Ο Μιχαήλ Αλεξάντροβιτς Σόλοχοφ (ρωσικά: Михаил Александрович Шолохов, , 24 Μαΐου 1905 – 21 Φεβρουαρίου 1984)[1] ήταν Ρωσος συγγραφέας, που βραβεύτηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1965.
Γεννήθηκε στην περιοχή του Ροστόφ στον Ντον στη Ρωσία, τη γη των Κοζάκων. Ο πατέρας του ήταν μικροαστός και η μητέρα του χήρα ενός Κοζάκου από φτωχή αγροτική οικογένεια. Ο Σολόχοφ παρακολούθησε σχολεία στο Καργκίν, τη Μόσχα, τη Μπογκουτσάρ και τη Βετσένσκαγια μέχρι το 1918, όταν και εντάχθηκε στις τάξεις των επαναστατών μπολσεβίκων και πήρε μέρος στο Ρωσικό Εμφύλιο Πόλεμο.
Ξεκίνησε να γράφει στην ηλικία των 17 ετών. Στα 19 ολοκλήρωσε την πρώτη δουλειά του, Το Σημάδι της Γέννησης. Το 1922 μετακόμισε στη Μόσχα για να γίνει δημοσιογράφος, έπρεπε όμως να εργάζεται σε χειρωνακτικές δουλειές για να συντηρείται οικονομικά. Εργάστηκε ως εκφορτωτής, οικοδόμος και λογιστής από το1922 έως το 1924, συμμετείχε όμως παράλληλα σε σεμινάρια συγγραφέων. Η πρώτη δημοσιευμένη δουλειά του ήταν το έργο Η Δοκιμασία (1923).
Το 1924 επέστρεψε στη Βετσένσκαγια και αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά στη συγγραφή. Την ίδια χρονιά παντρεύτηκε τη Μαρία Πετρόβνα Γκρομοσλάφσκαγια, κόρη του αταμάνου της περιοχής Μπουκανόφσκαγια, Πιοτρ Γκρομοσλάφσκι. Απέκτησαν μαζί δυο γιους και δυο κόρες.
Ο Μιχαήλ Σόλοχοφ έγινε γνωστός κυρίως από το πολυδιαβασμένο επικό μυθιστόρημα Ο Ήρεμος Δον. Από τους περισσότερο τιμημένους συγγραφείς του σοβιετικού κράτους, υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους τεχνίτες του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, συνενώνοντας την ποιητική κληρονομιά του λαού του με τις επιτεύξεις του ρεαλιστικού μυθιστορήματος του 19ου και 20ού αιώνα. Το 1965 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας[2].
Το διάσημο έργο “ο ήρεμος Ντον”(Νόμπελ 1965) του Μιχαήλ Σολόχοφ (1905-1984) άρχισε να γράφεται το 1925 και δημοσιεύτηκε σε συνέχειες από το 1929 έως το 1940.
Κρύβει ένα μυστικό δράμα για τον πραγματικό ήρωα και το συγγραφέα.
Όταν βγήκε το εντυπωσιακό βιβλίο άρχισε να κυκλοφορεί η φήμη ότι δεν ήταν δικό του αλλά προϊόν λογοκλοπής και το είχε κλέψει από έναν διωκόμενο Κοζάκο αξιωματικό.
Το 1964 ο γάλλος συγγραφέας και φιλόσοφος Ζαν Πολ Σαρτρ αρνήθηκε το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας και στη δήλωσή του για τους λόγους της ενέργειάς του εξέφρασε τη λύπη του που το προηγούμενο βραβείο δεν απονεμήθηκε στον Σόλοχοφ, σημειώνοντας ότι «το μοναδικό σοβιετικό έργο που έλαβε το βραβείο ήταν ένα βιβλίο που εκδόθηκε στο εξωτερικό και ήταν απαγορευμένο στη χώρα από την οποία προήλθε» (εννοώντας το «Δόκτωρ Ζιβάγκο» του Παστερνάκ, βραβευθέντα με το βραβείο Νόμπελ το 1958).
Θεωρείται πως η δήλωση αυτή επηρέασε την επιτροπή του Νόμπελ και το επόμενο έτος, το 1965, το βραβείο δόθηκε στον Σόλοχοφ με τη διατύπωση: «Για την καλλιτεχνική δύναμη και την αρτιότητα του έπους για τους Κοζάκους σε μια εποχή-καμπή για τη Ρωσία».
…………………………………………………………………………………………….
Ο Σολόχοφ σιωπούσε.Δεν τολμούσε να αποδείξει οτιδήποτε διότι λίγο καιρό πριν κυκλοφορήσει το μυθιστόρημα συνελήφθη ο άνθρωπος πάνω στη ζωή του οποίου βασίστηκε το βιβλίο.
 |
| Κ.Yermakov |
Επρόκειτο για τον Χαρλάμπι Γερμακόφ (Kharlampii Yermakov)
Έχουν σωθεί και ο φάκελος του στη ΓκεΠεΟυ (υπόθεση 45529) και η αλληλογραφία του με τον Σολόχοφ όπου του δίνει πληροφορίες για τη ζωή του κατά το διάστημα της συγγραφής.
Ναι ο Σολόχοφ δεν μπορούσε να δώσει τις πιο απλές αποδείξεις ότι αυτός ήταν ο συγγραφέας και δεν το είχε κλέψει,γιατί αυτό θα χαντάκωνε το βιβλίο και τον ίδιο,καθώς θα έλεγε ότι ο ήρωας του “καλύτερου” σοβιετικού μυθιστορήματος του ’30,ήταν εχθρός του καθεστώτος και εκτελέστηκε από τη ΓκεΠεΟυ.
Ο Γιερμακόφ αποκαταστάθηκε το 1989,μετά το θάνατο(1984) πια του Σολόχοφ. Έτσι ο συγγραφέας μέχρι το τέλος της ζωής του ήταν αναγκασμένος να σιωπά.Και να πίνει.
 |
| μτφρ-Ρίτα Μπούμη-Παππά |
Το καθεαυτό έργο είναι αισθητά άνισο και ασύμμετρο.Το πρώτο μέρος προ του πολέμου υπερτερεί κατά πολύ.Αυτό μοιάζει φυσικό από τη στιγμή που εξαφανίζεται η πηγή (Γερμακοφ).
-Κατ’ αρχήν-και είναι σημαντικό-ΔΕΝ εξελίσσεται όπως λανθασμένα γράφεται συχνά την περίοδο 1912-1922 αλλά έως το 1919.Ο Λιμός με εκατομμύρια θύματα σε Ουκρανία-Ντον από την κατάσχεση όλης της παραγωγής τροφίμων δεν περιλαμβάνεται και μόλις που γίνεται αναφορά στην έναρξη του εμφυλίου.
Κοζακοι…
-Ο κεντρικός ήρωας γίνεται κομπάρσος,δευτερεύοντες εξαφανίζονται,Άγιοι μπολσεβίκοι και δαίμονες “λευκοί” εισέρχονται,κλπ.Ο διδακτικός πουριτανισμός χτυπάει κόκκινο με την Αξίνια που διεκδίκησε τον έρωτα να τιμωρείται ως ανήθικη αντροχωρίστρα με το θάνατο του εξώγαμου παιδιού της και την υστερική Νατάλια που χτυπιόταν στα πατώματα και κυριολεκτικά έκοψε το λαιμό της με δρεπάνι όταν την έφτυσε ο σύζυγος Γρηγόρης, να επιβραβεύεται ως πιστή σύζυγος με δίδυμα.
Μπορούμε να πούμε ότι βλέπουμε τον εκφυλισμό της τέχνης ζωντανά.Πως ήταν πριν την επιβολή ως επίσημου δόγματος του σοσιαλιστικού ρεαλισμού αλλά και μετά,τη κραυγαλέα προπαγάνδα μέσα στα πλέον σκοτεινά χρόνια του σταλινισμού.
Ας μη ξεχνάμε ποια χρόνια δημοσιεύτηκαν αυτά τα μέρη,και ότι ο Σολόχοφ χάρη σ’ αυτή την δουλική προσαρμογή του υπηρέτησε το καθεστώς και δεν διώχθηκε.Αυτά τα μέρη μπορούμε να πούμε ότι γράφτηκαν κατά επιβολή και του εξασφάλισαν την επιβίωση του.
Η έκδοση του Δωρικού(2 τόμοι) δεν κυκλοφορεί.Υπάρχει μόνο η βιβλιοδετημένη έκδοση του Ζαχαρόπουλου (4τομη) και σε εξωφρενική τιμή.Για την ιστορία της λογοτεχνίας αξίζει να διαβαστεί αλλά καλύτερα να το δανειστεί κανείς και όχι να το αγοράσει αν δεν έχει λάβει τέτοια διαταγή για homework από τον ινστρούχτορα του.
Έργα του στα Ελληνικά
- Ο ήρεμος Ντον ― τ. Α΄μετάφρ. Ρ. Μπούμη-Παπά (“Γιαννούλης”), τ. Β΄ ― μετάφρ. Ρ. Μπούμη-Παπά & Γιολ. Πέγκλη (“Δωρικός”)
- Ξεχερσωμένη γη ― μετάφρ. Διονυσία Μπιτζιλέκη, εκδ. Δωρικός.
- Η μοίρα ενός ανθρώπου – Παιδιά στη βιοπάλη (μετ.: Αντρέας Σαραντόπουλος), εκδ. Σ. Ι. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, Αθήνα 1984.
- Πολέμησαν για την πατρίδα – μεταφρ. Γιάννη Θωμόπουλου, εκδ. Τ. Δρακόπουλου, Αθήνα, χ.χ.
- elogiki.gr
