Wall Street Journal… Οι ερευνητές συνέκριναν τα δεδομένα των Φλωρεντινών φορολογουμένων μεταξύ του 1427 και του 2011 και βρήκαν περίπου 900 επώνυμα που υπάρχουν ακόμα στη Φλωρεντία
Νέα έρευνα από Ιταλούς οικονομολόγους καταγράφει ένα απίστευτο γεγονός: οι πλουσιότερες οικογένειες στη Φλωρεντία προέρχονται σήμερα από τις πλούσιες οικογένειες της Φλωρεντίας πριν από σχεδόν 600 χρόνια.
Οι δύο οικονομολόγοι – οι Guglielmo Barone και Sauro Mocetti από την Τράπεζα της Ιταλίας- συνέκριναν τα δεδομένα των Φλωρεντινών φορολογουμένων το 1427 με τα φορολογικά δεδομένα του 2011. Επειδή τα Ιταλικά επώνυμα είναι ιδιαίτερα τοπικά και χαρακτηριστικά, μπόρεσαν να συγκρίνουν τα εισοδήματα των οικογενειών με κάποιο συγκεκριμένο επώνυμο, με εκείνα των οικογενειών που είχαν το ίδιο επώνυμο το 1427. Βρήκαν ότι τα επαγγέλματα, τα εισοδήματα και ο πλούτος αυτών των μακρινών προγόνων με το ίδιο επώνυμο μπορούν να βοηθήσουν στην πρόβλεψη των επαγγελμάτων, των εισοδημάτων και του πλούτου των σημερινών απόγονών τους.
Όπως έγραψαν στη σελίδα οικονομικού σχολιασμού VoxEU, «αυτοί που βγάζουν τα περισσότερα μεταξύ των σύγχρονων φορολογουμένων βρέθηκε ότι ήταν ήδη στην κορυφή της κοινωνικοοικονομικής κλίμακας πριν από 6 αιώνες».
Η έρευνά τους διευκολύνθηκε από μια οικονομική κρίση. Το 1427, η Φλωρεντία είχε σχεδόν χρεοκοπήσει από έναν πόλεμο με το Μιλάνο ώστε οι Πρώτοι της Δημοκρατίας διεξήγαγαν μια φορολογική απογραφή περίπου 10.000 πολιτών. Κατέγραψαν το όνομα και το επώνυμο του αρχηγού του νοικοκυριού, το επάγγελμα και τον πλούτο του.
Περίπου 900 από αυτά τα επώνυμα εξακολουθούν να υπάρχουν στη Φλωρεντία με περίπου 52.000 φορολογουμένους που τα διαθέτουν. Οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι τα Ιταλικά επώνυμα είναι ιδιαίτερα βοηθητικά για αυτή την προσπάθεια, επειδή είναι χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής. Ενώ ένα άτομο που διαθέτει ένα συγκεκριμένο Φλωρεντινό επώνυμο δεν είναι πάντα απόγονος των οικογενειών με το συγκεκριμένο επώνυμο του 1427, η πλειονότητα συνήθως είναι. Για να δουν πώς τα έχουν καταφέρει οι «οικογένειες» αυτές στο διάστημα αυτών των 6 αιώνων, συνέκριναν τα επώνυμα με τις φορολογικές καταγραφές της Φλωρεντίας του 2011. (Ως προϋπόθεση για την πρόσβαση σε αυτά τα δεδομένα, οι συγγραφείς δεν δημοσίευσαν τα επώνυμα).
Εντοπίζουν ισχυρές αποδείξεις ότι η κοινωνικοοικονομική θέση είναι απίστευτα σταθερή. Τα επώνυμα των πιο πλούσιων στη Φλωρεντία σήμερα ανήκουν σήμερα σε οικογένειες οι οποίες, το 1429, αποτελούσαν μέλη των συντεχνιών των υποδηματοποιών –στο 97% των εισοδημάτων. Οι απόγονοι των μελών συντεχνιών μεταξιού και των δικηγόρων –και οι δύο αυτές κατηγορίες στο 93% των εισοδημάτων- είναι μεταξύ των πιο πλούσιων οικογενειών σήμερα.
Κάποιες από τις πλουσιότερες οικογένειες σήμερα είχαν προγόνους που ήταν πλούσιοι υποδηματοποιοί την περίοδο του 1400. Εδώ, ο Salvatore Ferragamo –ο οποίος πέθανε το 1960 και κατά συνέπεια δεν συμπεριελήφθη στην έρευνα- επιδεικνύει το εργαστήριό του στη Φλωρεντία όπου έφτιαχνε παπούτσια για τους διάσημους.
Δεν αποτελεί έκπληξη ότι ο πλούτος μπορεί να κληρονομηθεί ή ότι οι γονείς σας διαδραματίζουν σπουδαίο ρόλο στον καθορισμό της κοινωνικής σας θέσης. Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι οι απόγονοι των Σαμουράι στην Ιαπωνία -140 χρόνια μετά το τέλος του τάγματος- παραμένουν η ελίτ στην Ιαπωνία. Ο οικονομολόγος Gregory Clark στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Ντέιβις, έχει γράψει ένα βιβλίο “The Son Also Rises” φανερώνοντας πώς είναι δυνατόν ο πλούτος και η θέση να παραμείνουν σταθερά για αιώνες.
Εν τούτοις, η τόσο μακρά περίοδος όπου οι Φλωρεντινές οικογένειες έχουν διατηρήσει την υψηλή τους θέση παραμένει αξιοσημείωτη. Σκεφτείτε ότι το 1427 οι αξιοσημείωτοι μαιτρ Λεονάρντο ντα Βίντσι και Μιχαήλ Άγγελος δεν είχαν καν γεννηθεί. Η Φλωρεντία περνούσε από την εξουσία της οικογένειας των Μεδίκων στα χέρια της Δημοκρατίας και μετά πίσω στους Μεδίκους. Η πόλη θα έπεφτε στη Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μετά την δεκάμηνη πολιορκία της Φλωρεντίας. Η οικογένεια των Μεδίκων θα εξαφανιζόταν και η πόλη θα έπεφτε στα χέρια του Ναπολέοντα. Θα έχανε τον ρόλο της ως πρωτεύουσα πόλης-κράτους για να αποτελέσει μέρος του Βασιλείου της Ιταλίας υπό τη Ρώμη. Ο φασιστικός δικτάτορας Μπενίτο Μουσολίνι θα κυβερνούσε από το 1922 ως το 1943, ενώ μετά η Φλωρεντία θα καταλαμβανόταν από τους Ναζί. Μετά τον πόλεμο, η Ιταλία θα περνούσε μια περίοδο γνωστή ως το «Ιταλικό οικονομικό θαύμα» (miracolo economico italiano), με το ΑΕΠ να αυξάνεται παραπάνω από 8% ετησίως. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ εκείνη την περίοδο θα αυξανόταν περισσότερο από όσο το διάστημα 1400-1900.
Κάποιος θα μπορούσε να δημιουργήσει αμέσως παραλληλισμούς με την έρευνα του Thomas Piketty, του Γάλλου οικονομολόγου που κατέγραψε την αύξηση της ανισότητας των εισοδημάτων, ειδικά στο κορυφαίο 1%. Οι συγγραφείς αντιτίθενται σε αυτή τη σύνδεση.
«Αυτή η μελέτη αφορά την οικονομική κινητικότητα (ή σταθερότητα), δηλαδή αν οι πλούσιοι παραμένουν πλούσιοι», έγραψαν οι οικονομολόγοι σε ένα μήνυμα που στάλθηκε από τον κύριο Mocetti. «Αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι γίνονται ακόμα πιο πλούσιοι. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχει άμεση σχέση με το επιχείρημα του Piketty (αυξανόμενη ανισότητα χρόνο με τον χρόνο)».
Οι οικονομολόγοι λένε ότι η έρευνά τους φανερώνει ότι η σταθερότητα είναι κάπως υψηλότερη στους πιο πλούσιους, την οποία ερμηνεύουν ως απόδειξη για την «ύπαρξη ενός ορίου που προστατεύει τους απογόνους της ανώτερης τάξης από την υποβάθμισή τους στην οικονομική κλίμακα».
Αλλά επισημαίνουν ότι η έρευνά τους δεν επικεντρώνεται μόνο στην ελίτ του 1%. Τα ευρήματά τους αφορούν όλον τον πληθυσμό. Ολόκληρο το ανώτερο 33% της κατανομής των εισοδημάτων του 1427 είναι πιθανόν να είναι πιο πλούσιο σήμερα. Πρόκειται για μια ομάδα πολύ πιο ευρεία από τους πρίγκιπες και τους δούκες των Μεδίκων, με κάστρα και περιουσίες που παραδίδονται από γενιά σε γενιά ανά τους αιώνες. Αυτό δείχνει ότι 25 γενιές αργότερα, οι εκατοντάδες απόγονοι των πλούσιων –κάθε άλλο παρά βασιλικών- υποδηματοποιών είναι πιθανόν να τα καταφέρνουν αρκετά καλά, όχι γιατί κληρονόμησαν τα παπούτσια και τις ζώνες των παππούδων τους, ή τυχόν παλάτια.
Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι η κοινωνική τάξη μένει σταθερή πάνω και κάτω στην κλίμακα για τις πλούσιες, μεσαίας τάξης και φτωχές οικογένειες, μέσα από την Αναγέννηση και την οικονομική ανάπτυξη, τα φιάσκα και τις αναταραχές, τις στρατιωτικές πολιορκίες και τις καθαιρέσεις, τις δημοκρατίες, τα βασίλεια και τις δικτατορίες, για αιώνες και αιώνες.
