερους φόρους στις επιχειρήσεις στην ΕΕ (12,5%), αποτελούν το κλειδί για την ανάκαμψη της ιρλανδικής οικονομίας. «Προσελκύουμε τρεις με τέσσερις φορές περισσότερες επενδύσεις από αυτές που θα αντιστοιχούσαν σε μια χώρα του δικού μας μεγέθους» εξηγεί ο Μάρτιν Σάναχαν, πρόεδρος της Υπηρεσίας Άμεσων Ξένων Επενδύσεων. Ο λόγος δεν είναι μόνο η μικρή φορολογία. «Το πρώτο που ρωτούν οι υποψήφιοι επενδυτές είναι αν θα μπορέσουν να βρουν εδώ τους ανθρώπους που χρειάζονται».
Η ιρλανδική ανάκαμψη εμπεριέχει και κινδύνους. Όσο παράδοξο κι αν φαίνεται, με δεδομένο τον αριθμό των σπιτιών που έμειναν κενά όταν έσκασε η φούστα των ακινήτων, η έλλειψη στέγης στην πρωτεύουσα αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες απειλές που διαφαίνονται στον ορίζοντα. «Τα περισσότερα από τα σπίτια κατασκευάστηκαν σε λάθος μέρος» εξηγεί ο Άλαν Μπάρετ, διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικών και Κοινωνικών Ερευνών. «Σήμερα, οι πολίτες επιστρέφουν στη χώρα επειδή υπάρχει δουλειά. Η ζήτηση φτάνει τις 25.000 κατοικίες τον χρόνο, αλλά δεν κατασκευάζονται ούτε 10.000».
