Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Η Αργεντινή περνώντας μέσα από μια περίοδο μάχης με τους ξένους πιστωτές, κατάφερε να μειώσει τον δανεισμό, επί εποχής της «Αριστερής» απερχόμενης προηγούμενης προέδρου Κίρχνερ, και του άντρα της, από 166% του ΑΕΠ το 2002, σε μόλις 41% του ΑΕΠ τώρα. Ο νέος «φιλελεύθερος» πρόεδρος της Αργεντινής, Μορίτσιο Μάκρι, αντίθετα, αντί συγκρούσεων, φαίνεται να έρχεται σε συμφωνία με τους πιστωτές. Έχει λογική η απόφαση του Μάκρι, και τι διδάσκει αυτό στην Ελλάδα;
Η πρόεδρος Κίρχνερ (2007-2015), και προηγούμενα ο σύζυγός της Νέστορ Κίρχνερ (2003-2007) κατάφεραν μέσα σε μια περίοδο 12 ετών να βγάλουν τη χώρα από τα «δόντια του ΔΝΤ», να μειώσουν σημαντικά το χρέος της χώρας (από 166% του ΑΕΠ το 2002 σε μόλις 41% το 2015), να μειώσουν την ανεργία από 21% το 2002 σε μόλις 5,9% στο τρίτο τρίμηνο του 2015 και να αμβλύνουν πολλές από τις ανισότητες που υπήρχαν στη χώρα.
Εκείνο, όμως που επίσης επήλθε, ως αποτέλεσμα της αντιμαχίας της προηγούμενης κυβέρνησης της Αργεντινής με τους ξένους πιστωτές ήταν ο πολυετής αποκλεισμός της χώρας από τη διεθνή αγορά ομολόγων. Ο νέος «φιλελεύθερος» πρόεδρος της Αργεντινής, έχοντας νωπή λαϊκή εντολή να κυβερνήσει, αποκαθιστά τις σχέσεις με τους πιστωτές. Η ερώτηση είναι, αν αυτό αποτελεί μια καλή ή μια άσχημη κίνηση.
Αρχικά, η κίνηση του νέου προέδρου, να πληρώσει 4,7 δισεκατομμύρια δολάρια σε ξένα “επενδυτικά κοράκια” που αρνήθηκαν να συμφωνήσουν στο κούρεμα του χρέους της Αργεντινής φαίνεται σαν εκπλήρωση του «πληρωμένου συμβολαίου» που είχε ο Μάκρι, με τους χρηματοοικονομικούς κύκλους, που φαίνεται ότι τον υποστήριξαν στην εκλογή του. Ο νέος πρόεδρος μάλιστα σκέφτεται να εκδώσει 15 δις δολάρια χρέος συνολικά, το 1/3 του οποίου φυσικά θα πάει στους ξένους τοκογλύφους.
Όμως δεν είναι εντελώς τόσο απλά τα πράγματα. Υπάρχουν τρία ζητήματα που πρέπει αρχικά να λάβουμε υπόψιν μας και να το δούμε και σε σχέση με την Ελλάδα. Το ένα, είναι ότι σε βάθος χρόνου, με την επιμονή της κυβέρνησης της Αργεντινής όντως κουρεύτηκε το χρέος σημαντικά (κάτι που δεν επετεύχθη στον ίδιο βαθμό στην Ελλάδα λόγω της γνωστής εμμονής των Γερμανών), αλλά από νομικής άποψης θα ήταν δύσκολο να “επιβληθεί” στο σύνολο των πιστωτών κούρεμα. Φαίνεται μάλιστα οι εν λόγω πιστωτές να έχουν κερδίσει σχετικές δίκες στα δικαστήρια, ζήτημα χρόνου ήταν να υποχρεωθεί η Αργεντινή να πληρώσει.
Το δεύτερο είναι ότι ενώ η Κίρχνερ όντως κατάφερε να μειώσει εκπληκτικά την ανεργία, δημόσιο χρέος (ως ποσοστό του ΑΕΠ) και ανισότητες, έχασε την «μάχη» με τον πληθωρισμό το 2014. Ενώ, δηλαδή είχε καταφέρει να δαμάσει το «πληθωριστικό τέρας» περιορίζοντας τον πληθωρισμό σε επίπεδα κοντά στο 5% το 2009, και όχι πάνω από 11%-12% το 2014, στη συνέχεια υπήρξε έκρηξη των πληθωριστικών πιέσεων, με τα επίπεδα πληθωρισμού να φτάνουν το 25% πλέον το 2015, κάτι που σαφώς δημιουργεί θέμα με την δυνατότητα της χώρας να δανείζεται σε εθνικό νόμισμα αλλά και να δανείζεται μέσω εσωτερικού δανεισμού. Άρα η χώρα πρέπει να στραφεί άμεσα σε δανεισμό με ξένο νόμισμα, σε ξένους δανειστές και να δαμάσει προϋπολογισμούς και πληθωρισμό πριν δημιουργήσουν συνθήκες ασφυξίας στην αγορά.
Το τρίτο έχει να κάνει με την παγκόσμια οικονομία. Καθώς οδεύουμε προς χειροτέρευση των ρυθμών ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας και πιθανών σε ύφεση, η δυνατότητα εξωτερικής χρηματοδότησης περιφερειακών χωρών περιορίζεται, άρα οι περιφερειακές χώρες θα έχουν μειωμένη δυνατότητα δανεισμού και θα δανείζονται σταδιακά με χειρότερους όρους. Ακόμη και η Αργεντινή αν δανειστεί τώρα, πιθανότατα θα δανειστεί με επιτόκια της τάξης του 10%-12% και όχι 5%-7% που θα μπορούσε πριν δύο χρόνια, μα με πολύ χειροτέρους όρους, αν θα μπορεί να δανειστεί καν, πολύ αργότερα. Για όλους τους παραπάνω λόγους, η απόφαση του νέου προέδρου δεν αποτελεί δείγμα «ξεπουλήματος» της χώρας, αντίθετα αποτελεί έξυπνη κίνηση και ουσιαστικά διασφαλίζει την ομαλή ανάπτυξη της χώρας στην επόμενη περίοδο.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία liberal.gr
