Όταν οι άνθρωποι λένε πως “δεν υπάρχει προστασία της ιδιωτικής ζωής”, είναι συνήθως για δύο λόγους:
Είτε πιστεύουν παγματικά ότι το απόρρητο είναι άσχετο ή ανέφικτο στον υπερ-συνδεδεμένο κόσμο του σήμερα ή ότι δεν γίνονται αρκετά για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, αφού τεράστιες ποσότητες προσωπικών πληροφοριών ανεβαίνουν στο διαδίκτυο.
Αν και θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερα για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στο διαδίκτυο, η προστασία της ιδιωτικής ζωής δεν είναι αδύνατη, απλά αλλάζει μορφή.
Ενώ είναι αλήθεια ότι μοιραζόμαστε περισσότερες πληροφορίες στο διαδίκτυο από ποτέ, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ενδιαφερόμαστε πλέον για την προστασία της ιδιωτικότητας.
Αντίθετα, κάποιες περίεργες τάσεις στο πώς οι χρήστες μοιράζονται πληροφορίες στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης δείχνουν ότι γινόμαστε στην πραγματικότητα όλο και πιο προσεκτικοί.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν τα πρώτα κοινωνικά δίκτυα, το MySpace και το Facebook εμφανίστηκαν στο διαδίκτυο, οι χρήστες ήταν πολύ πιο ανοιχτοί με τα προσωπικά τους στοιχεία. Οι περισσότεροι είχαν «κοινό» προφίλ, στο οποίο θα μπορούσε να έχει πρόσβαση οποιοσδήποτε, και λίγοι νοιάζονταν για προστασία της ιδιωτικής ζωής.
Όμως, μια σειρά από σοβαρά γεγονότα σχετικά με την ιδιωτικότητα, συνέβησαν στα μέσα μαζικής ενημέρωσης κατά την τελευταία δεκαετία. Άτομα έχουν απολυθεί από τις δουλειές τους, άλλοι είχαν δει τα μυστικά τους να αποκαλύπτονται στο διαδίκτυο, άλλοι έχουν χωρίσει και εκφοβιστεί λόγω του περιεχομένου του προφίλ τους στο Facebook.
Έτσι είναι λογικό ότι οι χρήστες άρχισαν να κατανοούν τους κινδύνους της κακής διαχείρισης της ιδιωτικής τους ζωής μεσα από το ίντερνετ, και ότι οι χρήστες του Facebook, κυρίως, έχουν γίνει πιο προστατευτικοί με τα προσωπικά τους στοιχεία.
Πρόσφατες έρευνες απέδειξαν ότι οι άνθρωποι περιορίζουν όλο και περισσότερο τα δεδομένα που μοιράζονται από κοινού με άλλους χρήστες του Facebook.
Παρά τις τάσεις αυτές, οι γονείς των εφήβων σήμερα, είναι ιδιαίτερα ανήσυχοι για το πώς τα παιδιά τους διαχειρίζονται την παρουσία τους στο διαδίκτυο. Η έκθεση του PEW το 2013, (ερευνητικό κέντρο συμπεριφορών και τάσεων), για τα θέματα που αφορούν τους έφηβους, τα social media και την ιδιωτική ζωή, διαπίστωσε ότι μόνο το 9% των εφήβων ανησυχεί για την πρόσβαση τρίτων στα δεδομένα τους στο Facebook, ενώ το 80% των γονέων εξέφρασαν υψηλά επίπεδα ανησυχίας γι ‘αυτό.
Οι νέοι σίγουρα μοιράζονται περισσότερες πληροφορίες για τον εαυτό τους μέσω των social media από ότι πριν, και μερικές φορές μπλέκουν σε μπελάδες γι`αυτό. Πρόσφατα, ένα αγόρι, 14 χρονών, που έστειλε μια γυμνή φωτογραφία του σε ένα κορίτσι στο Snapchat διαπίστωσε ότι το περιστατικό είχε καταγραφεί από την αστυνομία.
Ίσως όμως οι γονείς θα μπορούσαν να έχουν λίγη περισσότερη εμπιστοσύνη, καθώς η ίδια έκθεση αναφέρει ότι οι έφηβοι προβληματίζονται για την προστασία της ιδιωτικής ζωής τους στο διαδίκτυο, με διαφορετικούς τρόπους.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι: 74% των εφήβων είχαν σβήσει και 58% είχαν μπλοκάρει άλλους χρήστες με σκοπό να αποφύγουν την ανταλλαγή πληροφοριών με αυτούς, 60% των εφήβων διατηρούν το προφίλ τους ιδιωτικό, 58% είπαν ότι μοιράζονται αστεία ή μηνύματά με κάποιο κρυμμένο τρόπο, 57% αποφάσισε να μην δημοσιεύσει κάτι στο διαδίκτυο, γιατί μπορεί να είχε αρνητικές συνέπειες για αυτούς στο μέλλον και το 26% ανέφεραν ψεύτικες πληροφορίες για να προστατέψουν την ιδιωτική τους ζωή.
Ταυτόχρονα υπάρχουν ορισμένα ζητήματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με την προσαρμογή των ρυθμίσεων του χρήστη ή με το να μοιράζονται κρυμμένα αστεία.
Προστασία προσωπικών δεδομένων δεν είναι πλέον μόνο το τι λέμε ή αποκαλύπτουμε για τον εαυτό μας, είναι επίσης και το τι λένε ή τι αποκαλύπτουν οι άλλοι για εμάς. Η προστασία των προσωπικών δεδομένων γίνεται πια ένα συλλογικό φαινόμενο.
Προς το παρόν, τα κύρια μέσα κοινωνικής δικτύωσης δίνουν έλεγχο μέσω ρυθμίσεων απορρήτου, μόνο σε όσους ανεβάζουν φωτογραφίες – όχι και σε εκείνους που βρίσκονται σε αυτές.
Πάρτε ένα απλό αλλά χαρακτηριστικό παράδειγμα: αν η Αλίκη ανεβάζει μια φωτογραφία της με τον Γιώργο, η Αλίκη είναι αυτή που ελέγχει το ποιος μπορεί να δει τη φωτογραφία.
Αλλά αν ο Γιώργος δεν θέλει να τον δουν οι φίλοι της Αλίκης, το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να πείσει την Αλίκη να διαγράψει τη φωτογραφία, ή αλλιώς να το αναφέρει στον διαχειριστή της ιστοσελίδας.
Στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ, έχουνε μελετήσει το πώς προκύπτουν αυτές οι πολύπλευρες συγκρούσεις πάνω στην προστασία της ιδιωτικής ζωής, και πώς θα μπορέσουν να επιλυθούν.
Διεξάγονται συνεχώς μελέτες που ερευνούν χίλιους χρήστες των Social Media, για να τους βοηθήσουν να αναπτύξουν την επόμενη γενιά στα εργαλεία της ιδιωτικής ζωής και την ενδυνάμωση των χρηστών που βρίσκονται σε αυτά τα σενάρια.
Η προστασία των προσωπικών δεδομένων θα συνεχίσει να αλλάζει μορφές στο μέλλον – ιδίως όταν δημιουργούνται νέες τεχνολογίες, οι ήδη υπάρχουσες τεχνολογίες θα ωριμάζουν και οι αντιλήψεις περί ιδιωτικής ζωής των χρηστών θα εξελίσσονται.
Η μεγαλύτερη πρόκληση θα είναι να διασφαλιστεί ότι οι χρήστες έχουν τα εργαλεία που χρειάζονται για να συμβαδίσουν με τις αλλαγές αυτές, και να προστατεύσουν την ιδιωτική τους ζωή όπως πιστεύουν.
