Οι οικονομολόγοι πάσχουν από μία τάση να υποτιμούν τους νομικούς περιορισμούς, έως να θεωρούν ότι η νομική δεν είναι επιστήμη.
Οι πολιτικοί τείνουν να υποτιμούν και τους δύο και θεωρούν ότι μία μεταφυσική ουσία, που λέγεται πολιτική βούληση, μπορεί να επιλύει τα προβλήματα, χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν οι νομικοί και οικονομικοί περιορισμοί.
Αυτός ο βολονταρισμός χαρακτήριζε κατά κύριο λόγο την αριστερά, που είχε απολυτοποιήσει τον ρόλο του επαναστατικού υποκειμένου.
Η αριστερά για πρώτη φορά, μετά την ενσωμάτωση της σοσιαλδημοκρατίας στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού δικομματισμού, που εναλλάσσεται με θαυμαστή συνοχή, υπό την ενοποιητική σκέπη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επιχειρεί να λειτουργήσει μέσα στους νομικούς και οικονομικούς περιορισμούς του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, ώστε να επιτύχει σοβαρές κοινωνικές μετασχηματισμούς.
Έχει αποδειχθεί ότι οι αλλαγές δεν ευδοκιμούν σε εθνικό επίπεδο εντός του πλαισίου της ΕΕ, και σε κάθε περίπτωση, κάθε σοβαρή αλλαγή, εάν δεν επεκταθεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και δεν αποτυπωθεί στην Συνθήκη ΕΕ κατά κύριο λόγο ή στους Κανονισμούς της ΕΕ, είναι πιθανό ότι θα υποστεί τον ασφυκτικό εναγκαλισμό των κυρίαρχων νεοφιλελεύθρων δυνάμεων. Και είναι πιθανό να καταρρεύσει.
Ιστορικά για πρώτη φορά δοκιμάζεται η πολιτική επιβίωση ενός αριστερού προγράμματος εξουσίας.
Οι πρώτες ημέρες στην διαχείριση των ευρωπαϊκών υποθέσεων της νέας αριστερής κυβέρνησης χαρακτηρίσθηκαν από ένα πολέμο κινήσεων, δηλαδή μία μετωπική αντιπαράθεση εκτός των ευρωπαϊκών θεσμών, αλλά τυπικά εντός αυτών.
Μετά την συνειδητοποίηση του διαπραγματευτικού αδιεξόδου, επικράτησαν στην κυβέρνηση οι δυνάμεις του πολέμου θέσεων, κατά την Γκραμσιανή έννοια, της πολιτικής μάχης εντός των θεσμών με σκοπό την σταδιακή βελτίωση της διαπραγματευτικής θέσης του πολιτικού προγράμματος της αριστεράς και την διαμόρφωση σταδιακά σχέσεων ηγεμονίας εντός των ευρωπαϊκών θεσμών.
Η σχέση ηγεμονίας εντός των θεσμών αυτονόητα δεν μπορεί να διαμορφώνει σχέσεις πολιτικής κυριαρχίας και αυτή είναι τελικά η πεμπτουσία της ευρωπαϊκής ένωσης, η αμοιβαία αποδοχή και συνύπαρξη διαφορετικών πολιτικών, που μάχονται να επεκταθούν από το εθνικό στο ευρωπαϊκό επίπεδο ηγεμονίας.
Η κυβέρνηση πέτυχε με την αξιοποίηση της θεσμικής ευελιξίας εντός του προγράμματος να διευρύνει τα όρια των ευρωπαϊκών θεσμών και να επιτρέψει την επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου από αριστερή σκοπιά.
Ο πόλεμος θέσεων εκδηλώνεται και αναπτύσσεται στο πλαίσιο της ευελιξίας του προγράμματος, και έτσι διαμορφώνεται ένα αριστερό πρόγραμμα εντός των ευρωπαϊκών θεσμών.
Η ηττοπάθεια ότι απλώς μεταβαπτίζουμε τις θεσμικές μας χειροπέδες, αποτελεί τεράστιο πολιτικό σφάλμα.
Σημασία έχει μόνον η πολιτική διαλεκτική των εσωτερικών αλλαγών προς τις ευελιξίες, που προωθούνται σε επίπεδο ευρωπαϊκών θεσμών, ώστε ο πόλεμος θέσεων να αποκτήσει την αναγκαία πολιτική αποτελεσματικότητα.
Σίγουρα, οι πολιτικές αλλαγές σε επίπεδο εθνικών κυβερνήσεων διαμορφώνουν ένα θετικό πολιτικό πλαίσιο για την επικράτηση πανευρωπαϊκών θεσμών σε αριστερή κατεύθυνση.
Η ενίσχυση του σοσιαλδημοκρατικού πλαισίου στην ΕΕ που βρίσκεται σε σαφή οπισθοχώρηση κατά την τελευταία δεκαετία, η χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ώστε να εξαιρούνται οι κοινωνικές δαπάνες, η ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αναπτύξεως, η μετάβαση από την ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ στην διαμόρφωση πανευρωπαϊκών δικτύων, που επαναφέρουν ένα πρόγραμμα αριστερού κεϋνσιανισμού στην ημερήσια διάταξη της ΕΕ μπορεί να είναι η απάντηση της αριστεράς στο παρόν στάδιο ανάπτυξης του παγκόσμιου καπιταλισμού.
Βεβαίως, η αριστερά δεν πρέπει να υποτιμήσει το γεγονός του παγκόσμιου ανταγωνισμού, που εκδηλώνεται με την επιθετική πολιτική εξαγωγών των BRICS, τον κινεζικό επεκτατισμό και την νομισματική πολιτική των ΗΠΑ .
Όμως, η απάντηση στις προκλήσεις αυτές δεν θα επέλθει με την φτωχοποίηση της ΕΕ αλλά με την συνειδητή αναδιοργάνωση των ευρωπαϊκών παραγωγικών δυνάμεων σε ένα πανευρωπαϊκό σχέδιο αναπτύξεως απαλλαγμένο από ηγεμονισμούς και εθνικές αναδιπλώσεις.
Αυτή είναι η ιστορική σημασία του διεξαγόμενου πολέμου θέσεων της κυβέρνησης της αριστεράς εντός των ευρωπαϊκών θεσμών, πόλεμος που πρέπει να κερδηθεί για τους λαούς της Ευρώπης και σε τελική ανάλυση για την Ευρώπη των λαών.
