Κάθε χρόνο στις αρχές Οκτωβρίου είναι η εποχή για τα βραβεία Νόμπελ, όταν οι επιτροπές σε Στοκχόλμη και Όσλο ανακοινώνουν τους νικητές των βραβείων αυτών, που πολλοί θεωρούν ως τα πιο σημαντικά στον κόσμο.
Η φετινή σεζόν άνοιξε σήμερα με τη συνέλευση της επιτροπής Νόμπελ στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα για την απονομή για 106η φορά του βραβείο Νόμπελ στην Ιατρική.
Για το 2015 το βραβείο κέρδισαν οι William C. Campbell και Satoshi Omura, για τις ανακαλύψεις τους σε μια νέα θεραπεία κατά των λοιμώξεων που προκαλούνται από παράσιτα, από κοινού με την Youyou Tu για τις ανακαλύψεις της σε μια νέα θεραπεία κατά της ελονοσίας.
Καθημερινές ανακοινώσεις θα ακολουθήσουν κατά τη διάρκεια της εβδομάδας: την Τρίτη 6 Οκτωβρίου θα ανακοινωθεί το βραβείο Νόμπελ στη φυσική, την Τετάρτη 7 Οκτωβρίου θα ακολουθήσει το βραβείο Νόμπελ στον τομέα της Χημείας, την Πέμπτη 8 Οκτωβρίου θα παρουσιαστεί το βραβείο λογοτεχνίας και το βραβείο Νόμπελ για την ειρήνη στις 9 Οκτωβρίου.
Τέλος το βραβείο από την Sveriges Riksbank στις οικονομικές επιστήμες εις μνήμην του Alfred Nobel θα απονεμηθεί την Δευτέρα 12 Οκτωβρίου.
Κάθε βραβείο αξίζει 8 εκατομμύρια σουηδικές κορώνες (περίπου 900.000€) και θα απονεμηθεί μαζί με το αναμνηστικό δίπλωμα και το χρυσό μετάλλιο σε μια δεξίωση στις 10 Δεκεμβρίου, στο Όσλο.
Τα βραβεία στον τομέα της ιατρικής, της φυσικής, της χημείας, της λογοτεχνίας και της ειρήνης ιδρύθηκαν με τη πρωτοβουλία του Alfred Nobel, ενός Σουηδού βιομήχανου που ήταν επίσης ο εφευρέτης της δυναμίτιδας. Τα πρώτα βραβεία δόθηκαν το 1901, πέντε χρόνια μετά το θάνατο του Νόμπελ.
Το βραβείο οικονομικών, επίσημα γνωστό ως η Τράπεζα των σουηδικών βραβείων στις Οικονομικές Επιστήμες, δημιουργήθηκε από την κεντρική τράπεζα της Σουηδίας το 1968, στη μνήμη του Alfred Nobel.
Αν και απονέμεται μαζί με τα άλλα βραβεία και τα κριτήρια για την επιλογή των νικητών είναι τα ίδια, δεν είναι ένα κλασσικό βραβείο Νόμπελ.
Το καταστατικό των βραβείων Νόμπελ απαγορεύει στους κριτές να συζητάνε για τις συσκέψεις τους για 50 χρόνια, γι` αυτό, πολύ πιθανόν, θα περιμένουμε πολύ μέχρι να μάθουμε με βεβαιότητα πώς ακριβώς έκαναν τις επιλογές τους για το 2015 και ποιός άλλος ήταν στις λίστες τους.
Οι κριτές προσπαθούν σκληρά να αποφύγουν τις υπόνοιες σχετικά με τους νικητές πριν από τις ανακοινώσεις, αλλά μερικές φορές τα νέα διαδίδονται.
Το 2014, υπήρξε μια απότομη αύξηση στα στοιχήματα για τον νικητή στη λογοτεχνία, Patrick Modiano, κατά τις ημέρες που προηγήθηκαν της ανακοίνωσης.
Η επιτροπή Νόμπελ ειρήνης έχει κατηγορήσει τον πρώην γραμματέα για παράβαση του “κώδικα σιωπής” σε ένα νέο βιβλίο, στο οποίο περιγράφει μερικές από τις συσκέψεις που οδηγούν στα βραβεία κατά τη διάρκεια της 25 ετούς θητείας του.
Το Νόμπελ Ειρήνης παρουσιάζεται στη Νορβηγία, ενώ τα υπόλοιπα στη Σουηδία. Αυτό ήθελε ο Άλφρεντ Νόμπελ.
Μερικές φορές οι σχέσεις μεταξύ του Ιδρύματος Νόμπελ στη Στοκχόλμη, η οποία διαχειρίζεται το χρηματικό έπαθλο, και την ανεξάρτητη επιτροπή Νόμπελ ειρήνης στο Όσλο ήταν τεταμένες.
Τι χρειάζεται κανείς για να κερδίσει ένα Νόμπελ; Υπομονή, κυρίως.
Οι επιστήμονες συχνά πρέπει να περιμένουν δεκαετίες για να αναγνωριστεί το έργο τους από τους κριτές Νόμπελ, οι οποίοι θέλουν να επιβεβαιωθούν ότι κάθε επανάσταση αντέχει στη δοκιμασία του χρόνου.
Αυτή είναι μια απόκλιση από τη θέλησή του Νόμπελ, ο οποίος όριζε ότι τα βραβεία θα πρέπει να τα αποκτήσουν “εκείνοι οι οποίοι, κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους, έχουν προσφέρει στο μεγαλύτερο όφελος για την ανθρωπότητα”.
Η επιτροπή Νόμπελ ειρήνης είναι η μόνη που επιβραβεύει τακτικά τα επιτεύγματα που έγιναν κατά το προηγούμενο έτος. Σύμφωνα με τις επιθυμίες του Νόμπελ, το βραβείο πρέπει να πάει στο “πρόσωπο που θα έχει κάνει το μεγαλύτερο μέρος ή την καλύτερη δουλειά για την αδελφότητα μεταξύ των εθνών, για την κατάργηση ή τη μείωση των μόνιμων στρατών και για την εκμετάλλευση και την προώθηση των συνεδρίων ειρήνης”.
Χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν υποψηφιότητες για τα βραβεία Νόμπελ. Οι υποψηφιότητες συνήθως περιλαμβάνουν καθηγητές πανεπιστημίων, νομοθέτες, προηγούμενους νομπελίστες αλλά και τα ίδια τα μέλη της επιτροπής.
Αν και οι υποψηφιότητες παραμένουν μυστικές για 50 χρόνια, εκείνοι που καταθέτουν τις προτάσεις για βραβείο, ανακοινώνουν πολλές φορές στο κοινό τα πρόσωπα που προτείνουν, ιδιαίτερα για το Νόμπελ Ειρήνης.
Έτσι γνωρίζουμε ότι φέτος η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, ο Πάπας Φρανγίσκος, ο πρώην ανάδοχος της NSA Έντουαρντ Σνόουντεν και ο φυλακισμένος Σαουδάραβας μπλόγκερ Ραΐφ Μπαντάουι είναι κάποιοι από τους φετινούς 273 υποψηφίους.
