Οταν η παραγωγη υπολειπεται της καταναλωσης…

Γραφει ο Γιαννης Λοβερδος…Πολύς λόγος γίνεται τον τελευταίο καιρό για την μεγάλη οικονομική αναστάτωση, που δεν πλήττει μόνον τις αδύναμες κι υπερχρεωμένες χώρες, όπως η Ελλάδα, αλλά και πολλές πανίσχυρες χώρες, όπως η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη στον κόσμο, οι ΗΠΑ. ΤΙ συμβαίνει και η οικονομική καχεξία σε συνδυασμό με ένα μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα από τις φτωχότερες χώρες της Ασίας και της Ευρώπης πλήττει τον κόσμο, ακόμα και την ανεπτυγμένη Δύση; Γιατί δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε στο πολυτελές κι άνετο βιοτικό μοντέλο, που διαμορφώσαμε επί χρόνια τις τελευταίες δεκαετίες; Τι συμβαίνει και το πρότυπο, που γνωρίζαμε καταρρέει; Πολλές εξηγήσεις, που άπτονται ιδεολογικών, πολιτικών η και κοινωνικο-οικονομικών αιτίων έχουν διατυπωθεί τελευταία από διάφορους αναλυτές. Ασφαλώς κι ένας από τους βασικότερους λόγους είναι η σπάνις των αγαθών, που αποτελεί άλλωστε και τη βάση της οικονομικής επιστήμης, αλλά και το ότι συνηθίσαμε να ζούμε σε πολύ υψηλότερο επίπεδο από αυτό, που δικαιούμαστε καθώς καταναλώνουμε περισσότερα από ότι παράγουμε. Αυτό όμως σε μεγάλο βαθμό αυτό συμβαίνει και για ένα άλλο σπουδαίο λόγο, που η ανθρωπότητα δείχνει να αγνοεί η και να μην αντιμετωπίζει ουσιαστικά. Η «μαλθουσιανή» έκρηξη φαίνεται ότι έρχεται. Όπως ο βρετανός οικονομολόγος Ρ. Μάλθη παραγωγή δεν θα μπορεί να παρακολουθήσει την κατανάλωση,ους πριν από πολλά χρόνια είχε προβλέψει ότι η πληθυσμιακή αύξηση θα είναι τόσο μεγάλη, που  αυτό στην εποχή μας φαίνεται ότι μερικώς τουλάχιστον έχει αρχίσει να επιβεβαιώνεται. Ο παγκόσμιος πληθυσμός χάρις στην μεγάλη βελτίωση των συνθηκών υγείας αλλά και της συγκλονιστικής εξέλιξης της επιστήμης και της τεχνολογίας εγγίζει πλέον δυσθεώρητα ύψη. Και καθιστά την σπάνιν των αγαθών πολύ πιο πιεστική από ότι φανταζόμασταν ακόμα και λίγες δεκαετίες παλιότερα.
Διάβαζάμε πρόσφατα την ανάλυση δύο επιφανών παλαιοντολόγων, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι ο ανθρώπινος πληθυσμός ακόμα και μόλις σαράντα χιλιάδες χρόνια πριν είχε υποστεί μεγάλη συρρίκνωση και δεν ξεπερνούσε τις 10 χιλιάδες. Στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, του Ιουλίου Καίσαρα και του Αυγούστου, ο παγκόσμιος πληθυσμός είχε γνωρίσει τρομακτική άνοδο κι είχε φθάσει τα 250 εκατομμύρια ανθρώπους. Το 1900, μόλις 115 χρόνια πριν, ο παγκόσμιος πληθυσμός ήταν 1 δις άνθρωποι. Και φέτος, το 2015 ξεπεράσει τα 7 δις. Δηλαδή μέσα σε έναν αιώνα και κάτι θα έχει 7πλασιασθεί. Ακόμα κι αν η πρόβλεψη του Μάλθους που είχε διατυπωθεί πριν από δύο αιώνες και πλέον δεν επιβεβαιώνεται πλήρως, δεν είναι μακριά από την πραγματικότητα. Αν μάλιστα συνυπολογίσουμε ότι το 2050 οι επιστήμονες εκτιμούν ότι θα έχει ξεπεράσει τα 9 δις, καταλαβαίνουμε ότι ο ανθρώπινος πληθυσμός φθάνει σε τόσο μεγάλα ύψη, που δεν μπορεί να επιβιώσει υπό τις υφιστάμενες συνθήκες και τα υφιστάμενα αποθέματα τροφίμων ούτε από την υφιστάμενη παραγωγή τροφίμων. Είναι προφανές ότι χρειάζονται μεγάλες ανακατατάξεις αλλά και πάλι δεν είναι καθόλου μα καθόλου βέβαιο ότι θα τα καταφέρουμε. Με τόσο μεγάλο πληθυσμό και τόσο μεγάλες ανισότητες είναι επίσης προφανές ότι θα ενταθούν άμεσα οι κοινωνικές συγκρούσεις. Αλλά και τα αδιέξοδα. Και κατά συνέπεια τίποτα δεν αποκλείεται. Μήπως η ανθρωπότητα μέσα στην τεχνητή της ευημερία οδηγείται στην αυτοκαταστροφή της; Ορισμένοι αναλυτές το υποστηρίζουν. Το βέβαιο είναι ότι με την παγκοσμιοποίηση, ο κόσμος έγινε ένα. Και τα προβλήματα όλων μας γίνονται κοινά. Και το μεγαλύτερο είναι η έλλειψη των απαραίτητων αγαθών για την επιβίωση τόσο μεγάλου παγκόσμιου πληθυσμού, όπως είναι το φαγητό και το νερό. Και εκ των πραγμάτων σύντομα η σπάνις των αγαθών αυτών θα είναι πιεστική περισσότερο από ποτέ.