Γιώργος Ορφανουδάκης… Ερ: Στέκεστε με δυσπιστία και σκεπτικισμό απέναντι στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι διαμαρτύρονται μέσω των κοινωνικών δικτύων, απέναντι στον αποκαλούμενο »ακτιβισμό του καναπέ», και λέτε ότι το Ίντερνετ μάς »ξεφορτώνεται» με ισοπεδωτικό τρόπο προσφέροντάς μας φθηνή ψυχαγωγία. Θα λέγατε λοιπόν ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι το νέο όπιο του λαού;
Απ: Το ερώτημα της ταυτότητας, από κάτι με το οποίο ήσουν εγγενώς προσκολλημένος (την κοινότητα μέσα στην οποία γεννιέσαι και ανατρέφεσαι), έχει μετεξελιχθεί σε κάτι άλλο το οποίο σου επιβάλλεται ως καθήκον και ως αγγαρεία: πρέπει να δημιουργήσεις ο ίδιος την δική σου κοινότητα. Όμως οι κοινότητες δεν δημιουργούνται – είτε ανήκεις σε μία είτε όχι. Αυτό που τα κοινωνικά δίκτυα μπορούν να κατασκευάσουν είναι ένα υποκατάστατο. Η διαφορά ανάμεσα στη κοινότητα και το Ίντερνετ είναι ότι εσύ ανήκεις στην κοινότητα, ενώ το Ίντερνετ »ανήκει» σ’ εσένα. Αισθάνεσαι ότι έχεις τον έλεγχο. Μπορείς να προσθέσεις φίλους κατά το δοκούν, μπορείς να τους απορρίψεις αν το θελήσεις. Αλλά είναι τόσο εύκολο να προσθέσεις ή να αφαιρέσεις »φίλους» στο Ίντερνετ, ώστε οι άνθρωποι αποτυγχάνουν εντέλει να αναπτύξουν εκείνες τις πραγματικές κοινωνικές δεξιότητες που χρειάζονται όταν βγαίνεις έξω στο δρόμο, όταν βρίσκεσαι στο χώρο εργασίας, όπου συναντάς πολλούς ανθρώπους με τους οποίους πρέπει να αναπτύξεις μια λογική όσο και ευαίσθητη σχέση αλληλεπίδρασης.
Ο πάπας Φραγκίσκος, που είναι ένας εξαιρετικός άνθρωπος, έδωσε την πρώτη συνέντευξη μετά την εκλογή του στον Ευγένιο Σκαλφάρι, έναν Ιταλό δημοσιογράφο που αυτοπροσδιορίζεται ως άθεος. Ήταν μια κίνηση συμβολική: ο πραγματικός διάλογος δεν αφορά στο να μιλάς μόνο με ανθρώπους που πιστεύουν τα ίδια πράγματα με εσένα. Τα κοινωνικά δίκτυα κάθε άλλο παρά μας μαθαίνουν να κάνουμε διάλογο αφού είναι τόσο εύκολο να αποφύγεις την αντιπαράθεση… Εξάλλου οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα για να συνδεθούν πραγματικά, ούτε για να διευρύνουν τους ορίζοντές τους, αλλά, αντίθετα, για να αυτο-περιοριοριστούν σε μία ζώνη άνεσης και ασφάλειας (comfort zone) όπου ο μόνος ήχος που ακούγεται είναι η ηχώ της δικής τους φωνής, το μόνο πράγμα που βλέπουν είναι η αντανάκλαση του ίδιου τους του προσώπου. Τα κοινωνικά δίκτυα είναι πολύ χρήσιμα, προσφέρουν ευχαρίστηση, αλλά είναι μια παγίδα.
