Του Χοσέ Ιγνάθιο Τορεμπλάνκα *…Το να κατανοήσει κανείς τη γαλλική απάντηση στις επιθέσεις της Παρασκευής και να διαμορφώσει μια αποτελεσματική στρατηγική απέναντι στην πρόκληση που θέτουν αυτές οι επιθέσεις προϋποθέτει να αφήσει πίσω του δύο συζητήσεις ή, καλύτερα, πειρασμούς.
Ο ένας έχει σχέση με τη θέση του ισλάμ στις κοινωνίες μας. Στη συζήτηση αυτή ανακατεύονται κάπως άτακτα και ασύνδετα προκαταλήψεις και κλισέ για το κατά πόσον είναι συμβατό ή ασύμβατο το ισλάμ με τη δημοκρατία, για την ενσωμάτωση των μουσουλμάνων, για τον ρόλο της θρησκείας στους δημόσιους χώρους, για την ταυτότητα, για την πολυπολιτισμικότητα, αλλά και για την ανάγκη να ελεγχθούν οι ροές προσφύγων τόσο από την υποσαχάρια Αφρική όσο και από τη Μέση Ανατολή. Η συζήτηση αυτή, που καταλήγει συνήθως με την αντιπαράθεση ανάμεσα σε αυτούς που αρέσκονται να μιλούν για τις «θεμελιώδεις αιτίες της τρομοκρατίας» και εκείνους που θέλουν να χαραχθεί μια διαχωριστική γραμμή με το ισλάμ τόσο μέσα όσο κι έξω από τις κοινωνίες μας, είναι άχρηστη σε μια στιγμή που προέχει η μάχη κατά της τρομοκρατίας.
Ο δεύτερος πειρασμός σχετίζεται με την περιγραφή του προβλήματος, και άρα της απάντησης σε αυτό, με πολεμικούς όρους. Εδώ συναντάμε εκείνους που θέλουν να γίνεται αυστηρή διάκριση (νομική, πολιτική, ακόμη και ηθική) ανάμεσα στις απαντήσεις που περιλαμβάνουν τη χρήση στρατιωτικής ισχύος και σ’ εκείνες που αρκούνται στα εργαλεία του κράτους δικαίου, όπως είναι τα δικαστήρια, οι αστυνομικές δυνάμεις και οι υπηρεσίες της αντικατασκοπείας. Το να διαχωρίζεις όμως αυτές τις δύο απαντήσεις είναι κι αυτό άχρηστο, δεδομένου ότι στον κόσμο στον οποίο ζούμε, και ιδιαίτερα όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια τόσο βίαιη απειλή όσο η αλ Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος, οι δημοκρατίες έχουν κάθε δικαίωμα να χρησιμοποιήσουν όλα τα εργαλεία που διαθέτουν, ακόμη και τη στρατιωτική ισχύ, για να πολεμήσουν την τρομοκρατία.
Τον περασμένο Ιανουάριο, μετά τις επιθέσεις εναντίον του Charlie Hebdo, ο πρόεδρος Ολάντ κήρυξε τον πόλεμο κατά της τζιχαντικής τρομοκρατίας. Και πριν από μερικές εβδομάδες, ο πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς δικαιολόγησε τους βομβαρδισμούς κατά του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία επικαλούμενος το δικαίωμα της Γαλλίας στη νόμιμη άμυνα. Τώρα, μετά τις επιθέσεις της περασμένης Παρασκευής, ο Ολάντ συγκάλεσε το Συμβούλιο Άμυνας, αναδεικνύοντας έτσι εκ νέου τη στρατιωτική παράμετρο στη γαλλική απάντηση στην τρομοκρατία.
Παρόλο που η Ισπανία, με μια πολύ διαφορετική στρατηγική κουλτούρα, δυσκολεύεται μερικές φορές να το καταλάβει, η θέση της Γαλλίας είναι σαφής, συνεπής και νόμιμη. Ο λόγος που η Γαλλία κηρύσσει πόλεμο είναι ότι δέχθηκε επίθεση και, ακόμη χειρότερα, ότι περιμένει κι άλλες επιθέσεις, τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων της. Ως γειτονική και φιλική χώρα, η Ισπανία θα πρέπει να ζητήσει την ενεργοποίηση της διάταξης περί αλληλεγγύης που προβλέπεται από το άρθρο 222 της Συνθήκης Λειτουργίας της ΕΕ, η οποία προβλέπει τη χρησιμοποίηση όλων των διαθέσιμων μέσων, ακόμη και των στρατιωτικών, σε περίπτωση τρομοκρατικής επίθεσης.
Πηγή: El Pais, ΑΠΕ-ΜΠΕ
* Ο Χοσέ Ιγνάθιο Τορεμπλάνκα είναι αρθρογράφος στην «El Pais»
