Δίκαιο και ελευθερία…
Immanuel Kant, Μεταφυσική των ηθών (1797), μετάφραση από τα γερμανικά: Κωνσταντίνος Ανδρουλιδάκης, Σμίλη, Αθήνα 2013, 432 σελ.
Ένα φιλοσοφικά άρτιο επιχείρημα για τις υποκειμενικές και αντικειμενικές προϋποθέσεις πραγμάτωσης της ελευθερίας. Οι άνθρωποι είναι ελεύθερα και έλλογα όντα, αλλά την ελευθερία τους δεν μπορούν να την αξιοποιήσουν παρά μόνον ακολουθώντας καθολικεύσιμους κανόνες που θέτουν οι ίδιοι. Σαν ηθικά υποκείμενα, οι άνθρωποι φέρουν το βάρος αυτού του καθήκοντος μόνοι τους, να ακολουθήσουν, δηλαδή, τον ηθικό νόμο έναντι του εαυτού τους και των άλλων. Σαν πολίτες πρέπει να αναγνωρίσουν την σημασία των άλλων ως συννομοθετών δημόσιων κανόνων εξωτερικής ελευθερίας, να τους σεβαστούν και να δεχτούν την αναγκαιότητα της εξαναγκαστικής τους επιβολής απέναντι σε παραβάτες. Το Κράτος δεν είναι εχθρός αλλά αντίθετα εγγυητής της ελευθερίας όλων. Αναδημοσίευση από το Books’ Journal, 59, Οκτώβριος 2015.