Η σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ ηθικού και νόμιμου…

Γιάννης Παπαδόπουλος…Τον Ιούνιο, δύο εβδομάδες πριν από το βρετανικό δημοψήφισμα για το Brexit, το Κέντρο Ερευνών Pew δημοσίευσε έρευνα κοινής γνώμης από δέκα κράτη-μέλη της Ε.Ε., ο πληθυσμός των οποίων αντιπροσωπεύει το 80% του συνολικού πληθυσμού της Ε.Ε. Η έρευνα αυτή έδειξε χωρίς αμφιβολία νέα άνοδο του ευρωσκεπτικισμού έπειτα από δύο έτη (2014 και 2015) σταθεροποίησης της εικόνας της Ένωσης.

Έτσι η θετική άποψη για την Ε.Ε. έπεσε στο οριακό ποσοστό του 51%, ενώ μία σχετική πλειοψηφία του 42% θεωρεί ότι πρέπει να επιστραφούν εξουσίες από τις Βρυξέλλες στα έθνη-κράτη έναντι μόλις 19% που πιστεύει ότι πρέπει να αυξηθούν οι εξουσίες της Ε.Ε. (ουσιαστικά να ομοσπονδιοποιηθεί η Ένωση) και 27% που θεωρεί ότι πρέπει να διατηρηθεί το status quo.

Σε όλες τις χώρες μία μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών είναι δυσαρεστημένη από την Ένωση λόγω της διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης, ενώ η διαχείριση της οικονομικής κρίσης από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς αποτελεί ακόμη μία πηγή έντονης δυσαρέσκειας για τους ευρωπαίους πολίτες.

Αξίζει να αναφερθεί ότι το δείγμα από την Ελλάδα παρουσιάζεται ως εντονότατα αρνητικό απέναντι στην Ε.Ε.: Πλέον μόνο 27% των Ελλήνων ερωτηθέντων έχει συνολικά θετική γνώμη για την Ε.Ε., ενώ τα ποσοστά αποδοχής της διαχείρισης της οικονομικής και της προσφυγικής κρίσης είναι συντριπτικά χαμηλά: μόλις 6% και 5% αντίστοιχα!
Μέσα σε αυτό το παρακμιακό κλίμα έπεσε σαν μαχαιριά το νέο του διορισμού του τέως προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο ως εκτελεστικού προέδρου στην επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs. Αρνητικά σχόλια ακούστηκαν από παντού, κυρίως λόγω της εμπλοκής της Goldman Sachs στην παγκόσμια κρίση του 2007-2008 με τα τοξικά της χρηματοοικονομικά παράγωγα.

Επιτροπή υπό την ηγεσία του Μπαρόζο αποδείχθηκε ανίκανη, απρόθυμη -ή και τα δύο- να διαχειριστεί αποτελεσματικά την αρχόμενη κρίση μετά την πτώχευση της Lehman Brothers στις ΗΠΑ, μετατρέποντάς την σε δημοσιονομική και κατόπιν σε γενικευμένη πολιτική, κοινωνική και υπαρξιακή κρίση για το ευρώ και εντέλει για την ίδια την Ένωση. Όμως, αν το σκεφτεί κανείς καλύτερα, θα διαπιστώσει ότι η ανηθικότητα του διορισμού Μπαρόζο είναι ακόμη βαθύτερη, καθώς η αποστολή του θα είναι η παροχή συμβουλών στο παράρτημα του Λονδίνου κατά την περίοδο των διαπραγματεύσεων για το Brexit.

Με άλλα λόγια ένας συνεργός εμπρησμού, στην κακή συνδιοίκηση του οποίου οφείλεται σε σημαντικό βαθμό το αρνητικό αποτέλεσμα ενός δημοψηφίσματος απόρριψης της Ένωσης από έναν λαό, καλείται τώρα να παράσχει πυροσβεστικές υπηρεσίες στους τραπεζίτες, που είναι οι αυτουργοί της πυρκαγιάς!

Είναι νόμιμος αυτός ο διορισμός; Ναι, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες, καθώς έχουν παρέλθει δεκαοκτώ μήνες από την οριστική αποχώρηση του Μπαρόζο από την προεδρία της Επιτροπής το Νοέμβριο του 2014. Το δήλωσε επισήμως και εκπρόσωπος της σημερινής Επιτροπής. Όμως αυτή η θετικιστική εθελοτυφλία τού “ο νόμος είναι νόμος” παραγνωρίζει αυτό για το οποίο βοούν οι πάντες, ήτοι ότι πρόκειται για ένα ανήθικο και πολιτικά διαλυτικό σήμα προς το σκληρά δοκιμαζόμενο από αλλεπάλληλες κρίσεις ευρωπαίο πολίτη, ο οποίος απαιτεί από τον Καίσαρα που διαχειρίζεται τη ζωή του να είναι όχι μόνο νόμιμος αλλά και ηθικός. Πρόκειται συνεπώς για μνημειώδες αυτογκόλ, αν όχι για απόπειρα αυτοχειριασμού, στη χειρότερη ιστορική συγκυρία για την Ε.Ε. από την ίδρυση της ΕΟΚ το 1957.

Ο πλεονέκτης Μπαρόζο και οι “κατανοητικοί” θεσμοί της Ένωσης αλείφουν βούτυρο στο ψωμί της “αντισυστημικής” και εθνικιστικής άκρας Δεξιάς και εκτινάσσουν ακόμη πιο ψηλά τα ποσοστά ευρωσκεπτικισμού στη γηραιά ήπειρο, επειδή σε ένα τέτοιο θέμα ηθικής τάξεως η ανεκτικότητα του μέσου πολίτη απέναντι στις “παγκοσμιοποιημένες ελίτ” είναι πια μηδενική μετά οκτώ χρόνια σφοδρών δοκιμασιών. Οι κρατούντες προφανώς ξεχνούν ότι το ολοένα και εντονότερο αίσθημα ανημπόριας και έλλειψης προστασίας μετατρέπεται πολύ εύκολα σε κύμα οργής, που το εκμεταλλεύονται δημαγωγοί.

Αυτό που επείγει είναι ένας αναπροσδιορισμός των γραπτών κανόνων της Ε.Ε. που αφορούν την καριέρα των υψηλόβαθμων στελεχών της. Το στεγνό δίκαιο, στο οποίο προσκολλώνται τυπολατρικά άνθρωποι όπως ο Μπαρόζο, για να γίνουν ακόμη πιο πλούσιοι από την εκμετάλλευση της δυστυχούς συγκυρίας που οι ίδιοι έχουν φέρει, πρέπει οπωσδήποτε να διευρυνθεί και να εμπλουτιστεί με το κοινό περί δικαίου αίσθημα, στην περίπτωσή μας με τη θεσμοθέτηση πολύ πιο αυστηρών αρχών περί σύγκρουσης συμφερόντων.

Εν προκειμένω πρέπει να απαγορευτεί αυστηρά η οποιαδήποτε συμπαιγνία μεταξύ της πολιτικής εξουσίας και των συμφερόντων ιδιωτικών τραπεζών. Αν το νόμιμο δεν εναρμονιστεί εγκαίρως με το ηθικό, τότε η οργή θα γίνει θύελλα, που θα πέσει επί των κεφαλών τόσο των δικαίων όσο και των αδίκων και θα καταστρέψει όλο το οικοδόμημα, που με τόσο κόπο και προσπάθειες έχτισαν οι μεταπολεμικές γενιές στην Ευρώπη.


Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Μακεδονία” την Τρίτη 19 Ιουλίου 2016