Του Σάκη Μουμτζή
Αναλογιζόμενος τα όσα έγιναν την προηγούμενη εβδομάδα και αυτά που πρόκειται να επακολουθήσουν, μεταφέρθηκα πολλές δεκαετίες πίσω στον χρόνο, τότε που εντρυφούσα σε κάθε είδους μαρξιστικά κείμενα.
Θυμήθηκα λοιπόν την ανάλυση του Κινέζου κομμουνιστή ηγέτη Μάο, που υποστήριζε τη διαλεκτική των πολλαπλών αντιφάσεων. Δηλαδή, η κυρίαρχη αντίφαση ακολουθείται από ένα πλήθος δευτερευουσών αντιφάσεων που αναπτύσσονται και οξύνονται στα πλαίσια της, και τελικά συγκαθορίζουν τη δυναμική εξέλιξη της κυρίαρχης αντίφασης.
Σε τέτοια φάση βρίσκεται η ελληνική κοινωνία από το 2011 και μετά. Και το πολιτικό πρόβλημα συνίσταται πως δεν έχει αναδειχθεί ένα ηγεμονικό συλλογικό υποκείμενο που θα δώσει την απαιτούμενη ώθηση για να ξεπεραστούν αυτές οι αντιφάσεις. Δεν υπάρχει ένα κόμμα ή μία συμμαχία κομμάτων που θα ενοποιήσουν πολιτικά το σύνολο των αντιθέσεων που υπάρχουν στο κοινωνικό σώμα και έτσι θα οδηγηθούμε στο ξεπέρασμα της κρίσης.
Η έκφραση πως «στη Δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα» είναι πιο πολύ μία ευχή, παρά η αποτύπωση μίας κατάστασης. Απεναντίας, η Ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα τέτοιων αδιεξόδων που οδήγησαν τελικά σε λύσεις πολιτικής εκτροπής. Μήπως λοιπόν βρισκόμαστε μπροστά σε μία παρόμοια κατάσταση; Μήπως η αδυναμία συνολικά της πολιτικής τάξης και του πολιτικού συστήματος να δώσουν τις λύσεις στις οξυμένες αντιφάσεις της μνημονιακής Ελλάδας απελευθερώσει δυνάμεις που ελάχιστη πίστη έχουν στους θεσμούς της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας;
Για να απαντήσω, επιβάλλεται να δώσω τον ορισμό της πολιτικής εκτροπής. Στα δημοκρατικά πολιτεύματα πολιτική εκτροπή σημαίνει πως οι πρακτικές μιας κυβέρνησης –σε τελική ανάλυση– αποκλείουν το status quo ante. Αποκλείουν, δηλαδή, το βασικότερο γνώρισμα του δημοκρατικού πολιτεύματος, την εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία. Την επιστροφή στη διακυβέρνηση του τόπου των κομμάτων που είχαν προηγουμένως κυβερνήσει τη χώρα. Και σημαίνει κυρίως τη δημιουργία τέτοιων οικονομικών και κοινωνικών καταστάσεων που παράγουν μία πραγματικότητα που δεν ανατρέπεται. Μία πραγματικότητα που αποτελεί την αφετηρία νέας ιστορικής φάσης. Η εγκατάσταση στη χώρα μας εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστών είναι ένα τέτοιο φαινόμενο, όπως και ο περιορισμός της ελεύθερης πληροφόρησης. Για να μην μιλήσω για απώλεια ή παραχώρηση εθνικών δικαιωμάτων ή την καταστροφή του παραγωγικού ιστού της χώρας.
Αυτό συμβαίνει, όταν το κυβερνών κόμμα θεωρεί πως η ανάληψη της εξουσίας από αυτό αποτελεί καθεστωτική αλλαγή. Όταν πιστεύει πως η κυβερνητική του θητεία και τα πεπραγμένα του αποτελούν ιστορική τομή που σφραγίζεται με τον αποκλεισμό των πολιτικών του αντιπάλων από την επάνοδο τους στην εξουσία, που την χαρακτηρίζουν Παλινόρθωση. Οι τεχνικές αυτού του αποκλεισμού είναι γνωστές, αν και στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή έχουν γίνει πολύπλοκες.
Η νοοτροπία της καθεστωτικής αλλαγής, της ιστορικής τομής με την οποία είναι διαποτισμένα τα στελέχη, οι «δημοσιογράφοι» και οι διανοούμενοι του ΣΥΡΙΖΑ, αποτελούν, όλα αυτά, τον χειρότερο οδηγό δράσης για την υπέρβαση της κρίσης. Γιατί απαιτούν και επιβάλλουν την όξυνση των αντιθέσεων, όταν ο όγκος των προβλημάτων και η κοινωνική κρίση επιζητούν τη συναίνεση και τον διάλογο.
Και η όξυνση των αντιθέσεων στην οποία συνειδητά προχωρεί η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ μοιραία την αποκόπτει από ευρύτερες πολιτικές στηρίξεις, την οδηγεί σε πλήρη πολιτική απομόνωση. Σε αυτό το αδιέξοδο, με μία κοινωνία που κοχλάζει, δεν βλέπω δημοκρατικές διεξόδους. Και κυρίως δεν βλέπω την επιθυμία γι΄ αυτό. liberal.gr
